Mưa hoài mưa mãi! Lòng biết tìm ai, Cảnh, tưởng đầy nơi quan tái.
Lưu Trọng Lư (Tiếng thu, 1939) * Bài thơ này Báo điện tử Trung Quốc (http://yuenan.8.Forumer.com), ngày 24-2-2005, đã chọn đăng (song ngữ Hán văn và Việt văn) của nhà thơ Việt Nam Lưu Trọng Lư, qua bản dịch của giáo sư Lư Uý Thu, Khoa Văn học ngôn ngữ phương Đông, Trường Đại học Bắc Kinh, là một trong hai dịch giả tiếng Việt ưu tú của Trung Quốc.
Từ đấy vào rừng sâu Chẳng còn thấy bồ câu, Đến trên vai nàng đậu Nàng ngày một thêm sầu.
Sáu đảo đến ba châu Nàng chẳng thấy chim đâu! Một hôm lạc trần giới Chiều sớm đứng bên cầu.
Gặp ai qua, nàng hỏi; - Kìa ngài! Chim tôi đâu? Khách trần gian đều nói: - Tìm chim vào rừng sâu.
Bữa nọ một thi nhân Thấy hay hay đến gần: "Muốn được những bồ câu Cho ta đôi mắt sầu Nàng sẽ về với ta Đủ hai năm sáu tháng, Những con bồ câu trắng Sẽ đến đầy sân nhà".
Ngọt giọng, nàng nghe theo, Cùng nhau tách xuống đèo Về trong túp lều cỏ Đầu giường: mảnh trăng treo.
Những con bồ câu Từ đâu bay tới Với điệu thơ sầu Giục niềm ân ái.
Ngày một rồi ngày hai Mảnh trăng treo cửa sổ. Đã quen mùi rơm cỏ Nàng nguyện với nghèo vui.
Trọn đời tơ tóc Gối tay cười khóc, Nàng chẳng về tiên Nơi không khổ ải Nơi chẳng liên miên Trong niềm ân ái!
Một đêm mưa gió rộn ràng Vô tình ta đã bên giường Quí Phi. Phi chợt tỉnh :"Đi từ đâu lại? Mới ở đây hoặc tới từ lâu?"
Rằng:"Đi từ độ vào thu, Gió thu về chậm, cuộc thu trễ tràng. Em: sứ giả Minh Hoàng người cũ, Chốn ngọc cung mái phủ sầu che; Tình đi: ngấn để lụa the Tình đi, đi mãi không về, tình không".
Nghe ta nói động lòng sùi sụt Nửa vạt sầu che vội mặt hoa, Thẫn thờ Phi ngắm rừng xa Mà khi ngoảnh lại thì ta không còn.
Là chim sứ giả Em bay từ bể cả đến ngàn sâu, Bay khắp sáu đảo ba châu Tìm hoa cho gió, đón sầu cho thơ.
Tiếng cánh vỗ trong giờ li biệt Nghe vội vàng bi thiết bao nhiêu; Lang thang núi bạc mây chiều Lao xao cánh nhạn mây chiều đập sương...
Mời em lên ngựa với anh Nương theo bãi sậy qua ghềnh suối Mây. Em ăn hộ quả sim này, Năm sau sim chín nhớ ngày lại lên. Nói đi Nói đi em mải làm duyên, Quê em ở Xá, tên em là gì? Mời em xuống tắm suối mây Em phơi áo lụa trên cây sim này. Ủa! Sao má đỏ hây hây? Ái ân đã đến tự ngày nào em?
Tặng Hoài Thanh, người bạn đầu tiên đã đưa lại cho ta cái hương vị say nồng của cuộc đời và của văn chương
Vầng trăng từ độ lên ngôi, Năm năm bến cũ em ngồi quay tơ. Để tóc vướng vần thơ sầu rụng, Mái tóc buồn thơ cũng buồn theo. Năm năm tiếng lụa xe đều... Những ngày lạnh rớt, gió vèo trong cây.
Nhẹ bàn tay, nhẹ bàn tay, Mùi hương hàng xóm bay đầy mái đông. Nghiêng nghiêng mái tóc hương nồng, Thời gian lặng rớt một dòng buồn tênh.
