Lý Bạch

Thư Mục

Anh Vũ châu Bả tửu vấn nguyệt Bắc phong hành Bạch đầu ngâm Bạch vân ca tống Lưu thập lục quy sơn Bi ca hành Biệt nội phó trưng - kỳ 1 Biệt nội phó trưng - kỳ 2 Biệt nội phó trưng - kỳ 3 Bình lỗ tướng quân phụ Bồi tộc thúc Hình bộ thị lang Diệp cập trung thư Giả xá nhân Chí du Động Đình - kỳ 1 Bồi tộc thúc Hình bộ thị lang Diệp cập trung thư Giả xá nhân Chí du Động Đình - kỳ 2 Bồi tộc thúc Hình bộ thị lang Diệp cập trung thư Giả xá nhân Chí du Động Đình - kỳ 3 Bồi tộc thúc Hình bộ thị lang Diệp cập trung thư Giả xá nhân Chí du Động Đình - kỳ 4 Bồi tộc thúc Hình bộ thị lang Diệp cập trung thư Giả xá nhân Chí du Động Đình - kỳ 5 Bồ tát man Chiến thành Nam Cổ lãng nguyệt hành Cổ ý Cổ phong - theo tranh Cổ phong - kỳ 01 Cổ phong - kỳ 02 Cổ phong - kỳ 03 Cổ phong - kỳ 04 Cổ phong - kỳ 05 Cổ phong - kỳ 06 Cổ phong - kỳ 07 Cổ phong - kỳ 08 Cổ phong - kỳ 09 Cổ phong - kỳ 10 Cổ phong - kỳ 11 Cổ phong - kỳ 12 Cổ phong - kỳ 13 Cổ phong - kỳ 14 Cổ phong - kỳ 15 Cổ phong - kỳ 16 Cổ phong - kỳ 17 Cổ phong - kỳ 18 Cổ phong - kỳ 19 Cổ phong - kỳ 20 Cổ phong - kỳ 21 Cổ phong - kỳ 22 Cổ phong - kỳ 23 Cổ phong - kỳ 24 Cổ phong - kỳ 25 Cổ phong - kỳ 26 Cổ phong - kỳ 27 Cổ phong - kỳ 28 Cổ phong - kỳ 29 Cổ phong - kỳ 30 Cổ phong - kỳ 31 Cổ phong - kỳ 32 Cổ phong - kỳ 33 Cổ phong - kỳ 34 Cổ phong - kỳ 35 Cổ phong - kỳ 36 Cổ phong - kỳ 37 Cổ phong - kỳ 38 Cổ phong - kỳ 39 Cổ phong - kỳ 40 Cổ phong - kỳ 41 Cổ phong - kỳ 42 Cổ phong - kỳ 43 Cổ phong - kỳ 44 Cổ phong - kỳ 45 Cổ phong - kỳ 46 Cổ phong - kỳ 48 Cổ phong - kỳ 49 Cổ phong - kỳ 50 Cổ phong - kỳ 51 Cổ phong - kỳ 52 Cổ phong - kỳ 53 Cổ phong - kỳ 54 Cổ phong - kỳ 55 Cổ phong - kỳ 56 Cổ phong - kỳ 57 Cổ phong - kỳ 58 Cổ phong - kỳ 59 Cung trung hành lạc - kỳ 1 Cung trung hành lạc - kỳ 2 Cung trung hành lạc - kỳ 3 Cung trung hành lạc - kỳ 4 Cung trung hành lạc - kỳ 5 Cung trung hành lạc - kỳ 6 Cung trung hành lạc - kỳ 7 Cung trung hành lạc - kỳ 8 Cửu biệt ly Dạ bạc Ngưu chử hoài cổ Dạ túc sơn tự Dữ Sử lang trung khâm thính Hoàng Hạc lâu thượng xuy địch Dương bạn nhi Đại tặng viễn Đăng Hoàng sơn Lăng Hiêu đài tống tộc đệ Lật Dương uý Tế sung phiếm chu phó Hoa Âm Đăng Kim Lăng Phụng Hoàng đài Đảo y thiên Ðáp Hồ Châu Ca Diệp tư mã vấn Bạch thị hà nhân Đề Đông Khê công u cư Đề Hứa Nghi Bình Am bích Đinh đô hộ ca Độ Kinh Môn tống biệt Đỗ Lăng tuyệt cú Đoản ca hành Độc bất kiến Độc lộc thiên Độc toạ Kính Đình sơn Đối tửu Đối tửu ức Hạ Giám-kỳ 1 Đối tửu ức Hạ Giám-kỳ 2 Đối tuyết tuý hậu tặng Vương Lịch Dương Đồng Vương Xương Linh tống tộc đệ Tương quy Quế Dương kỳ 1 (…) Đồng Vương Xương Linh tống tộc đệ Tương quy Quế Dương kỳ 2 (…) Giang Hạ biệt Tống Chi Đễ Giang Hạ hành Giang thượng ngâm Há Chung Nam Sơn, quá Hộc Tư Sơn, nhân túc, trí tửu Há Giang Lăng (Tảo phát Bạch Đế thành) Hạ nhật sơn trung Hành lộ nan - kỳ 1 Hành lộ nan - kỳ 2 Hành lộ nan - kỳ 3 Hý tặng Đỗ Phủ

Hiệp khách hành Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng Hoành giang từ - kỳ 1 Hoành giang từ - kỳ 2 Hoành giang từ - kỳ 3 Hoành giang từ - kỳ 4 Hoành giang từ - kỳ 5 Hoành giang từ - kỳ 6 Kết miệt tử Khách trung tác Khẩu hiệu tặng trưng quân Lư Hồng công thì bị triệu Khốc Triều Khanh Hoành Khốc Tuyên Thành Thiện Nhưỡng Kỷ Tẩu Khuê tình Kim Hương tống Vi Bát chi Tây Kinh Kim Lăng Kim Lăng tửu tứ lưu biệt Kinh Hạ Bi Dĩ kiều hoài Trương Tử Phòng Ký Đông Lỗ nhị trĩ tử Ký Thôi thị ngự Ký viễn Ký viễn - kỳ 1 Ký viễn - kỳ 2 Ký viễn - kỳ 3 Ký viễn - kỳ 4 Ký viễn - kỳ 5 Ký viễn - kỳ 6 Ký viễn - kỳ 7 Ký viễn - kỳ 8 Ký viễn - kỳ 9 Ký viễn - kỳ 10 Ký viễn - kỳ 11 Ký Vương Hán Dương Lạc Dương mạch Lao Lao đình Lao Lao đình ca Lư Sơn dao ký Lư thị ngự Hư Chu Lục Thuỷ khúc Mạch thượng tặng mỹ nhân Mộc dục tử Mộng du Thiên Mụ ngâm lưu biệt Nga Mi sơn nguyệt ca Nga Mi sơn nguyệt ca tống Thục tăng Yến nhập trung kinh Nghĩ cổ - kỳ 1 Nghĩ cổ - kỳ 2 Nghĩ cổ - kỳ 3 Nghĩ cổ - kỳ 4 Nghĩ cổ - kỳ 5 Nghĩ cổ - kỳ 6 Nghĩ cổ - kỳ 7 Nghĩ cổ - kỳ 8 Nghĩ cổ - kỳ 9 Nghĩ cổ - kỳ 10 Nghĩ cổ - kỳ 11 Nghĩ cổ - kỳ 12 Ngô vương mỹ nhân bán tuý Ngọc Chân công chúa biệt quán khổ vũ tặng Vệ Uý Trương Khanh - kỳ 1 Ngọc Chân công chúa biệt quán khổ vũ tặng Vệ Uý Trương Khanh - kỳ 2 Ngọc giai oán Nguyệt dạ giang hành ký Thôi viên ngoại Tông Chi Nguyệt hạ độc chước - kỳ 1 Nguyệt hạ độc chước - kỳ 2 Nguyệt hạ độc chước - kỳ 3 Nguyệt hạ độc chước - kỳ 4 Ô dạ đề Ô thê khúc Oán tình Phỏng Đới Thiên Sơn đạo sĩ bất ngộ Phù Phong hào sĩ ca Quá Thôi Bát trượng thuỷ đình Quan Hồ nhân xuy địch Quan liệp Quan san nguyệt Quân hành Sa Khâu thành hạ ký Đỗ Phủ Sơn trung dữ u nhân đối chước Sơn trung vấn đáp Song yến ly Tạ công đình Tái hạ khúc kỳ 1 Tái hạ khúc kỳ 2 Tái hạ khúc kỳ 3 Tái hạ khúc kỳ 4 Tái hạ khúc kỳ 5 Tái hạ khúc kỳ 6 Tái thượng khúc kỳ 1 Tái thượng khúc kỳ 2 Tầm Ung tôn sư ẩn cư Tặng Lô tư hộ Tặng Mạnh Hạo Nhiên Tặng nội Tặng Tiền chinh quân Thiếu Dương Tặng Uông Luân Thái liên khúc Thanh bình điệu kỳ 1 Thanh bình điệu kỳ 2 Thanh bình điệu kỳ 3 Thị tòng du túc ôn tuyền cung tác Thiếp bạc mệnh Thiếu niên hành kỳ 1 Thiếu niên hành kỳ 2 Thính Thục tăng Tuấn đàn cầm Thu đăng Tuyên Thành Tạ Diễu bắc lâu Thu há Kinh Môn Thu nhật Lỗ quận Nghiêu từ đình thượng yến biệt Đỗ bổ khuyết, Phạm thị ngự Thu phố ca kỳ 01 Thu phố ca kỳ 02 Thu phố ca kỳ 03 Thu phố ca kỳ 04 Thu phố ca kỳ 05 Thu phố ca kỳ 06 Thu phố ca kỳ 07 Thu phố ca kỳ 08 Thu phố ca kỳ 09 Thu phố ca kỳ 10 Thu phố ca kỳ 11 Thu phố ca kỳ 12 Thu phố ca kỳ 13 Thu phố ca kỳ 14 Thu phố ca kỳ 15 Thu phố ca kỳ 16

