Lưu Vũ Tích

Vài nét về tác giả:

Lưu Vũ Tích (刘禹锡) tự là Mộng Ðắc (梦 得), người huyện Bành Thành (tỉnh Giang Tô) là một thi nhân nổi tiếng thời Trung Đường.

Trong thời Trinh Nguyên, đời Ðường Ðức Tông, thi đậu Tiến sĩ và khoa Bác học hoằng từ. Ban đầu trông coi việc thư ký cho Ðỗ Hựu, sau vào làm giám quan ngự sử. Khi Vương Thúc Vân cầm quyền, ông được trọng dụng, làm chức đồn điền viên ngoại lang. Lúc Thúc vân bị bãi chức, ông bị biếm ra làm Tư mã Lang Châu. Ít lâu sau lại được triệu về; rồi vì làm thơ chỉ trích đại thần, lại bị Ðường Hiến Tông biếm ra Ba châu. Nhờ có Bùi Ðộ và Liễu Tông Nguyên tâu xin, mới được đổi sang Liên Châu. Sau hơn mười bốn năm ở ngoài, được về triều, làm chức chủ khách lang trung Tập hiền viện học sĩ. Rồi vì làm thơ chỉ trích triều chính, lại bị biếm ra làm chức Thứ sử Tô Châu, rồi Nhữ Châu. Sau về triều, làm chức Thái tử tân khách. Trong thời Hội Xương, đời Ðường Vũ Tông, được phong kiểm hiệu Lễ bộ thượng thư rồi mất.

Trong thời gian ở Tô Châu, Lưu Vũ Tích là bạn thân của Bạch Cư Dị. Một hôm, trong bữa tiệc của quan Tư không Lý Thân, gặp một kỳ nữ nổi tiếng, ông cảm xúc làm bài thơ sau:

Cao kết vân hoàn tân dạng trang,
Xuân phong nhất khúc Ðỗ Vi Nương.
Tư không kiến quán hồn nhàn sự,
Ðoạn tận Tô Châu , thứ sử trường.

Dịch thơ:

Búi tóc mây cao, mới điểm trang,
Gió xuân một khúc, Ðỗ Vi Nương.
Tư Không quen mắt lòng thanh thản,
Thứ sử riêng ai luống đoạn trường.

Lý Thân biết ý , liền đem người danh kỹ này tặng cho Vũ Tích. Từ đó mấy chữ “Tư không kiến quán“ thành ra điển cố thông dụng.


Theo Thơ Đường của Trần Trọng San

---