Tiếng thu. Nhạc: Lê Thương. Ca sĩ: Khánh Ly-Lệ Thu
* Bài thơ này Báo điện tử Trung Quốc (http://yuenan.8.Forumer.com), ngày 24-2-2005, đã chọn đăng (song ngữ Hán văn và Việt văn) của nhà thơ Việt Nam Lưu Trọng Lư, qua bản dịch của giáo sư Lư Uý Thu, Khoa Văn học ngôn ngữ phương Đông, Trường Đại học Bắc Kinh, là một trong hai dịch giả tiếng Việt ưu tú của Trung Quốc.
Phất phơ ngọn gió lướt đầu cây Như có hồn ai về tới đây...
Hiu hiu thổi Không buồn nói.
Hay là cô gái nước Chiêm Thành Gặp cơn binh lửa, bỏ ngày xanh, Hết sống trôi rồi chết giạt... Chút tinh anh thừa rơi rác Hiềm một nỗi kẻ Chàm, người Việt Khó cảm thông Mà mối hận nghìn thu ôm ấp lòng.
Từ buổi Thạch Sùng sạch hết khố Thế gian còn ai khoe giàu có? Hôm nay hoạ có vợ chồng tôi Cùng bảo: ta giàu một túp cỏ
Buổi mai kia một cặp uyên ương Nhắm bến Ngân Sơn ghé con thuyền; Ai cũng bảo là khách du ngoạn, Như con bươm bướm tiết đầu thiên.
Thấy non sông đẹp dừng một phút Xem mỏi mắt rồi lại đi liền. Nào hay đã nặng tình với bến Ngày một ngày hai, thuyền đậu yên.
Lận đận mấy thu mưa lẫn gió, Đã thấy đầu non một cảnh tiên, Nhà cỏ ba gian, vườn một khoảnh, Có hồng, có táo, có đào tiên. Lủi thủi tháng ngày hai chiếc bóng, Ra vào may có gió trăng quen. Cũng có lúc giở chồng sách cũ Kề vai nhau hầu chuyện thánh hiền; Cũng có lúc xem tờ nhật báo Đọc chuyện năm châu, cười ngả nghiêng.
Một buổi trăng thu chồng thử vợ: Đôi ta sớm nặng thú thiên nhiên, Hãy đợi lúc răng long đầu bạc Về đây ngồi ngắm bóng trăng lên. Danh lợi chờ ta nơi thềm ngọc; Cỏ cây bịn rịn ấy sao nên ? Một khoảng vườn con trao thú giữ Ba gian nhà cỏ mặc rêu in ... Nghe chồng nói, vợ cười khanh khách: "Anh còn lắm nợ trần duyên ! Anh trẻ, anh về nơi gió bụi Em già, em ở lại non tiên. Tuổi em non mà lòng chẳng trẻ, Sự đời như đã trải trăm niên. Về đi, tuổi trẻ còn hăng hái Có danh có giá, có bạc tiền. Về đi, tuổi trẻ còn hăng hái : Có chị phù dung, cuộc đỏ đen ...
Giữa nơi cát bụi anh lăn lộn, Ở non cao, em phóng mắt nhìn Thôi ân ái dành khi tái ngộ! Tình em đã nguyện với chim quyên".
Xin rước cô em bước xuống thuyền! Thuyền tôi sắp trẩy bến thần tiên. Cùng nhau ta phiêu dạt Nơi nghìn trùng man mác, Theo gió, theo mùa Gửi kiếp phù du. Lặng soi mình trên bể thẳm Ta tuôn dòng lệ thắm. Trên muôn dặm, dưới muôn trùng Lòng ta phiêu diêu mung lung Như hai làn mây biếc Cùng tan nơi mờ mịt.
