Lưu Kỳ Linh

Hoài Thanh - Hoài Chân đã viết trong cuốn Thi nhân Việt Nam về Lưu Kỳ Linh như sau:

Lưu kỳ Linh là anh ruột Lưu Trọng Lư. Nhưng thơ em nhiều người biết mà thơ anh ít ai hay. Kể cũng đáng tiếc. Thơ Lưu Kỳ Linh tuy mới nhưng đôi bài có cái nhẹ nhàng, cái kín đáo, cái vi diệu của những vần thơ xưa. Nó không huy hoàng, lộng lẫy. Trong vườn thơ nó chỉ là những bông hoa màu nhạt, hương thanh, e lệ nở trong một góc tường. Nhưng ai dám bảo là những bông hoa không quý?

Vài nét về tác giả:

Lưu Kỳ Linh tên thật là Lưu Trọng Lai, sinh tại Cao Lao hạ, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.

Trước ông học trường Đồng Hới, sau học trường Quốc Học Huế (đến năm thứ 3).

Cha ông là Lưu Trọng Kiến, hiệu Lưu Kỳ Sơn, thi đỗ Cử nhân, làm quan đến chức Tri huyện. Rồi nhân có tang mẹ, ông xin về ở ẩn luôn. Tác phẩm của ông có Kỳ Sơn thi tập.

Lưu Kỳ Linh là anh ruột nhà thơ Lưu Trọng Lư.

Ông là một thi sĩ thuộc thế hệ Thơ mới những năm 30 của thế kỷ 20, đã đăng thơ trên Hà Nội báo, Tao Đàn, Tiểu thuyết thứ bảy...

Theo thông tin trong cuốn Việt Nam thi nhân tiền chiến (quyển hạ), thì từ năm 1927 đến năm 1944, Lưu Kỳ Linh sống ở làng quê (sách không ghi tên làng xã), gần gũi với nông dân, với ruộng vườn; cho nên thơ ông từ này về sau thường giản phác, tự nhiên, có cái nhạc điệu của ca dao và cái phong vị của Đường thi. Ở đó, ông tự học, tự tu, không thầy, không bạn. Từ năm 1944 cho đến nay (1968, là năm tác giả viết bài này), ông về ở Sài Gòn (trừ ba bốn năm ở Nha Trang), làm nghề dạy học và tiếp tục sống an bần lạc đạo…

Lưu Kỳ Linh mất năm 1974, thọ 67 tuổi.

Tác phẩm:

Tác phẩm của Lưu Kỳ Linh đều là thơ, gồm có:

• Tiếng nhạc sông Hương (tập hợp những bài thơ làm năm 1937-1938)
  
  
• Bàn tay sen nở (tập hợp những bài thơ làm năm 1939-1941)
  
  
• Chậm bước tầm phương (1949)
  
  
• Hỏa ngục xá lợi (1966)
  
  
• Đấng từ bi (1966)
  
  
• Giòng tùy ngộ (1967)
  
  
• Những bông hoa quý (Nxb. Hội nhà văn Việt Nam ấn hành năm 1998, tức sau khi ông mất)

Ngoài thơ sáng tác, ông còn dịch một số thơ Đường. Cũng theo cuốn Việt Nam thi nhân tiền chiến (quyển hạ), thì phần lớn số thơ dịch của ông đã bị lửa thiêu rụi trong thời kỳ chiến tranh Pháp-Việt (1946-1954).


Nguồn internet

---

Ấp sầu




Buổi ấy chàng lên mới buổi đầu

Qua khe cửa sổ thoáng nhìn nhau

Chàng về, em lấy chăn em đắp

Em đắp trong chăn một khối sầu.




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Bên ấy


"Bên ấy"^[1] tình xuân chia một nửa

Chừ đây bạn Tết họp vài ba.





Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

1. Là nửa phần Tổ quốc, là quê hương Cao Lan Hạ, là em trai thi sĩ Lưu Trọng Lư, các con Lưu Thị Bích Vân, Lưu Trọng Lân... ngày đêm thương nhớ.

Cành hoa thu muộn

"Tất cả tình tứ của tôi đối với thu đều ngưng đọng lại ở 4 câu thơ trên. Với người yêu ai có tiếc gì! Thế mà một cành hoa thu muộn, tôi không nỡ hái để tặng người yêu"
(Thư gửi Hoài Thanh) - Lưu Kỳ Linh.