Thu phố ca kỳ 17 Thu Phố ký nội Thu phong từ Thu tịch lữ hoài Thu tứ Thục đạo nan Thượng hoàng tây tuần Nam Kinh ca kỳ 1 Thượng hoàng tây tuần Nam Kinh ca kỳ 2 Thượng hoàng tây tuần Nam Kinh ca kỳ 3 Thượng hoàng tây tuần Nam Kinh ca kỳ 4 Thượng hoàng tây tuần Nam Kinh ca kỳ 5 Thượng hoàng tây tuần Nam Kinh ca kỳ 6 Thượng hoàng tây tuần Nam Kinh ca kỳ 7 Thượng hoàng tây tuần Nam Kinh ca kỳ 8 Thượng hoàng tây tuần Nam Kinh ca kỳ 9 Thượng hoàng tây tuần Nam Kinh ca 10 Thượng Lưu điền hành Thướng Tam Hiệp Tĩnh dạ tứ Tô đài lãm cổ Tống Bùi thập bát đồ nam quy Tung sơn 1 Tống Bùi thập bát đồ nam quy Tung sơn 2 Tống Chúc bát chi Giang Đông phú đắc Cán sa thạch Tống Dương Sơn Nhân quy Tung Sơn Tống Hạ Giám quy Tứ Minh ứng chế Tống Hạ tân khách quy Việt Tống hữu nhân Tống hữu nhân nhập Thục Tống khách quy Ngô Tống Khúc Thập thiếu phủ Tống Trừ Ung chi Vũ Xương Tống Trương xá nhân chi Giang Đông Tòng quân hành Trào Lỗ nho Trường Can hành 1 Trường Can hành 2 Trường Môn oán 1 Trường Môn oán 2 Trường tương tư 1 Trường tương tư 2 Tư biên Tử Dạ tứ thời ca - Xuân ca Tử Dạ tứ thời ca - Hạ ca Tử Dạ tứ thời ca - Thu ca Tử Dạ tứ thời ca - Đông ca Tự khiển Tương Dương ca Tương phùng hành Tương tiến tửu Tuyên Châu Tạ Diễu lâu tiễn biệt Hiệu thư Thúc Vân Tuyên thành kiến Đỗ quyên hoa U Châu Hồ mã khách ca U giản tuyền Ức Đông Sơn kỳ 1 Ức Đông Sơn kỳ 2 Ức Tần Nga Văn Vương Xương Linh tả thiên Long Tiêu dao hữu thử ký Viễn biệt ly Việt nữ từ - Kỳ 1 Việt nữ từ - Kỳ 2 Việt nữ từ - Kỳ 3 Việt nữ từ - Kỳ 4 Việt nữ từ - Kỳ 5 Việt trung lãm cổ Vọng Anh Vũ châu hoài Nễ Hành Vọng Chung Nam sơn ký Tử Các ẩn giả Vọng Cửu Hoa tặng Thanh dương Vi Trọng Kham Vọng Hán Dương liễu sắc ký Vương Tể Vọng Lư sơn bộc bố Vọng Thiên Môn sơn Vĩnh Vương Đông tuần ca - Kỳ 1 Vĩnh Vương Đông tuần ca - Kỳ 2 Vĩnh Vương Đông tuần ca - Kỳ 3 Vĩnh Vương Đông tuần ca - Kỳ 4 Vương Chiêu Quân kỳ 1 Vương Chiêu Quân kỳ 2 Xích Bích ca tống biệt Xuân dạ Lạc thành văn địch Xuân dạ yến đào lý viên tự Xuân nhật độc chước Xuân nhật tuý khởi ngôn chí Xuân tứ Xuất kỹ Kim Lăng tử trình Lư lục kỳ 1 Xuất kỹ Kim Lăng tử trình Lư lục kỳ 2 Xuất kỹ Kim Lăng tử trình Lư lục kỳ 3 Xuất kỹ Kim Lăng tử trình Lư lục kỳ 4

---

Anh Vũ Châu

Nguyên tác chữ Hán: 鸚鵡洲 鸚鵡來過吳江水。 江上洲傳鸚鵡名。 鸚鵡西飛隴山去。 芳洲之樹何青青。 煙開蘭葉香風暖。 岸夾桃花錦浪生。 遷客此時徒極目。 長洲孤月向誰明。

Phiên âm Hán Việt: Anh Vũ Châu Anh vũ lai quá Ngô giang thuỷ, Giang thượng châu truyền Anh Vũ danh. Anh vũ tây phi Lũng sơn khứ, Phương châu chi thụ hà thanh thanh. Yên khai lan diệp hương phong khởi, Ngạn giáp đào hoa cẩm lãng sinh. Thiên khách thử thời đồ cực mục, Trường châu cô nguyệt hướng thuỳ minh?

Dịch nghĩa:

Bãi Anh vũ

Chim Anh vũ xưa bay đến sông Ngô
Bãi trên sông mới truyền lại tên Anh Vũ
Chim anh vũ đã bay về Tây qua núi Lũng
Bãi thơm cây xanh biếc làm sao!
Khói toả ra từ lá cây lan làm gió thơm nổi dậy
Bờ liền với hoa đào, sóng gấm sinh
Lúc ấy người đi đày trông hoài cõi xa
Trên bãi dài mảnh trăng cô đơn còn soi sáng cho ai.

Các bản dịch thơ:

Bãi Anh vũ

Anh vũ bay qua sông Ngô ấy
Tên bãi sông truyền Anh vũ Châu.
Anh vũ về Tây vào núi Lũng
Bãi thơm cây mọc mướt xanh sao!
Sương vén nhành lan cơn gió nhát
Bờ tiếp hoa đào, sóng gấm xao
Nhọc khách lưu đày nhìn tít tắp,
Bãi dài trăng lẻ chiếu ai đâu.

Bản Kiều Văn

Sông Ngô anh vũ lướt bay qua
Anh Vũ thành xưa vẫn gọi là
Núi Lũng trời tây anh vũ khuất
Bãi thơm cây biếc chập chờn xa
Lá lan thoang thoảng lừng hương gió
Sóng gấm bập bềnh lượn sát hoa
Lữ khách hoài trông trời tít tắp
Tình ai trăng dọi sáng đêm tà ?

Bản dịch Hải Đà

---

Bả tửu vấn nguyệt

Nguyên tác chữ Hán: 把酒問月 青天有月來幾時， 我今停杯一問之。 人攀明月不可得， 月行卻與人相隨。 皎如飛鏡臨丹闕， 綠煙滅盡清輝發。 但見宵從海上來， 寧知曉向雲間沒。 白兔搗藥秋復春， 嫦娥孤棲與誰鄰。 今人不見古時月， 今月曾經照古人。 古人今人若流水， 共看明月皆如此。 唯願當歌對酒時， 月光常照金樽裡。

Phiên âm: Bả tửu vấn nguyệt Thanh thiên hữu nguyệt lai kỷ thì, Ngã kim đình bôi nhất vấn chi! Nhân phan minh nguyệt bất khả đắc, Nguyệt hành khước dữ nhân tương tuỳ. Kiểu như phi kính lâm đan khuyết, Lục yên diệt tận thanh huy phát Đãn kiến tiêu tòng hải thượng lai, Ninh tri hiểu hướng vân gian một. Bạch thố đảo dược thu phục xuân, Thường nga cô thê dữ thuỳ lân. Kim nhân bất kiến cổ thì nguyệt, Kim nguyệt tằng kinh chiếu cổ nhân. Cổ nhân kim nhân nhược lưu thuỷ, Cộng khan minh nguyệt giai như thử. Duy nguyện đương ca đối tửu thì, Nguyệt quang thường chiếu kim tôn lý.

Dịch nghĩa:

Nâng chén rượu hỏi trăng

Trời xanh có vầng trăng đã bao lâu rồi?
Nay ta ngừng chén hỏi trăng đây!
Người thường không thể vin với được vầng trăng sáng,
Trăng đi đâu thì vẫn cứ theo người.
Ánh sáng trắng như gương vút tận cửa son,
Khói biếc tan đi hết, để lộ vẻ trong trẻo lan tỏa ra.
Chỉ thấy ban đêm trăng từ biển tới,
Nào hay sớm lại tan biến giữa trời mây.
Thỏ trắng giã thuốc mãi thu rồi lại xuân,
Thường Nga lẻ loi cùng ai bầu bạn?
Người ngày nay không thấy bóng trăng xưa.
Trăng nay thì đã từng soi người xưa.
Người xưa nay tựa như giòng nước chảy,
Cùng ngắm vầng trăng sáng như vậy đó.
Chỉ mong trong lúc ca say trước cuộc rượu,
Ánh trăng cứ mãi sáng soi vào chén vàng.


Các bản dịch thơ:

Nâng chén rượu hỏi trăng

Trời xanh có trăng từ thuở nào ?
Ngừng chén đêm này hỏi một câu.
Người với lên trăng, vin chẳng được,
Khi đi, trăng lại mãi theo nhau.
Trăng như gương lượn bên đan khuyết,
Xóa sạch mây xanh, soi vằng vặc.
Chỉ thấy đêm từ mặt biển lên,
Hay đâu đến sáng vào mây khuất.
Thỏ ngọc giã thuốc thu lại xuân,
Thường Nga quạnh hưu ai người gần ?
Người nay chẳng thấy trăng thời trước,
Người trước, trăng nay soi đã từng.
Người trước, người nay như nước chảy,
Cùng xem trăng sáng đều thế đấy.
Chỉ ước vui ca thưởng chén quỳnh,
Be vàng, trăng sáng vào rọi mãi.

Bản dịch Tương Như


Trăng kia đến tự thuở nào?
Nay ta ngưng chén rượu đào hỏi trăng!
Người không vin được trăng vàng,
Trăng cùng người mãi dặm ngàn có đôi.
Gương trăng vút tận cõi trời,
Trăng tan khói biếc, rạng ngời muôn nơi.
Biển đêm người thấy trăng soi,
Đâu hay mai sớm trăng côi tạ từ.
Thỏ còn giã thuốc xuân, thu,
Hằng Nga đơn bóng thẩn thờ gió mây.
Vầng trăng cổ tích ai hay?
Trăng này từng chiếu mấy đời cổ nhân.
Người xưa nay, tựa nước nguồn
Đã từng chung ngắm trăng non một thời
Ta say ca hát rượu mời
Mong vầng trăng toả sáng soi chén vàng.