Năm vừa rồi Chàng cùng tôi Nơi vùng Giáp Mộ Trong gian nhà cỏ, Tôi quay tơ, Chàng ngâm thơ Vườn sau oanh giục giã; Nhìn ra hoa đua nở;
Dừng tay tôi kêu chàng: Này, này! bạn! xuân sang. Chàng nhìn xuân, mặt hớn hở; Tôi nhìn chàng, lòng vồn vã... Rồi ngày lại ngày Sắc màu: phai, Lá cành: rụng, Ban gian: trống; Xuân đi, Chàng cũng đi. Năm nay xuân còn trở lại, Người xưa không thấy tới.
(Thuật theo lời của chị A.F. trên con đường đi thăm một trại tập trung phát xít ở Áo)
Từ trong ngục tối, Chúng dẫn em ra Và giắt một cành hoa Lên đầu của bé, "Ừ, con bé ngoan Cho về với mẹ" Em mừng, quýnh cả đôi chân. Nho nhỏ đôi gót son Em băng liều giữa tuyết Con chim nhỏ hót chào em Mà em có biết Chiều đó em đi ... Vĩnh biệt.
Cho em bài thơ tình ko đứt đoạn Viết trong đêm những giọt quỳnh nồng uống hạt trăng rơi Viết cho em trong hương sớm hoa lài Trong nắng chiều: ngo ngoe con bọ ngựa Em với cuộc đời: Như đôi bóng sinh đôi Trong gương nhỏ mỗi ngày! Và cả ba đứa mình Em, anh và cuộc sống Trong một vòng tay nóng bỏng Ôi! ba giọt nắng vàng Trên mái tóc thời gian Em, anh và cuộc sống.
Chẳng gì mất không Khi con người đã tỉnh Một hồi kèn - một tiếng lệnh Nước mắt cũng nhập lại cuộc đời.
Không một cành hoa, một thiện chí bỏ ngoài Không một quặng báu, một tài năng để rớt Mỗi bước lên lại một lần thử thách "Bao nhiêu nghịch là bấy nhiêu thuận" Không đợi én về ta hát khúc sáng xuân.
Lưu Trọng Lư (Nguồn: Bài ca tự tình, Lưu Trọng Lư, NXB Hội Nhà Văn, 2011)
Sương, giọt giọt lơi cành Dặm nghìn, em săn đuổi bình minh Có "trạm đường" nào, trăng anh không dõi tới Thèm sao em: Một lời chưa nói Khát sao em: Một dáng chưa qua Xiết bao nhiệt cuồng cuống dạ Đúng tên em: Ta gọi! Không chết được đâu trong mòn xói Dẫu tình ta có lúc im ắng đợi chờ Từ trong cọ xát với hư vô Đập vỏ, phá ngòi: Cho em mở to đôi mắt Một trận mưa rào đất khát "Nghiêng chén đời, rượu cạn một hơi" Giữa một dòng trong chan chứa tình người Da thịt vẫy vùng ngây ngất Đông lạnh hãy tàn, xuân nồng bước tới Ta vào cõi bất động không lời: "Trước giờ đập cánh" Trời của ta, đất của ta, thân của ta: Một mảnh. Ta bước lên từ một Giao thừa Không đủng đỉnh, chẳng mơ hồ Biết nắm chắc những gì tay mẹ trao đưa Và cũng biết trọn xác hồn thay mầm rũ lá Không phải một ông đồ gặm chữ Biết nghe, biết thấy, biết soi Môi ta còn ướt mật đời Như xưa nút từng giọt sữa nồng tươi Từ trên đôi vú đầy của mẹ Chuyến đi còn nhiều đứt xé Ta chẳng mơ chiếc mũ thiên thần Hởi quyền uy rộng lớn! Thái thượng nhân dân Mẹ dạy con niềm hiếu thảo Trọn một đời trung hậu Con chỉ xin quỳ trước một chữ: Nhân.
Lưu Trọng Lư ("Những bài thơ mới tìm thấy của Lưu Trọng Lư" - báo Người lao động.)
Cái màu nhiệm vô biên Qua bàn tay em mỗi ngày hiển hiện Đàn đã qua bao cung gió chuyển Còn vọng vang tiếng nhấn tơ đầu.
Sáng nay, em nghĩ gì, nghĩ gì anh biết Khi giữa giờ bão tố hoa vẫn toả một mùi hương Và đêm nay, bàn tay em ở đâu, ở đâu anh biết Khi anh đang ngồi lặng, trước ngọn đèn chong.