Muộn màng thu nở một cành hoa

Còn một chiều nay hoa với ta

Muốn tặng người yêu, không nỡ hái.

Bóng vàng như đã rụng non xa




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Chờ đợi


Biền biệt bóng cà sa

Nam mô a di đà

Mộng ngàn chưa trở lại

Sóng lạnh ánh trăng tà.





Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Con bướm trắng

Bướm kia ai biết là thi sĩ
Kiếp trước đa tình phải hoá thân.


Vừng hồng phun ánh hồng tươi,
Cả một vườn xuân loáng nét cười.
E lệ cánh trà so cánh huệ,
Hương lan thầm kín mỉa hương mai.


Những loài hoa mới bỗng xôn xao
Con bướm lang thang đâu… lạc vào
Phơ phất dịu dàng đôi quạt trắng,
Đu cành thấp chán nhún cành cao.


Bao nhiêu thơm đẹp của hoa xuân
Bướm đã ôm ghì ở dưới chân
Từ sáng đến chiều thơ thẩn mãi
Lúc bay, lúc đậu, lúc xa gần...



Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Đạo trung thi


Nước mắt người tuôn vạn nẻo đường

Lấy gì ngăn được, hỡi tình thương?

Tu bao kiếp nữa thành thi sĩ

Hóa đạo ra thơ để cúng dường.




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Đợi chờ


Đêm xuân mộng chửa về thăm

Cửa lòng vội khép, em nằm nghe sương

Tỷ tê gọi gió lên đường

Nghe trăng âu yếm dỗ hương trên cành

Gà vô ý giục tàn canh

Cửa lòng vội khép cho tình ngủ thôi.




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Dòng Hương Thủy


Buồn buồn đôi mắt buồn buồn

Đôi dòng Hương Thuỷ một nguồn Thiên Thai

Ở đây nghiêng bóng muôn trời

Xa năm xa tháng ta ngồi ta ca.





Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Hạc vàng không trở lại


Hương lồng khói toả vây
Hoàng hạc phải lầu đây?
Một mình ngồi với rượu
Sầu với một chiều nay.


Chén vơi lại chén đầy
Nghìn năm mây trắng say
Tương tư dòng nước chảy
Tràng giang ngày theo ngày.


Hạc vàng không trở lại
Gió lộng mộng vàng lay
Lòng ơi, ngoài vô tận
Biêng biếc những thuyền bay.




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Hoả ngục Xá Lợi

Gửi một người em ở trong tù thời kỳ khủng bố hãi hùng của Diệm-Nhu.


Đêm ấy thư con nói những gì?
Súng ổo ran troiừ ánh lưỡi lê
Máu đỏ thấm sâu lòng gạch trắng
Xương kêu răng rắc thú cầm ghê.


Kiêu hãnh Ma cười bên tượng Phật
Từ bi Phật khóc dưới quyền Ma
Cúng dường ức triệu chúng cướp mất
Hình ảnh tôn nghiêm gót sắt chà.


Đạp tung cửa nhảy vào thư viện
Đánh thức thiên thu hồn thánh thiện
Ngọn lửa Tần xưa có khác chi
Phiêu lưu từng mảnh muôn kinh điển


Tướng dũng binh hùng đã thoả thuê
Lùa khiêng con Phật chất đầy xe
"Văn minh" xe chạy về đâu nhỉ?
Xá Lợi ngùi trông bóng tối che.


Chết vùi bụi vắng, thả dòng trôi
Sống nhốt "U cung" tuyệt nẻo đời
Hạt lệ đêm đêm thay chuỗi hạt
Ngày ngày kềm kẹp xác thân ôi.




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Lục tuần ngâm


Phong sương sáu chục tuổi trên đầu

Tay vuốt râu mà chẳng có râu

Già chửa ra già, còn phải trẻ

Mộng thì cứ mộng, chớ nên sầu

Lối gần ai biết tìm tâm đạo

Dặm thẳm người đưa chiếm nguyệt cầu

Cất bút chào xuân, xuân vẻ mới

Bốn nghìn xuân cũ, ý xuân sâu.