Bản dịch Hoa Sơn

---

Bắc phong hành

Nguyên tác chữ Hán: 北風行 燭龍棲寒門， 光曜猶旦開。 日月照之何不及此， 惟有北風號怒天上來。 燕山雪花大如席， 片片吹落軒轅臺。 幽州思婦十二月， 停歌罷笑雙蛾摧。 倚門望行人， 念君長城苦寒良可哀。 別時提劍救邊去， 遺此虎紋金鞞革叉。 中有一雙白羽箭， 蜘蛛結網生塵埃。 箭空在， 人今戰死不復回。 不忍見此物， 焚之已成灰。 黃河捧土尚可塞， 北風雨雪恨難裁。

Phiên âm Hán Việt: Bắc phong hành Chúc long thê hàn môn, Quang diệu do đán khai. Nhật nguyệt chiếu chi hà bất cập thử, Duy hữu bắc phong hào nộ thiên thượng lai. Yên sơn tuyết hoa đại như tịch, Phiến phiến xuy lạc Hiên Viên đài. U Châu tư phụ thập nhị nguyệt, Đình ca bãi tiếu song nga tồi. Ỷ môn vọng hành nhân, Niệm quân Trường Thành khổ hàn lương khả ai. Biệt thời đề kiếm cứu biên khứ, Di thử hổ văn kim bính cách xoa. Trung hữu nhất song bạch vũ tiễn, Tri thù kết võng sinh trần ai. Tiễn không tại, Nhân kim chiến tử bất phục hồi. Bất nhẫn kiến thử vật, Phần chi dĩ thành khôi. Hoàng Hà phủng thổ thượng khả tái, Bắc phong vũ tuyết hận nan tài.

Dịch nghĩa:

Bài hành gió bấc

Đuốc rồng mà đến nhà nghèo
Ánh nắng buổi mai cũng chiếu sáng
Trời trăng soi rọi sao đến chốn này được
Chỉ có gió bấc từ trời cao giận dữ gầm thét
Núi Yên Chi hoa tuyết lớn như những chiếc chiếu (cuốn hết mọi thứ)
Từng mãng từng mãng thổi sập đài Hiên Viên
Tháng 12 người thiếu phụ đất U Châu tư lự
Không còn ca hát cười đùa, đôi mày ngài tiều tụy
Tựa cửa trông người đi
Nhớ chàng ở Trường Thành khổ lạnh thật đáng thương
Hồi đó chia tay chàng mang gươm đi cứu nguy biên ải
Để lại túi đựng tên (chỉa ba) vằn da hổ
Trong đó thường có một cặp tên đuôi buộc lông chim trắng
Bây giờ nhện giăng đầy bụi bặm
Cặp tên không còn nữa
Và chinh phu đã chết vì chiến đấu, không trở về
Nàng không cam lòng nhìn những vật ấy
Nên muốn đốt cháy thành tro
Sông Hoàng Hà đất đào đem đi chỗ khác có thể lấp được
Còn gió bấc tuyết mưa đầy hờn oán kia
Làm sao dập đứt nỗi.

Các bản dịch thơ:

Bài hành gió bấc

Bổ sung sau.

---

Bạch đầu ngâm

Nguyên tác chữ Hán: 白頭吟 錦水東北流， 波蕩雙鴛鴦。 雄巢漢宮樹， 雌弄秦草芳。 寧同萬死碎綺翼， 不忍雲間兩分張。 此時阿嬌正嬌妒， 獨坐長門愁日暮。 但愿君恩顧妾深， 豈惜黃金買詞賦。 相如作賦得黃金， 丈夫好新多異心。 一朝將聘茂陵女， 文君因贈白頭吟。 東流不作西歸水， 落花辭條羞故林。 兔絲固無情， 隨風任傾倒。 誰使女蘿枝， 而來強縈抱。 兩草猶一心， 人心不如草。 莫卷龍須席， 從他生網絲。 且留琥珀枕， 或有夢來時。 覆水再收豈滿杯， 棄妾已去難重回。 古來得意不相負， 只今惟見青陵臺。

Phiên âm: Bạch đầu ngâm Cẩm thuỷ đông bắc lưu, Ba đãng song uyên ương. Hùng sào Hán cung thụ, Thư lộng Tần thảo phương. Ninh đồng vạn tử toái ỷ dực, Bất nhẫn vân gian lưỡng phân trương. Thử thì A Kiều chính kiều đố, Độc toạ Trường Môn sầu nhật mộ. Đãn nguyện quân ân cố thiếp thâm, Khởi tích hoàng kim mãi từ phú. Tương Như tác phú đắc hoàng kim, Trượng phu hiếu tân đa dị tâm. Nhất triêu tương sính Mậu Lăng nữ, Văn Quân nhân tặng "Bạch đầu ngâm". Đông lưu bất tác tây quy thuỷ, Lạc hoa từ điều tu cố lâm. Thố ty cố vô tình, Tuỳ phong nhiệm khuynh đảo. Thuỳ sử nữ la chi, Nhi lai cưỡng oanh bão. Lưỡng thảo do nhất tâm, Nhân tâm bất như thảo. Mạc quyển long tu tịch, Tòng tha sinh võng ty. Thả lưu hổ phách chẩm, Hoặc hữu mộng lai thì. Phúc thuỷ tái thu khởi mãn bôi, Khí thiếp dĩ khứ nan trùng hồi. Cổ lai đắc ý bất tương phụ, Chỉ kim duy kiến Thanh Lăng đài.

Dịch nghĩa:

Ngâm đầu bạc

Dòng nước như gấm trôi về đông bắc
Trên sóng chấp chới đôi uyên ương
Con trống đậu trên cây ở Hán cung
Con mái đùa trong cỏ thơm đất Tần
Thà cùng nhau chết vạn lần, nát lông cánh
Chứ không chịu chia lìa nhau trong mây
Khi A Kiều trong cơn ghen thủa ấy
Ngồi một mình buồn ngày tàn ở Trường Môn
Chỉ mong ơn vua thương tới nàng hơn
Há tiếc hoàng kim mua từ phú
Tương Như làm phú được hoàng kim ^[1]
Trượng phu ưa mới sinh lòng khác
Một sớm muốn cưới cô gái Mậu Lăng
Văn Quân nhân tặng Bạch đầu ngâm
Nước đã về đông chẳng quay lại hướng tây
Hoa lìa cành thẹn với rừng cũ
Cỏ thố ty vốn vô tình
Theo gió mà ngả nghiêng
Ai xui khiến dây cỏ nữ la
Tìm tới quấn quýt không rời
Hai loài cỏ, chung một tấm lòng
Lòng người sao chẳng như cỏ ấy
Đừng cuốn chiếc chiếu long tu (râu rồng)
Mặc cho tơ nhện chăng đầy
Hãy để lại chiếc gối hổ phách
Biết đâu sẽ có lúc về trong giấc mơ
Nước đổ đi rồi, há thu lại đầy chén sao
Chàng khinh bạc bỏ thiếp đi, khó mà quay lại
Xưa nay khi đắc ý, không ruồng rẫy nhau
Giờ chỉ còn thấy đài Thanh Lăng mà thôi


Các bản dịch thơ:

Ngâm đầu bạc

Sông Cẩm về đông bắc
Uyên ương giữa sóng vần
Trống đậu cây cung Hán
Mái chơi hương cỏ Tần
Nát cánh thà cùng muôn vạn chết
Trên mây chẳng chịu rẽ lìa thân
A Kiều thủa ấy cơn ghen nổi
Ngồi lặng Trường Môn sầu bóng tối
Những ước ơn vua lại đoái thương
Từ phú nghìn vàng nào tiếc hối !
Tương Như làm phú thưởng nghìn vàng
Đàn ông ưa mới dễ thay ngang
Một sớm Mậu Lăng toan cưới thiếp
Khúc "Bạch đầu ngâm" Văn Quân tặng
Về đông, nước hẳn chẳng về tây
Lìa cành hoa rụng thẹn rừng hoang
Thố ti vốn vô tình
Nghiêng ngả theo làn gió
Ai xui cành nữ la
Đến vòng quanh gắn bó
Hai cỏ một lòng chung
Long người thua cỏ ấy
Chiếu long tu chớ cuốn!
Mạng nhện mặc dăng đầy!
Giữ gìn gối hổ phách
Có lúc mộng về đây
Vớt lui nước đổ có đầy chăng?
Bỏ vợ mà đi, đi dứt phăng
Đắc ý xưa nay không phụ rẫy
Bây giờ chỉ thấy gác Thanh Lăng!

Bản dịch của Lê Nguyễn Lưu


Giòng sông Cẩm xuôi về đông bắc
Sóng nghìn trùng xô nát uyên ương
Trên cành trống đậu Hán cung
Cỏ thơm chim mái đậu trong đất Tần
Thà được chết vạn lần đau khổ
Chẳng muốn rời nhau giữa trời mây
A Kiều một thuở ghen cay
Trường Môn một bóng buồn phai tháng ngày
Nàng ao ước mong hầu Thánh Thượng
Từ phú kia ngân lượng tiếc chi!
Tương Như đất Thục văn tài
Viết từ phú được nghìn thoi bạc vàng
Người chuộng mới lòng hay thay đổi
Sáng ngày toan cưới gái Mậu Lăng
Văn Quân tặng Bạch đầu ngâm
Về đông nước chảy chẳng tìm về tây
Hoa lìa ngọn thẹn cùng rừng cũ
Thố ti hoa vốn tự vô tình
Ngã theo ngọn gió mặc nhiên
Nữ la quấn quýt kết duyên mặn nồng
Loài hoa ấy tâm đầu ý hiệp
Lòng con người sánh kịp cỏ ư?
Đừng thu mảnh chiếu long tu
Mặc cho tơ nhện giăng mờ khắp nơi
Hãy giữ lại gối đầu hổ phách
Lở mai kia gợi giấc mơ đời
Nước kia đổ hết đi rồi!
Làm sao có thể vớt đầy được chăng?
Chàng đã bỏ đi người vợ cũ
Thật khó lòng về ở cùng nhau
Xưa nay thệ ước bạc đầu
Bây giờ chỉ thấy bóng đài Thanh Lăng.