Em là ánh trăng khuya. Vẫn là của anh mặt trời mỗi sáng Có những thu lá vàng tơi tả Em chải lại đời anh Em kéo từng nút khăn, em đơm từng khuy áo Mà với trăng sao, em đi trọn khúc ân tình.
Thương lo chẳng bao giờ cô quạnh Đêm mười hai giờ, chuông điểm Cái bóng kia, sao bóng lặng, bóng dài? Cho con buồn chút, mẹ ơi! Gà gáy đi, rồi gà gáy lại Bình minh không thể đến trước mặt trời.
Đã là ta còn phải biết không ta Tự đối lập để tìm ra chân lý Đâu phải chuyện gà bên nớ đã gáy Gà bên ni phải gáy Biết chờ, biết đợi Nhưng không thể chờ, không thể đợi cái khốn nạn thờ ơ.
1982
Lưu Trọng Lư (Nguồn: Bài ca tự tình, Lưu Trọng Lư, NXB Hội Nhà Văn, 2011)
Anh không ngồi đếm bao thu còn lại Bao tuần lá đổ vàng rơi Khi cánh song anh khép kín cõi đời Anh vẫn không tin: Mình chết
Khi chia tay không cất lời vĩnh biệt Buổi giao ban không đứt đoạn đường dây Trong gian nan ta gọi thép sáng ngời Giữa đối thoại ngày mai ta không vắng mặt.
Bão gió ba mươi năm đầu cành vẫn trong tiếng hót Ôi mẹ! Với mây xanh, sao biếc, nắng vàng Tổ rút ruột, kén thời gian tằm lót ổ Cho trời, cho đất một tình thương.
Đâu phải anh vào nơi bất diệt Vì trăm năm sau Cô bé nào bên cầu ao Chợt ngâm đùa mấy câu thơ anh, vơ vẩn.
Anh biết rồi mắt anh sẽ tan thành bụi phấn Nhưng em có hay: hạt bụi mắt anh Là con thương của giọt nắng rơi tự trên cành Và của hạt sương tự đất đen tụ lại ? Còn say, còn mơ, còn đời luân hồi mãi mãi Bụi phấn vẫn bay đi cướp lửa những sao trời Để sưởi nồng mảnh mảnh trăng rơi Và chút chút nhen hồng trong mắt người bất hạnh.
Nếu chút thương còn vương trên mẩu bánh Chút đau còn vướng áo chưa lành Bọn côn đồ còn doạ dẫm hành tinh Bụi mắt anh, cả hồn anh khắp trời bủa lưới.
Xin cảm tạ ngọn sóng lòng vừa tới Giữa dòng thơ trên tờ giấy trắng tinh Và bâng quơ tiếng gió trên cành Xua chút lạnh trên bờ cây còn sót lại Có nhạc nào bằng khúc nhạc ấy Của lời trao tiếng gởi giữa con người Cũng bấy nhiêu tiếng khóc tiếng cười Mà vàng ngọc thế gian không sánh nổi
Ta chẳng bao giờ tiếc nuối Những giọt nước mắt đổ ra Vì một ý đẹp, một cành hoa Hay vì một nỗi đau bên đường đụng phải
Có những hoàng hôn toan xoá mờ chân sói Giữa nơi đây ta chong sáng ngọn đèn Giữ mãi hồn thương, sắc mơ còn đỏ mãi Dẫu mơ kia chưa trọn nở trước thềm
Có hạnh phúc nào như hạnh phúc niềm tin Vẫn như thủa nào tóc để lơi chiếc lược Cho mắt anh lại được gặp mắt em Cho hai tia lửa nhỏ hồng thêm.
Khi gà, mai mỗi ngày còn đập cánh Ai tắt được lửa bình minh ? Khi tim anh còn chan chứa ân tình Lẽ nào em tin rằng: Anh chết?