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Mộng về quê cũ


Xuân đến vì ai, ai biết xuân

Bao nhiêu xuân đến, bấy nhiêu lần

Hỏi thăm trong mộng người quê cũ

Có thấy hoa đào rụng đỏ sân?...




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Mừng tuổi trẻ





Đống Đa xưa nhớ rừng gươm sáng

Bến Hải nay trông suối hận dài

Một dải non sông mong nối lại

Vui đùa nhảy múa trước Xuân đài.




Lưu Kỳ Linh
Sài Gòn Tết Đinh Dậu - 1957
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Ngỡ ngàng


Đi chợ sáng em về

Thấy chàng, nghiêng nón che

Ngượng ngùng tìm lối rẽ

Một thoáng khuất bờ tre.




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Nhạt tiếng ve


Hôm ấy trên cành nhạt tiếng ve
Lên đường trĩu nặng nỗi niềm quê
Âm thầm từ giã con diều sáo
Là bạn tri âm tháng nghỉ hè.


Lên đường trĩu nặng nỗi niềm quê
Ngoảnh lại cha hiền vịn nhánh tre
Đôi mắt sâu mờ theo dõi bước
Một ngừng một bước muốn quay về.


Chốc đã bao thu Người lẩn bóng
Những ngày yêu cũ lớp sương che
Trong lòng hôm ấy còn rung động
Mỗi độ trên cành nhạt tiếng ve.




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Nhớ quê


Đêm qua phi mộng về quê cũ

Thổn thức Kỳ Phong lệ đá rơi.





Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Quả cam đường


Ngày ngày lững thững anh đi ngang
Vườn nọ khi còn đẫm hạt sương
Ghé mắt trông qua từng lá rợp
Trên cao lấp ló quả cam đường.


Rồi đứng say tình anh muốn nuốt
Bao ngon bao ngọt cả bao thanh
Là bao tinh tuý trong trời đất
Đều góp thu vào dưới vỏ xanh.


Hãy bước lui ra để khát thèm
Để lòng ngấm vị với mơ êm
Nay mai chồn mỏi anh leo hái
Hái quả cam tơ đã chín mềm.



Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Thơ khắc trên mộ tiền nhân


Ý trời nghĩ cũng hay hay

Dành lại tiên nghiêm^[1] cảnh trí này

Thánh thót Lan Xuyên dòng nước chảy

Phất phơ Kỳ Lĩnh áng mây bay

Cùng cha mẹ nối dây cầm sắt

Riêng một trời vui thú cỏ cây

Xa ngắm Cô Phong ngoài biển động

Thần tiên thấp thoáng bóng đâu đây.




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

1. Người cha đã mất.

Tiếng chuông thành đạo

C'est l'heure exprise...
(P. Verlaine)


Thượng toạ trang nghiêm trước điện ngồi
Giờ đây Hằng Thủy tạm ngừng trôi
Lời kinh khói quyện hương Từ ngát
Nhịp mõ đèn xao ánh Huệ ngời.


Hoa chậu lung lay dường Giác ngộ
Đá hiên lặng lẽ muốn Luân hồi
Tiếng chuông Thành Đạo bừng muôn hướng
Thức những ai, mà ngủ những ai?




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Tình trong chén


Cùng nhau sống lại ngàn năm cũ

Ngan ngát hương trà quyện khói xanh

Vẳng tiếng chim ca nàng thức dậy

Cánh song đưa nhẹ đón bình minh

Vô tình để lại tình trong chén

Chén ngọc môi kề ý vị thanh.




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---

Trái tim bi dũng

Ca ngợi Hoà thượng Thích Quảng Đức tự thiêu phản đối Diệm-Nhu.


Ngùn ngụt lửa hồng vây lớp lớp
Chắp tay ngồi lặng miệng Nam mô
Ma duồng theo lửa, lòng theo gió
Quảng Đức dâng mình giữa thủ đô.


Niệm năm điều niệm miệng Nam mô
Rực đỏ trời Nam hận cố đô
Xe sắt nghiền tan xương Phật tử
Sông Hương trào máu thuở nào khô?!




Lưu Kỳ Linh
Nguồn: Những bông hoa quý/ NXB Hội Nhà Văn, 1998.

---