Bản dịch Hoa Sơn

---

Bạch vân ca tống Lưu Thập Lục quy sơn

Nguyên tác chữ Hán: 白雲歌送劉十六歸山 楚山秦山皆白雲， 白雲處處長隨君。 長隨君， 君入楚山裏， 雲亦隨君渡湘水。 湘水上， 女蘿衣， 白雲堪臥君早歸。

Phiên âm: Bạch vân ca tống Lưu Thập Lục quy sơn Sở sơn Tần sơn giai bạch vân, Bạch vân xứ xứ trường tuỳ quân, Trường tuỳ quân. Quân nhập Sở sơn lý, Vân diệc tuỳ quân độ Tương thuỷ. Tương thuỷ thượng, Nữ la y, Bạch vân kham ngoạ quân tảo quy.

Dịch nghĩa:

Bài ca mây trắng tiễn Lưu Thập Lục về núi

Núi Sở non Tần mây trắng bay,
Mây trắng theo ông khắp chốn suốt đường dài,
Theo ông suốt đường dài.
Ông vào trong núi Sở,
Mây cũng theo ông qua sông Tương.
Trên sông Tương,
Áo nữ la,^[1]
Mây trắng còn nằm lại, ông thì đi từ sớm.


Các bản dịch thơ:

Bài ca mây trắng tiễn Lưu Thập Lục về núi

Núi Sở non Tần mây trắng bay,
Theo người mây trắng ruỗi dặm dài.
Ruỗi dặm dài.
Người đi vào núi Sở
Theo chân mây cũng vượt dòng Tương
Trên dòng Tương
Áo Nữ la
Mây trắng nhẩn nha, bóng người xa.


Bản diệt: Ngao_0p

---

1. Nữ la: một loại dây leo giống như dây tơ hồng.

Bi ca hành

Nguyên tác chữ Hán: 悲歌行 悲來乎。 悲來乎。 主人有酒且莫斟。 聽我一曲悲來吟。 悲來不吟還不笑。 天下無人知我心。 君有數斗酒。 我有三尺琴。 琴鳴酒樂兩相得。 一杯不啻千鈞金。 悲來乎。 悲來乎。 天雖長。 地雖久。 金玉滿堂應不守。 富貴百年能几何。 死生一度人皆有。 孤猿坐啼墳上月。 且須一盡杯中酒。 悲來乎。 悲來乎。 鳳凰不至河無圖。 微子去之箕子奴。 漢帝不憶李將軍。 楚王放卻屈大夫。 悲來乎。 悲來乎。 秦家李斯早追悔。 虛名撥向身之外。 范子何曾愛五湖。 功成名遂身自退。 劍是一夫用。 書能知姓名。 惠施不肯干萬乘。 卜式未必窮一經。 還須黑頭取方伯。 莫謾白首為儒生。

Phiên âm: Bi ca hành Bi lai hồ Bi lai hồ Chủ nhân hữu tửu thả mạc châm Thính ngã nhất khúc bi lai ngâm Bi lai bất ngâm hoàn bất tiếu Thiên hạ vô nhân tri ngã tâm Quân hữu sổ đấu tửu Ngã hữu tam xích cầm Cầm minh tửu lạc lưỡng tương đắc Nhất bôi bất thí thiên quân kim Bi lai hồ Bi lai hồ Thiên tuy trường Địa tuy cửu Kim ngọc mãn đường ưng bất thủ Phú quý bách niên năng kỹ hà Tử niên nhất độ nhân giai hữu Cô viên tọa đề phần thượng nguyệt Thả tu nhất tận bôi trung tửu Bi lai hồ Bi lai hồ Phượng hoàng bất chí hà vô đồ Vi Tử khứ chi Kỳ Tử nô Hán Đế bất ức Lý Tướng Quân Sở Vương phóng khước Khuất Đại Phu Bi lai hồ Bi lai hồ Tần gia Lý Tư tảo truy hối Hư danh bát hướng thân chi ngoại Phạm tử hà tằng ái ngũ hồ Danh thành công toại thân tự thoái Kiếm thị nhất phu dụng Thư năng tri tánh danh Huệ thi bất khẳng can vạn thừa Bốc thức vị tâm cùng nhất kinh Hoàn tu hắc đầu thủ phương bá Mạc man bạch thủ vi nho sinh.

Dịch nghĩa:

Bài ca buồn

Buồn lại đến rồi,
Buồn đến rồi
Sẵn có rượu chủ nhân rót tràn ra
Hãy nghe tôi hát một khúc buồn
Khúc buồn không thành lời, cười không được
Người đời có ai người hiểu cho tôi.
Ông thì có rượu nhiều đấu
(còn) Tôi có đàn Tam xích
Tiếng đàn kêu, rượu uống cả hai đều hợp cùng với nhau
Một chén cũng đáng ba vạn cân vàng
Buồn đến rồi
Buồn lại đến rồi
Trời dù dài mấy
Đất dù đã có từ lâu
Vàng ngọc (dẫu) đầy nhà không thể giữ
Giàu có trăm năm rồi cũng chẳng làm được gì
Đời người đến lúc nào đó rồi cũng chết
Con vượn cô đơn dưới trăng khóc gào
Thôi thì uống cạn hết rượu trong ly
Buồn đến rồi
Buồn lại đến rồi
Phượng hoàng không đúng lúc thì còn dự định gì
Vi Tử đi, Kỳ Tử mang thân nô bộc
Hán Đế nhớ gì Lý tướng quân (Lý Lăng)
Sở Vương đày ải Khuất Nguyên
Buồn đến rồi
Buồn lại đến rồi
Đời nhà Tần, (nếu) Lý Tư sớm hối hận lại chuyện đã qua.
(thì) Không để tấm thân ngoài hư danh
Phạm Lãi sao yêu Ngũ hồ?
Tự rút thân ra khỏi công danh khi việc đã thành công.
Thanh gươm lẽ phải người trượng phu cùng sử dụng
Sách sẽ ghi lại tính danh
Ra ơn không bằng lòng cầu lắm kẻ nâng đỡ
Phép bói toán vị tất cùng một sách
Đợi trở lại lúc đầu đen mà chọn nơi vua sáng
Chớ lừa dối đầu bạc là do thưở còn là nho sinh.


Các bản dịch thơ:

Bài ca buồn

Bổ sung sau.

---

Biệt nội phó trưng - kỳ 1

Nguyên tác chữ Hán: 別內赴徵其一 王命三徵去未還， 明朝離別出吳關。 白玉高樓看不見， 相思須上望夫山。

Phiên âm: Biệt nội phó trưng - kỳ 1 Vương mệnh tam trưng khứ vị hoàn, Minh triêu ly biệt xuất Ngô quan. Bạch ngọc cao lâu khan bất kiến, Tương tư tu thượng Vọng phu san.

Dịch nghĩa:

Từ giã vợ theo lệnh quân

Lệnh vua truyền đã ba lần vẫn chưa phục mệnh,
Sáng sớm ngày mai từ giã ải Ngô ra đi
Ngọc trắng lầu cao không nhìn thấy,
Nhớ thương nhau lên đợi núi Vọng Phu.

Các bản dịch thơ:

Từ giã vợ theo lệnh quân

Lệnh vua ba bận chưa chầu,
Sớm mai ly biệt thương sầu ải Ngô.
Lầu cao, ngọc trắng mơ hồ
Nhớ nhau lên núi Vọng Phu đợi chờ.


Bản diệt: Ngao_0p

---

Biệt nội phó trưng - kỳ 2

Nguyên tác chữ Hán: 別內赴徵其二 出門妻子強牽衣， 問我西行几日歸。 歸時儻佩黃金印， 莫學蘇秦不下機。

Phiên âm: Biệt nội phó trưng - kỳ 2 Xuất môn thê tử cưỡng khiên y, Vấn ngã tây hành kỷ nhật quy. Quy thời thảng bội hoàng kim ấn, Mạc học Tô Tần bất hạ ky. [1]

Dịch nghĩa:

Từ giã vợ theo lệnh quân - Kỳ 2

Bước ra cửa vợ con níu áo,
Gặng hỏi chuyến đi về Tây ngày nào trở về
Khi về, ấn vàng nếu chẳng mang về được,
Tuyệt không học Tô Tần (để vợ) ngồi cao.

Các bản dịch thơ:

Từ giã vợ theo lệnh quân - Kỳ 2

Ra đi vợ níu con hời,
Đường Tây nay bước, đường về khi nao?
Ấn vàng nếu chẳng được trao
Tuyệt không học chuyện ngồi cao Tô Tần.



Bản diệt: Ngao_0p

---

1. Tô Tần ( 蘇秦; ? – 285 TCN), tên tự là Quý Tử (季子), là một trong những đại diện tiêu biểu của phái Hợp tung thời Chiến Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Lúc chưa lập được công danh, trở về nhà vợ ngồi dệt vải không bước ra tiếp đón, chị dâu không dọn cơm cho ăn. Nhưng sau này khi ông thành công thì mọi việc thay đổi.

Biệt nội phó trưng - kỳ 3

Nguyên tác chữ Hán: 別內赴徵其三 翡翠為樓金作梯， 誰人獨宿倚門啼。 夜坐寒燈連曉月， 行行淚盡楚關西。

Phiên âm: Biệt nội phó trưng - kỳ 3 Phỉ thuý vi lâu kim tác thê, Thuỳ nhân độc túc ỷ môn đề. Dạ toạ hàn đăng liên hiểu nguyệt, Hàng hàng lệ tận Sở quan tê.

Dịch nghĩa:

Từ giã vợ theo lệnh quân - Kỳ 3

Vàng chế ra thang, ngọc thuý tạo nên lầu
Ai người một mình tựa cửa khóc sầu.
Đêm ngồi dưới ngọn đèn lạnh cùng với mảnh trăng sớm.
Hàng hàng dòng lệ rơi ở ải Tây thành Sở.

Các bản dịch thơ:

Từ giã vợ theo lệnh quân - Kỳ 3

Thang vàng lầu ngọc ngời ngời
Ai người tựa cửa sầu tê một mình.
Trăng non, đèn lạnh ngồi nhìn
Dòng châu lã tả Sở thành ải Tây.

Bản diệt thơ Ngao_0p

---

1. Ba bài thơ Biệt nội phó trưng có thể viết vào thời điểm An Lộc Sơn vây hãm hai kinh (756). Vĩnh vương Lân, con thứ 16 của Huyền Tông, làm Giang Lăng đô đốc, sung tiết độ sứ các đạo Sơn Nam đông lộ. Lĩnh Nam Kiềm Trung và Giang Nam tây lộ. Trọng tài danh của Lý Bạch, Vĩnh Vương mời ông tới làm liêu tá trong phủ. Khi Lý Lân làm phản, tự đem thuyền đi xuống phía đông, Lý Bạch cũng bị bức bách đi theo.