Quê hương ơi! Chiều nay Ta trở lại với người Soi mái tóc thời gian trên những vỏ hà, vỏ hến. Như đứa trẻ muốn lăn mình trên cát cồn trắng mịn Ta, người đời vẫn phong cho Mấy chữ : giang hồ thi sĩ
Ôi! Chiều nay ta muốn lăn nửa vòng thế kỉ Trở về với tuổi lên mười. Một đời ta, lăn đi, lăn lại biết bao ngoai Hỏi những gì còn dính da, dính thịt Những gì đang nảy sinh, những gì đã mòn chết ? Trên mái xanh còn lơ thơ mấy sợi tóc này Quả đất nặng đã quay những vòng quay Những mặt trời đã lên, những mặt trời đã lặn Những bão bùng và những hạn hán Những trận mưa lay đất, những cơn khát bỏng trời.
Ôi! Bé bỏng một tấm thân người Một chiếc thuyền nan bồng bềnh giữa hai bờ sống chết Có nỗi thương của Giêdu, có nước mắt của Phật Và trên tay áo này, Trên tay áo này Những giọt đau! Những giọt đau! Của mẹ, của em của những bọt bèo số phận Nằm nghe những tiếng chao chân Trên một bến bờ vực thẳm. Đời sao có những say đắm Trong cõi lạnh hư vô?
Một con đò! Ôi một con đò Với một ngôi sao xa vời thăm thẳm Bỗng trong cơn xoáy lặng Qua những sóng nước xôn xao.
Ta nghe có một tiếng gọi, tự phương nào Phương nào đó nhỉ? Ta: giang hồ một thi sĩ Dừng nghe tiếng gọi từ xoáy hồn ta Hay tiếng gọi từ một bến bờ xa Tiếng gọi từ một bến bờ quang đãng? Trận gió thu và những ngày tháng tám Đắng cay sực tỉnh, mình lạnh mồ hôi.
Đi mòn đôi chân, túi đời đã cạn Mà rỏng rẻng như mới nghe hai tiếng làm người Mắt bàng hoàng khóc trước mảnh gương soi Ai đưa khúc Bình Minh Anh vũ Cho ta, trong chiều xế Đỗ Quyên? Ai làm hồng máu con chim Cho tiếng hót trong ngần bên cửa sổ?
Hôm nay: một ngày ta đó Có nước mắt có tiếng cười Và đau xưa càng sáng vui này Tình yêu bắt đầu từ người ngồi cạnh Rồi với kẻ cùng đi Với những tấm lòng theo nhau vào trận đánh.
Thế thôi ! Mà sao vất vả rộn ràng Một ngày qua nhanh, tiếc ngẩn! Có phải vì một chữ "thương"chưa trọn Có phải vì một câu "hẹn" chưa tròn Mà bắt năm tháng phải quay vòng Mà mùa xuân phải bắt đầu mỗi sáng Mà giữa tuần bủa kén Phải óng ả thân tằm? Đêm sao như đêm trăng rằm Câu hát câu hò vui quanh cối gạo Giọt lạnh mưa xưa còn ố vàng tay áo Mà mưa nay hồn mát dậy những mầm tơ! Một chiếc thuyền nan mà đi khắp bến bờ Sao cô quạnh nhập vào đàn sao chói lọi.
Ta biết người với người còn dạ sói Trong đêm đen còn nhe trắng hàm nanh Những tuổi trẻ của hành tinh Có những chuyến đi vĩ đại Đi trong nghĩa tình không biên giới Cùng Bình Minh bủa bắt Hoàng hôn Đạp hờ hững, phá cô đơn!
Ta lên giữa Trường Sơn gọi gió. Trong ta: Việt Nam một tia máu nhỏ Cũng da diết gọi mặt trời Cuộc sống ai ơi!
Ta đi tận mép bờ Hữu Hạn Cho mắt "sờ" những sán lạn vô biên Đất này không phải xứ sở của thần tiên Người với người thôi, sao mà đẹp vậy? Đường ta đi thế đấy! Đường ta đi thế đấy, bạn lòng ơi! Hôm nay về đây như đứa trẻ lên mười Và trên những ải đèo nhấp nhô cát sóng Của đời cũ thân thương. Như con ngựa đường trường Ta về đây gõ móng. Trời cao đất rộng Mở phanh vạt áo của hồn ta Nằm trong sóng vỗ đôi bờ Cả thịt da, ta với đất trời dào dạt.