Bình lỗ tướng quân phụ

Nguyên tác chữ Hán: 平虜將軍妻 平虜將軍婦， 入門二十年。 君心自有悅， 妾寵豈能專。 出解床前帳， 行吟道上篇。 古人不唾井， 莫忘昔纏綿。

Phiên âm: Bình lỗ tướng quân phụ Bình lỗ tướng quân phụ, Nhập môn nhị thập niên. Quân tâm tự hữu duyệt, Thiếp sủng khởi năng chuyên? Xuất giải sàng tiền trướng, Hành ngâm đạo thượng thiên. Cổ nhân bất thoá tỉnh, Mạc vong tích triền miên.

Dịch nghĩa:

Vợ Bình lỗ tướng quân

Vợ của Bình lỗ tướng quân,
Vào nhà làm dâu đã hai mươi năm.
Nay chàng có niềm vui khác,
Thiếp há còn được yêu mến mãi?
Ra đi tháo bức màn trước giường xuống,
Trên đường ngâm một bài thơ.
Người xưa không nhổ xuống giếng cũ,
Xin chớ quên bao ngày tháng bên nhau.

Các bản dịch thơ:

Vợ Bình lỗ tướng quân

Bổ sung sau.

---

Bồi tộc thúc Hình bộ thị lang Diệp cập trung thư Giả xá nhân Chí du Động Đình - kỳ 1

Nguyên tác chữ Hán: 平陪族叔開部侍郎曄及中書賈舍人至遊洞庭其一 洞庭西望楚江分， 水盡南天不見雲。 日落長沙秋色遠， 不知何處弔湘君。

Phiên âm: Bồi Tộc Thúc Hình Bộ Thị Lang Diệp Cập Trung Thư Giả Xá Nhân Chí Du Động Đình Động Đình tây vọng Sở giang phân, Thuỷ tận nam thiên bất kiến vân. Nhật lạc Trường Sa thu sắc viễn, Bất tri hà xứ điếu Tương quân.

Dịch nghĩa:

Cùng chú họ là Diệp làm thị lang bộ hình và quan trung thư xá nhân Giả Chí chơi hồ Động Đình - kỳ 1

Phía Tây Hồ Động Đình nhìn thấy chỗ phân chia với sông Sở,
Nước hồ dài tận trời nam, không thấy mây.
Trường Sa khi mặt trời xuống, màu sắc thu xa thẳm,
Muốn viếng Tương Quân, nhưng không biết chốn nào đây?.

Các bản dịch thơ:

Cùng chú họ là Diệp làm thị lang bộ hình và quan trung thư xá nhân Giả Chí chơi hồ Động Đình - kỳ 1

Bổ sung sau.

---

Bồi tộc thúc Hình bộ thị lang Diệp cập trung thư Giả xá nhân Chí du Động Đình - kỳ 2

Nguyên tác chữ Hán: 平陪族叔開部侍郎曄及中書賈舍人至遊洞庭其二 南湖秋水夜無煙， 耐可乘流直上天。 且就洞庭賒月色， 將船買酒白雲邊。

Phiên âm: Bồi Tộc Thúc Hình Bộ Thị Lang Diệp Cập Trung Thư Giả Xá Nhân Chí Du Động Đình - Kỳ 2 Nam hồ thu thuỷ dạ vô yên, Nại khả thừa lưu trực thượng thiên. Thả tựu Động Đình xa nguyệt sắc, Tương thuyền mãi tửu bạch vân biên.

Dịch nghĩa:

Cùng chú họ là Diệp làm thị lang bộ hình và quan trung thư xá nhân Giả Chí chơi hồ Động Đình - kỳ 2

Phía nam hồ đêm thu không khói nước ,
Chịu để (thuyền) chảy theo dòng thẳng lên trời .
Nên để Động Đình mua lấy màu trăng
(còn ta) Dong thuyền mua rượu ở bờ hồ mây trắng bay.


Các bản dịch thơ:

Cùng chú họ là Diệp làm thị lang bộ hình và quan trung thư xá nhân Giả Chí chơi hồ Động Đình - kỳ 2

Bổ sung sau.

---

Bồi tộc thúc Hình bộ thị lang Diệp cập trung thư Giả xá nhân Chí du Động Đình - kỳ 3

Nguyên tác chữ Hán: 平陪族叔開部侍郎曄及中書賈舍人至遊洞庭其三 洛陽才子謫湘川， 元禮同舟月下仙。 記得長安還欲笑， 不知何處是西天。

Phiên âm: Bồi Tộc Thúc Hình Bộ Thị Lang Diệp Cập Trung Thư Giả Xá Nhân Chí Du Động Đình - Kỳ 3 Lạc Dương tài tử trích Tương Xuyên, Nguyên lễ đồng chu nguyệt hạ tiên. Ký đắc Trường An hoàn dục tiếu, Bất tri hà xứ thị tây thiên.

Dịch nghĩa:

Cùng chú họ là Diệp làm thị lang bộ hình và quan trung thư xá nhân Giả Chí chơi hồ Động Đình - kỳ 3

Tài tử ở Lạc Dương biếm Tương xuyên,
Lễ đầu năm cùng thuyền với các hạ tiên.
Nhớ đến việc ấy Trường An cười nắc nẻ,
Nhưng có biết đâu xứ ấy chính tây thiên. (Xem lại)

Các bản dịch thơ:

Cùng chú họ là Diệp làm thị lang bộ hình và quan trung thư xá nhân Giả Chí chơi hồ Động Đình - kỳ 3

Bổ sung sau.

---

Bồi tộc thúc Hình bộ thị lang Diệp cập trung thư Giả xá nhân Chí du Động Đình - kỳ 4

Nguyên tác chữ Hán: 平陪族叔開部侍郎曄及中書賈舍人至遊洞庭其四 洞庭湖西秋月輝， 瀟湘江北早鴻飛。 醉客滿船歌白苧， 不知霜露入秋衣。

Phiên âm: Bồi Tộc Thúc Hình Bộ Thị Lang Diệp Cập Trung Thư Giả Xá Nhân Chí Du Động Đình - Kỳ 4 Động Đình hồ tây thu nguyệt huy Tiêu Tương giang bắc tảo hồng phi Túy khách mãn thuyền ca Bạch trữ Bất tri sương lộ nhập thu y.

Dịch nghĩa:

Cùng chú họ là Diệp làm thị lang bộ hình và quan trung thư xá nhân Giả Chí chơi hồ Động Đình - kỳ 4

Trăng thu vằng vặc phía tây hồ Động Đình.
Chim hồng bay sớm về phía bắc vùng Tiêu Tương.
Khách trên thuyền say mèm, ca bài “Bạch Trữ”.
Không màng tới sương móc thu rơi ướt áo.

Các bản dịch thơ:

Cùng chú họ là Diệp làm thị lang bộ hình và quan trung thư xá nhân Giả Chí chơi hồ Động Đình - kỳ 4

Trăng thu vằng vặc Động Đình tây
Hồng nhạn Tiêu Tương bắc sớm bay.
Say, khách thuyền ca vang “Bạch Trữ”
Sương thu đẫm áo khách nào hay!

Bản dịch của Nguyễn Phước Hậu

---

Bồi tộc thúc Hình bộ thị lang Diệp cập trung thư Giả xá nhân Chí du Động Đình - kỳ 5

Nguyên tác chữ Hán: 平陪族叔開部侍郎曄及中書賈舍人至遊洞庭其五 帝子瀟湘去不還 空余秋草洞庭間 淡掃明湖開玉鏡 丹青畫出是君山

Phiên âm: Bồi Tộc Thúc Hình Bộ Thị Lang Diệp Cập Trung Thư Giả Xá Nhân Chí Du Động Đình - Kỳ 5 Đế tử[1] Tiêu Tương[2] khứ bất hoàn Không dư thu thảo Động Đình gian Đạm tảo minh hồ khai ngọc kính Đan thanh họa xuất thị Quân san.[3]

Dịch nghĩa:

Cùng chú họ là Diệp làm thị lang bộ hình và quan trung thư xá nhân Giả Chí chơi hồ Động Đình - kỳ 4

Con gái hoàng đế (Nghiêu) tới Tiêu Tương rồi không về nữa,
Bỏ lại cỏ thu cho vùng Động Đình bao la này.
(Gió nhẹ) thổi quang mặt hồ sáng như tấm gương ngọc.
Núi Quân đẹp như bức tranh màu sắc xanh đỏ.

Các bản dịch thơ:

Cùng chú họ là Diệp làm thị lang bộ hình và quan trung thư xá nhân Giả Chí chơi hồ Động Đình - kỳ 5

Bổ sung sau.

---

1. Đế tử: tức Nga Hoàng và Nữ Anh là con gái của vua Nghiêu, được vua Nghiêu gả làm vợ vua Thuấn. Vua Thuấn mất trong lúc đi tuần ở phương nam, hai bà nghe tin đi nhận xác, khi tới vùng Tiêu Tương, hai bà nhảy xuống sông tự vẫn.
2. Tiêu Tương: tức Tiêu Tương trấn, nơi sông Tiêu nhập vào sông Tương để cùng vào hồ Động Đình.
3. Quân San: là ngọn núi nổi trên hồ Động Đình.

Bồ Tát man

Nguyên tác chữ Hán: 菩薩蠻 平林漠漠煙如織， 寒山一帶傷心碧。 暝色入高樓， 有人樓上愁。 玉階空佇立， 宿鳥歸飛急。 何處是歸程， 長亭更短亭

Phiên âm: Bồ Tát man Bình lâm mạc mạc yên như chức, Hàn san nhất đới thương tâm bích. Minh sắc nhập cao lâu, Hữu nhân lâu thượng sầu. Ngọc giai không trữ lập, Túc điểu quy phi cấp. Hà xứ thị quy trình, Trường đình cánh đoản đình.

Dịch nghĩa:

Điệu Bồ tát man

Bình lâm mây mù mờ mịt khói như mây dệt
Hàn san một dải thương tâm nhuộm màu biếc
Bóng đêm chìm lẫn nơi lầu cao
Có người trên lầu mang nổi sầu
Nơi thềm ngọc không người đứng đợi
Chim tối bay về tổ vội
Chốn nào là con đường đi về
Trường đình lại thay đoản đình.

Các bản dịch thơ:

Điệu Bồ tát man

Bổ sung sau.

---

Chiến thành Nam

Nguyên tác chữ Hán: 戰城南 去年戰，桑乾源﹔　　 今年戰，蔥河道。　　 洗兵條支海上波，　　 放馬天山雪中草。　　 萬裡長征戰，　　 三軍盡衰老。　　 匈奴以殺戮為耕作，　　 古來唯見白骨黃沙田。　　 秦家筑城備胡處，　　 漢家還有烽火然。　　 烽火然不息，　　 征戰無已時。　　 野戰格斗死，　　 　 敗馬號鳴向天悲。　　 烏鳶啄人腸，　　 銜飛上挂枯樹枝。　　 士卒涂草莽，　　 將軍空爾為。　　 乃知兵者是凶器，　　 聖人不得已而用之。

Phiên âm: Chiến thành Nam Khứ niên chiến, Tang Càn nguyên, Kim niên chiến, Thông Hà[1] đạo. Tẩy binh Điều Chi[2] hải thượng ba, Phóng mã Thiên Sơn[3] tuyết trung thảo. Vạn lý trường chinh chiến, Tam quân tận suy lão. Hung nô[4] dĩ sát lục vi canh tác ; Cổ lai duy kiến bạch cốt hoàng sa điền. Tần gia trúc thành bị Hồ Xứ, Hán gia hoàn hữu phong hỏa nhiên. Phong hỏa[5] nhiên bất tức, Chinh chiến vô dĩ thì. Dã chiến cách đấu tử, Bại mã hào minh hướng thiên bi. Ô diên trác nhân trường, Hàm phi thướng quải khô thụ chi. Sĩ tốt đồ thảo mãng, Tướng quân không nhĩ vi. Nãi tri binh giả thị hung khí, Thánh nhân bất đắc dĩ nhi dụng chi.

Dịch nghĩa:

Cuộc chiến thành Nam

Vừa năm ngoái đánh nhau ở đầu sông Tang Càn
Đến năm nay lại đánh nhau tại miền sông Thông Hà
Dùng sóng biển Điều Chi để rửa giáo gươm
Thả ngựa về núi Thiên Sơn cho ăn cỏ tuyết
Đán nhau dai dẳng bên ngoài muôn dặm
Hết thảy ba quân đều ốm và già yếu
Rợ Hồ thì lấy sự giết chóc thay cho việc cày bừa
Từ xưa chỉ thấy xương trắng trên cánh đồng cát vàng
Nhà Tần xây thành phòng ngự giặc Hồ,
Nhà Hán đốt lửa hiệu còn cháy rực.
Lửa báo động cháy rực không hề tắt,
Chiến chinh chẳng bao giờ ngừng
Kẻ tử trận trong cuộc đánh giáp nơi đồng nội
Ngựa thua trận nhìn trời hí vang thảm thiết
Diều quạ mổ ruột người
Ngậm tha bay treo lơ lững trên cây khô
Binh lính chết trên đồng cỏ,
Tướng quân một mình thơ thẩn lơ láo,
Mới biết rằng binh đao là vật gở,
Thánh nhân bất đắc dĩ mới dùng tới.

Các bản dịch thơ:

Cuộc chiến thành Nam

Năm ngoái trên sông Tang đánh nhau,
Năm nay dọc sông Thông chém giết.
Điều Chi, gươm rửa sóng ngoài khơi,
Thiên Sơn, ngựa ăn cỏ ngập tuyết.
Muôn dặm chinh chiến hoài,
Ba quân già ốm hết.
Hung Nô giết chóc thay cấy cày,
Cát vàng xương trắng xưa nay đấy !
Này dãy thành, Tần đắp ngự Hồ,
Kia lửa trận, Hán đốt đang cháy !
Lửa trận cháy chẳng tắt,
Chiến tranh mãi không thôi !
Sa trường đâm nhau chết,
Ngựa ai ngơ ngác nhìn hý trời !
Diều quạ rỉa ruột người,
Tha treo cành khô trông tả tơi.
Binh lính thây bón cỏ,
Tướng quân bó tay rồi.
Mới hay : Gươm đao là vật gở,
Thánh nhân bất đắc dĩ mới dùng thôi !

Bản dịch của Hoàng Tạo, Tương Như

---

1. Thông Hà: sông Thông Lĩnh, hiện ở tại khu tự trị Duy Ngô Nhĩ vùng Tân Cương.
2. Điều Chi: một nước nhỏ phía tây thành Hán triều, hiện thuộc vùng biên giới Iran.
3. Thiên Sơn: thuộc vùng tự trị Duy Ngô Nhĩ tại Tân Cương
4. Hung Nô: sắc tộc sống theo bộ lạc phía Bắc thời cổ đại luôn có chiến tranh với Trung Quốc.
5. Phong hỏa: hay thường gọi là phong hỏa đài là nơi phát tính hiệu cảnh báo khi có giặc đến.

Cổ lãng nguyệt hành

Nguyên tác chữ Hán: 古朗月行 小時不識月， 呼作白玉盤。 又疑瑤臺鏡， 飛在白雲端。 仙人垂兩足， 桂樹作團團。 白兔搗藥成， 問言與誰餐。 蟾蜍蝕圓影， 大明夜已殘。 羿昔落九烏， 天人清且安。 陰精此淪惑， 去去不足觀。 憂來其如何， 淒愴摧心肝。

Phiên âm: Cổ lãng nguyệt hành Tiểu thì bất thức nguyệt, Hô tác bạch ngọc bàn. Hựu nghi Dao Đài kính, Phi tại bạch vân đoan. Tiên nhân thuỳ lưỡng túc, Quế thụ tác đoàn đoàn. Bạch thố đảo dược thành, Vấn ngôn dữ thuỳ xan. Thiềm[1] thừ thực viên ảnh, Đại minh dạ dĩ tàn. Nghệ[2] tích lạc cửu ô, Thiên nhân thanh thả an. Âm tinh thử luân hoặc, Khứ khứ bất túc quan. Ưu lai kỳ như hà, Thê sảng tồi tâm can.

Dịch nghĩa:

Bài hành về vầng trăng sáng ngày xưa

Thuở nhỏ không biết trăng,
Gọi là mâm ngọc sáng.
Lại ngờ là gương ở Dao Đài,
Bay tít tầng mây trắng.
Người tiên buông đôi chân,
Cây quế tròn xum xuê.
Thỏ trắng giã thuốc đã xong,
Hỏi biết cùng ai mà nếm.
Con cóc gặm ảnh tròn,
Ánh sáng về đêm đã tàn lụi.
Hậu Nghệ xưa bắn rơi chín mặt trời,
Người trời trong sạch và yên ổn.
Vầng trăng của đêm chìm trong thương cảm,
Trôi trôi không nhìn thấy nữa.
Buồn lo đến thế sao,
Xót xa bời bời gan ruột.

Các bản dịch thơ:

Bài hành về vầng trăng sáng ngày xưa

Thuở bé chưa biết trăng,
Gọi là mâm ngọc trắng.
Dao Đài ngỡ là gương,
Bay giữa tầng mây thẳm.
Người tiên thõng đôi chân,
Cây quế tròn xoe tán.
Thỏ trắng giã thuốc xong,
Biết cùng ai mà nếm!
Thiềm Thừ gặm trăng tròn,
Ánh sáng dần tối hẳn.
Chín mặt trời, Nghệ bắn,
Người trời hiền, thích yên.
Trăng vốn thường đa cảm,
Lặn dần vào trong đêm.
Lo phiền đến như thế,
Xót xa nẫu ruột gan.

Bản dịch của Ngô Văn Phú

---

1. Thiềm thừ: Con cóc gặm mặt trăng.
2. Nghệ: tức Hậu Nghệ chồng của Hằng Nga.

Cổ Ý

Nguyên tác chữ Hán: 古風 君為女蘿草， 妾作菟絲花。 輕條不自行， 為逐春風斜。 百丈託遠松， 纏綿成一家。 誰言會面易， 各在青山崖。 女蘿發馨香， 菟絲斷人腸。 枝枝相糾結， 葉葉競飄揚。 生子不知根， 因誰共芬芳。 中巢雙翡翠， 上宿紫鴛鴦。 若識二草心， 海潮易可量。

Phiên âm: Cổ ý Quân vị nữ la thảo Thiếp tác thố ti hoa Khinh điều bất tự hành Vị trục xuân phong tà Bách trượng thác viễn tùng Triền miên thành nhất gia Thuỳ ngôn hội diệc dị Các tại thanh sơn nha Nữ la phát hinh hương Thố ti đoạn nhân trường Chi chi tương củ kết Diệp diệp cánh phiêu dương Sinh tử bất tri căn Nhân thuỳ cộng phân phương Trung sào song phỉ thuý Thượng túc tử uyên ương Nhược thức nhị thảo tâm Hải triều diệc khả lường

Dịch nghĩa:

Ý xưa

Chàng là loài cỏ nữ la
Thiếp là loài hoa thố ti
Cành nhỏ nhắn không thể tự đi
Nghiêng ngả theo gió xuân
Gởi thân nơi cây tùng trăm trượng xa xôi
Lâu ngày thành chung một nhà
Ai bảo gặp nhau đã dễ
Mỗi bên ở một bên sườn núi xanh
Cỏ nữ la toả mùi thơm ngát
Hoa thố ti làm người ta đứt ruột
Cành cành kết lại với nhau chằng chịt
Lá lá phất phơ theo gió
Sinh con chẳng biết đến rễ
Nhờ ai mà cùng thơm
Bên trong là tổ phỉ thuý
Bên trên đôi uyên ương đậu
Ví như biết được tấm lòng của hai loài cỏ ấy
Thì có thể đo được nước triều ở biển.

Các bản dịch thơ:

Ý xưa

Chàng, loài cỏ nữ la
Thố ti hoa, phận thiếp.
Nhánh nhẹ mềm không bước
Gió xuân ngả là đà.
Gởi tùng xa trăm thước
Lâu thành ở chung nhà.
Ai rằng gặp dễ được
Người mỗi một non xa.
Cỏ nữ la hương đượm
Thố ti đứt ruột rà.
Cành kết nhau lượm thượm
Theo gió lá vương vương
Sinh con không biết rễ
Nhờ ai để ngát hương.
Đôi chim thúy trong tổ
Trên đậu cặp uyên ương.
Nếu biết lòng hai cỏ
Có thể rỏ triều cường.


Người dịch: Nguyễn Phước Hậu

---

Cổ Phong - Theo tranh ^*


Phiên âm:

Cổ phong - Theo tranh

Đào hoa khai đông viên
Hàm tiếu khoa bạch nhật
Ngẫu mông đông phong vinh
Sinh thử diễm dương nhất.
Khởi vô giai nhân sắc
Đãn khủng hoa bất thật
Uyển chuyển long hỏa phi
Linh lạc tảo tương thất
Cự tri nam san tùng
Độc lập tự tiên sắc.

Dịch nghĩa:

Cổ phong - Theo tranh


Bổ sung sau!

Các bản dịch thơ:

Hoa đào nở vườn đông
Mỉm cười khoe ngày sáng
Chợt che khuất gió đông
Sanh bản chất cái đẹp
Khởi chẳng sắc giai nhân
Chỉ ngại hoa không thật
Uyển chuyển múa như rồng
Mưa sớm cùng hoa rụng
Há chẳng biết cội thông
Đứng độc lập buồn bã.

Phí Minh Tâm dịch

---

*. Thấy trên internet có bộ tranh có bài Cổ phong này ghi là Kỳ 1. Nhưng tìm mấy trang khác không thấy chỉ loài ra thêm một bài Cổ phong - kỳ 1 khác. Kiểm tra lại rồi, bài Cổ phong này là bài thứ 47!

Cổ Phong

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其一 大雅久不作。 吾衰竟誰陳。 王風委蔓草。 戰國多荊榛。 龍虎相啖食。 兵戈逮狂秦。 正聲何微茫。 哀怨起騷人。 揚馬激頹波。 開流蕩無垠。 廢興雖萬變。 憲章亦已淪。 自從建安來。 綺麗不足珍。 聖代複元古。 垂衣貴清真。 群才屬休明。 乘運共躍鱗。 文質相炳煥。 眾星羅秋旻。 我志在刪述。 垂輝映千春。 希聖如有立。 絕筆于獲麟。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 1 Đại nhã cửu bất tác Ngô suy cánh thùy trần. Vương phong ủy mạn thảo Chiến quốc đa kinh trăn. Long hổ tương đạm thực Binh qua đãi cuồng tần. Chánh thanh hà vi mang Ai oán khởi tao nhân Dương mã kích đồi ba Khai lưu đãng vô ngân Phế hưng tuy vạn biến Hiến chương diệc dĩ luân. Tự tòng kiến an lai Khỉ lệ bất túc trân Thánh đại phức nguyên cổ Thùy y quý thanh chân. Quần tài chúc hưu minh Thừa vận cộng dược lân Văn chất tương bỉnh hoán Chúng tinh la thu mân Ngã chí tại san thuật Thùy huy ánh thiên xuân Hi thánh như hữu lập Tuyệt bút vu hoạch lân.

Dịch nghĩa:

Phong cách xưa


Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Bổ sung sau.

---

Cổ Phong - Kỳ 2

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其二 蟾蜍薄太清。 蝕此瑤臺月。 圓光虧中天。 金魄遂淪沒。 螮蝀入紫微。 大明夷朝暉。 浮雲隔兩曜。 萬象昏陰霏。 蕭蕭長門宮。 昔是今已非。 桂蠹花不實。 天霜下嚴威。 沈嘆終永夕。 感我涕霑衣。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 2 Thiềm thừ bạc Thái Thanh, Thực thử Dao Đài nguyệt. Viên quang khuy trung thiên, Kim phách toại luân một. Đế đông nhập Tử Vi, Đại minh di triêu huy. Phù vân cách lưỡng diệu, Vạn tượng hôn âm phi. Tiêu tiêu Trường Môn cung, Tích thị kim dĩ phi. Quế đố hoa bất thực, Thiên sương hạ nghiêm uy. Trầm thán chung vĩnh tịch, Cảm ngã di triêm y.

Dịch nghĩa:

Cổ phong - bài 2


Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thiềm thừ^[1] mờ Thái Thanh,^[2]
Dao Đài^[3] khuyết gương trăng.
Giữa trời vơi vầng sáng,
Chim lặn bao ánh vàng.
Cung Tử Vi^[4] mây chắn,
Mặt trời đà quay ngang.
Mây nổi trời, trăng cách,
Trong tối, muôn vật chìm.
Cung Trường Môn^[5] vắng vẻ,
So trước, nay đâu bằng.
Quế sâu, hoa chẳng đậu,
Uy vũ, giáng trời sương.
Tiếng than dài đêm vắng,
Áo ta, nước mắt đằm.


Bản dịch Ngô Văn Phú

---

1. Thiềm thừ: Con cóc trên mặt trăng (thần thoại).
2 & 3 & 4Thái Thanh: tên những cung điện trên trời (thần thoại).
5. Nơi Hán Vũ đế giam nàng A Kiều.

Cổ Phong - Kỳ 3

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其三 秦皇掃六合， 虎視何雄哉。 揮劍決浮雲， 諸侯盡西來。 明斷自天啟， 大略駕群才。 收兵鑄金人， 函谷正東開。 銘功會稽嶺， 騁望琅琊臺。 刑徒七十萬， 起土驪山隈。 尚采不死葯， 茫然使心哀。 連弩射海魚， 長鯨正崔嵬。 額鼻象五岳， 揚波噴雲雷。 鬈鬣蔽青天， 何由睹蓬萊。 徐市載秦女， 樓船幾時迴。 但見三泉下， 金棺葬寒灰。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 3 Tần hoàng tảo lục hiệp, Hổ thị hà hùng tai. Huy kiếm quyết phù vân, Chư hầu tận tây lai. Minh đoạn tự thiên khởi, Đại lược giá quần tài. Thu binh chú kim nhân, Hàm Cốc chính đông khai. Minh công hội Kê Lĩnh, Sính vọng Lang Nha đài. Hình đồ thất thập vạn, Khởi thổ ly sơn ôi. Thượng thái bất tử dược, Mang nhiên sử tâm ai. Liên nỗ xạ hải ngư, Trường kình chính thôi ngôi. Ngạch tỵ tượng Ngũ Nhạc, Dương ba phún vân lôi. Quyền liệp tế thanh thiên, Hà do đổ Bồng Lai. Từ thị tải Tần nữ, Lâu thuyền kỷ thì hồi. Đán kiến Cam Tuyền hạ, Kim quan táng hàn hôi.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 3


Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 3

Vua Tần dẹp sáu nước,
Hổ mạnh đã nhe nanh.
Vung kiếm lên trời xanh,
Chư hầu từ tây tới.
Tự khoe nhận mệnh trời,
Mưu lớn ngăn người tài.
Thu quân, người vàng đúc,
Hàm Cốc tiến sang đông.
Ghi công ở Kê Lĩnh,
Đài Lang Nha ngửa trông.
Đầy người bảy mươi vạn,
Dấy nghiệp vùng Lệ Sơn.
Thuốc trường sinh lăm hái,
Tự chuốc thêm phiền lòng.
Nỏ quý bắn cá biển,
Cá kình thân to đùng.
Trán mũi cao Ngũ Nhạc,
Mây sấm tung sóng phun.
Vây, râu trùm trời biếc,
Bồng Lai còn tìm lùng.
Thành Từ chở gái đẹp,
Thuyền lâu quay lại không?
Luống thấy dưới Cam Tuyền,
Xăng vàng vùi tro lạnh.


Bản dịch Ngô Văn Phú

---

Cổ Phong - Kỳ 4

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其四 鳳飛九千仞。 五章備彩珍。 銜書且虛歸。 空入周與秦。 橫絕歷四海。 所居未得鄰。 吾營紫河車。 千載落風塵。 藥物秘海岳。 採鉛青溪濱。 時登大樓山。 舉首望仙真。 羽駕滅去影。 飆車絕回輪。 尚恐丹液遲。 志願不及申。 徒霜鏡中發。 羞彼鶴上人。 桃李何處開。 此花非我春。 唯應清都境。 長與韓眾親。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 4 Phượng phi cửu thiên nhận, Ngũ chương bị thải trân. Hàm thư thả hư quy, Không nhập chu dữ Tần. Hoành tuyệt lịch tứ hải Sở cư vị đắc lân Ngô doanh tử hà xa Thiên tái lạc phong trần. Dược vật bí hải nhạc, Thải duyên thanh khê tân Thì đăng đại lâu san Cử thủ vọng tiên chân Vũ giá diệt khứ ảnh Tiêu xa tuyệt hồi luân Thượng khủng đan dịch trì Chí nguyện bất cập thân. Đồ sương kính trung phát, Tu bỉ hạc thượng nhân Đào lí hà xử khai Thử hoa phi ngã xuân Duy ứng thanh đô cảnh, Trường dữ hàn chúng thân.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 4


Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 4

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 5

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其五 太白何蒼蒼。 星辰上森列。 去天三百里。 邈爾與世絕。 中有綠發翁。 披雲臥松雪。 不笑亦不語。 冥棲在巖穴。 我來逢真人。 長跪問寶訣。 粲然啟玉齒。 授以煉藥說。 銘骨傳其語。 竦身已電滅。 仰望不可及。 蒼然五情熱。 吾將營丹砂。 永與世人別

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 5 Thái bạch hà thương thương Tinh thần thượng sâm liệt Khứ thiên tam bách lí Mạc nhĩ dữ thế tuyệt Trung hữu lục phát ông Phi vân ngọa tùng tuyết Bất tiếu diệc bất ngữ Minh tê tại nham huyệt Ngã lai phùng chân nhân Trường quỵ vấn bảo quyết Xán nhiên khải ngọc xỉ Thụ dĩ luyện dược thuyết Minh cốt truyện kì ngữ Tủng thân dĩ điện diệt Ngưỡng vọng bất khả cập Thương nhiên ngũ tình nhiệt Ngô tương doanh đan sa Vĩnh dữ thế nhân biệt.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 5


Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 5

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 6

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其六 代馬不思越。 越禽不戀燕。 情性有所習。 土風固其然。 昔別雁門關。 今戍龍庭前。 驚沙亂海日。 飛雪迷胡天。 蟣虱生虎鶡。 心魂逐旌旃。 苦戰功不賞。 忠誠難可宣。 誰憐李飛將。 白首沒三邊。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 6 Đại mã bất tư việt Việt cầm bất luyến yến Tình tính hữu sở tập Thổ phong cố kì nhiên. Tích biệt nhạn môn quan Kim thú long đình tiền Kinh sa loạn hải nhật Phi tuyết mê hồ thiên. Kỉ sắt sanh hổ hạt Tâm hồn trục tinh chiên Khổ chiến công bất thưởng Trung thành nan khả tuyên. Thùy liên lí phi tương Bạch thủ một tam biên.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 6


Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 6

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 7

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其七 五鶴西北來。 飛飛凌太清。 仙人綠雲上。 自道安期名。 兩兩白玉童。 雙吹紫鸞笙。 去影忽不見。 迴風送天聲。 我欲一問之。 飄然若流星。 願餐金光草。 壽與天齊傾

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 7 Ngũ hạc tây bắc lai Phi phi lăng Thái thanh Tiên nhân lục vân thượng Tự đạo an kì danh Lưỡng lưỡng bạch ngọc đồng Song xuy tử loan sanh Khứ ảnh hốt bất kiến Hồi phong tống thiên thanh Ngã dục nhất vấn chi Phiêu nhiên nhược lưu tinh Nguyện xan kim quang thảo Thọ dữ thiên tề khuynh.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 7


Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 7

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 8

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其八 咸陽二三月。 宮柳黃金枝。 綠幘誰家子。 賣珠輕薄兒。 日暮醉酒歸。 白馬驕且馳。 意氣人所仰。 冶游方及時。 子雲不曉事。 晚獻長楊辭。 賦達身已老。 草玄鬢若絲。 投閣良可嘆。 但為此輩嗤。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 8 Hàm Dương nhị tam nguyệt, Cung liễu hoàng kim chi. Lục trách thùy gia tử, Mại châu khinh bạc nhi. Nhật mộ túy tửu quy Bạch mã kiêu thả trì Ý khí nhân sở ngưỡng Dã du phương cập thì. Tử vân bất hiểu sự Vãn hiến trường dương từ Phú đạt thân dĩ lão, Thảo huyền tấn nhược ti Đầu các lương khả thán, Đãn vi thử bối xuy.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 8


Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 8

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 9

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其九 莊周夢胡蝶。 胡蝶為莊周。 一體更變易。 萬事良悠悠。 乃知蓬萊水。 復作清淺流。 青門種瓜人。 舊日東陵侯。 富貴故如此 營營何所求。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 9 Trang Chu mộng hồ điệp, Hồ điệp vi Trang Chu. Nhất thể canh biến dịch, Vạn sự lương du du. Nãi tri bồng lai thủy, Phục tác thanh thiển lưu. Thanh môn chủng qua nhân Cựu nhật đông lăng hầu Phú quý cố như thử, Doanh doanh hà sở cầu.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 9


Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 9

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 10

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其十 齊有倜儻生。 魯連特高妙。 明月出海底。 一朝開光曜。 卻秦振英聲。 後世仰末照。 意輕千金贈。 顧向平原笑。 吾亦澹蕩人。 拂衣可同調。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 10 Tề hữu thích thảng sanh Lỗ liên đặc cao diệu Minh nguyệt xuất hải để Nhất triêu khai quang diệu Khước Tần chấn anh thanh Hậu thế ngưỡng mạt chiếu Ý khinh thiên kim tặng Cố hướng bình nguyên tiếu Ngô diệc đạm đãng nhân Phất y khả đồng điều.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 10


Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 10

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 11

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其十一 黃河走東溟。 白日落西海。 逝川與流光。 飄忽不相待。 春容舍我去。 秋發已衰改。 人生非寒松。 年貌豈長在。 吾當乘雲螭。 吸景駐光彩。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 11 Hoàng Hà tẩu Đông minh, Bạch nhật lạc Tây hải. Thệ xuyên dữ lưu quang Phiêu hốt bất tương đãi Xuân dung xả ngã khứ Thu phát dĩ suy cải Nhân sinh phi hàn tùng Niên mạo khởi trường tại Ngô đương thừa vân ly Hấp ảnh trụ quang thái.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 11

Dòng nước sông Hoàng Hà chạy xuống biển Đông,
Vầng mặt trời trắng rụng xuống biển Tây,
Dòng nước và ánh sáng
Vùn vụt đi không chờ ai cả.
Cái vẻ xuân tươi đã bỏ ta đi mất.
Tóc về thu đã biến đổi màu xưa.
Đời người ta nào phải đâu cây thông
Chịu lạnh sao có thể còn mãi được ?
Ta nên cưỡi rống lên trời,
Hút lấy ánh sáng của Mặt trời, Mặt trăng để giữ lấy cái tươi trẻ lâu dài.

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 11

Sông Hoàng cuồn cuộn về Đông
Mặt trời trắng nọ sa vùng biển Tây
Nước trôi, bóng chạy như bay
Vụt đi không một phút giây đợi người
Vẻ xuân lìa bỏ ta rồi
Tóc thu này đã phôi pha biến màu
Thân người phải cội tùng đâu
Dung nhan sao được bền lâu chẳng già
Xuân tươi giữ được chăng là
Cưỡi rồng hút ánh quang hoa đôi vầng.


Bản dịch Trúc Khê

---

Cổ Phong - Kỳ 12

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其十二 松柏本孤直。 難為桃李顏。 昭昭嚴子陵。 垂釣滄波間。 身將客星隱。 心與浮雲閑。 長揖萬乘君。 還歸富春山。 清風洒六合。 邈然不可攀。 使我長嘆息。 冥棲岩石間。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 12 Tùng bách bổn cô trực,　 Nan vi đào lí nhan.　 Chiêu chiêu Nghiêm tử lăng　 Thùy điếu thương ba gian　 Thân tương khách tinh ẩn　 Tâm dữ phù vân nhàn　 Trường ấp vạn thừa quân　 Hoàn quy phú xuân san　 Thanh phong sái lục hợp,　 Mạc nhiên bất khả phàn　 Sử ngã trường thán tức　 Minh tê nham thạch gian.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 12

Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 12

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 13

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其十三 君平既棄世。 世亦棄君平。 觀變窮太易。 探元化群生。 寂寞綴道論。 空帘閉幽情。 騶虞不虛來。 鸑鷟有時鳴。 安知天漢上。 白日懸高名。 海客去已久。 誰人測沈冥。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 13 Quân bình kí khí thế,　 Thế diệc khí quân bình　 Quan biến cùng thái dịch,　 Tham nguyên hóa quần sanh Tịch mịch chuế đạo luận　 Không liêm bế u tình Sô ngu bất hư lai Nhạc trạc hữu thì minh.　 An tri thiên Hán thượng　 Bạch nhật huyền cao danh　 Hải khách khứ dĩ cửu,　 Thùy nhân trắc trầm minh.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 13

Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 13

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 14

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其十四 胡關饒風沙。 蕭索竟終古。 木落秋草黃。 登高望戎虜。 荒城空大漠。 邊邑無遺堵。 白骨橫千霜。 嵯峨蔽榛莽。 借問誰凌虐。 天驕毒威武。 赫怒我聖皇。 勞師事鼙鼓。 陽和變殺氣。 發卒騷中土。 三十六萬人。 哀哀淚如雨。 且悲就行役。 安得營農圃。 不見征戍兒。 豈知關山苦。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 14 Hồ quan nhiêu phong sa　 Tiêu tác cánh chung cổ　 Mộc lạc thu thảo hoàng Đăng cao vọng Nhung lỗ　 Hoang thành không đại mạc　 Biên ấp vô di đổ　 Bạch cốt hoành thiên sương　 Tha nga tế trăn mãng Tá vấn thùy lăng ngược Thiên kiêu độc uy vũ Hách nộ ngã thánh hoàng。　 Lao sư sự bề cổ Dương hòa biến sát khí　 Phát tốt tao trung thổ Tam thập lục vạn nhân Ai ai lệ như vũ Thả bi tựu hành dịch An đắc doanh nông phố Bất kiến chinh thú nhi Khởi tri quan san khổ.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 14

Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 14

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 15

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其十五 燕昭延郭隗， 遂筑黃金臺。 劇辛方趙至， 鄒衍復齊來。 奈何青雲士， 棄我如塵埃。 珠玉買歌笑， 糟糠養賢才。 方知黃鶴舉， 千里獨徘徊。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 15 Yên Chiêu diên Quách Ngỗi, Toại trúc hoàng kim đài. Kịch Tân phương Triệu chí, Trâu Diễn phục Tề lai. Nại hà thanh vân sĩ, Khí ngã như trần ai. Châu ngọc mãi ca tiếu, Tao khang dưỡng hiền tài. Phương tri hoàng hạc cử, Thiên lý độc bồi hồi.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 15

Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 15

Yên Chiêu vời Quách Ngỗi
Sai người đắp đền vàng
Kịch Tân từ Triệu đến
Trâu Diễn ở Tề sang
Cớ sao kẻ cao sĩ
Vứt bỏ như rác đường
Châu ngọc mua cười hát
Tấm cám nuôi hiền lương
Hạc vàng khi cất cánh
Bay bổng khắp muôn phương


Người dịch: Nguyễn Khắc Phi

---

Cổ Phong - Kỳ 16

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其十六 寶劍雙蛟龍。 雪花照芙蓉。 精光射天地。 雷騰不可沖。 一去別金匣。 飛沉失相從。 風胡滅已久。 所以潛其鋒。 吳水深萬丈。 楚山邈千重。 雌雄終不隔。 神物會當逢

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 16 Bảo kiếm song giao long　 Tuyết hoa chiếu phù dung。　 Tinh quang xạ thiên địa　 Lôi đằng bất khả trùng Nhất khứ biệt kim hạp　 Phi trầm thất tương tòng (tùng) Phong hồ diệt dĩ cửu Sở dĩ tiềm kì phong Ngô thủy thâm vạn trượng Sở san mạc thiên trọng Thư hùng chung bất cách Thần vật hội đương phùng.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 16

Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 16

Bổ sung sau!

---