Lưu Trọng Lư (Viết tại Nhật Lệ, sau khi ghé lại Huế vừa được giải phóng 1975)
Giữa đêm ta tỉnh giấc Xô cửa, xuống cầu ao Những ngôi sao trốn biệt Trống rỗng một bầu trời Lặng tăm đáy nước Nói cùng ai Nào có biết Ôi, Kẻ đi xa Tàn rồi cánh hoa Kẻ đang đi Bị nguyền rủa hay được yêu vì Giữa đời: Ta - một tiếng nói Gớt nhặt lên viên sỏi Ngẩn ngơ ngắm hàng giờ Tìm gì trong ấy, hỡi nhà thơ? Tỉ tê một lời nói Hay một câu hỏi Hãy khuơ động cành sương Đừng cho ai ngủ dọc đường Vỗ nước lạnh vào, kẻ say vốn là kẻ điếc Này! Trên diễn đàn có người muốn hát Không hát được Chỉ máy đôi môi Và huơ huơ tay... Bác sĩ! Người hãy nghiêng tai Tận ngực... nghe những lời không nói được... Và em, em chừ đang ngủ rồi Khi trái tim ta đang vỡ làm đôi Dữ dội nhịp đập Từng đợt từng hồi Đại bác điếc vành tai Ai nghe giùm ta một chút Nửa tiếng vọng của tim ta Không! Tiếng nói của cả đời ta ùn lại...
Lưu Trọng Lư (Nguồn: Bài ca tự tình, Lưu Trọng Lư, NXB Hội Nhà Văn, 2011)
Tiếng guốc khua giòn Đường hoa lát đá, Tiếng guốc nghe quen Ai vào đấy nữa, Chỉ là em: Thời gian!
Anh lót chiếu từ trên thềm Anh giãi hoa từ ngoài ngõ Mời em lên.
Em ơi! Hiểu rồi Đừng nói!
Tay em cầm gì đấy Người hoạ sĩ của tôi? Phải rồi Em muốn chấm lên tóc tôi Với tháng ngày đã ngả Những sợi bạc kinh hồn: trắng xoá!
Hoạ sĩ hãy ngừng tay Và nghe tự lòng này Một lời tha thiết. Người em nhỏ của tôi ơi! Cho anh thêm một ngày, Cho thêm nghìn ngày nữa, Cho trọn cùng cả thế kỉ hai mươi!
Sống thêm một ngày, Trồng thêm một cây Cây chuối nhỏ bên đường Cây chuối hương: Một trăm buồng, Chuối trổ!
Hỡi người em nhỏ Cho anh thêm một ngày, Cho thêm nghìn ngày nữa, Cho trọn cùng cả thế kỉ hai mươi. Anh: người thợ nhỏ của ngày mai Em trông! Cái thước cái bay Còn vụng về biết mấy! Sao em còn đứng đấy Mủm mỉm làn môi Chẳng "ừ" cho một tiếng? Rồi tay tự cầm tay, Không biết tôi còn mê hay tỉnh Chợt nhìn lên : Người đã lánh, Đường thời gian nở hoa Bóng người đã xa ... Rồi biến mất!
Thôi mặc! Người khách lạnh nhạt kia ơi! Dẫu tóc ta, người điểm bạc Lòng này sôi máu tuổi hai mươi! Bên Văn Miếu, giữa vườn đây Con chim gì, không biết nữa Say hót giữa ban ngày.
Cuộc đời như mới ... sáng hôm nay Đôi chân chưa hề biết mỏi Chân ơi! Mang ta tận cùng thế giới Vẫy cờ hồng, say khúc hát thanh xuân.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Lưu Trọng Lư Sat Jul 21, 2012 10:46 am
Giữa mùa gió thổi
Hỡi em khăn đỏ bao nhiêu tuổi Rằng em vừa đúng tuổi lên mười. Hỏi ông tóc bạc bao nhiêu tuổi Rằng: lão trời cho đúng tám mươi. Em nói: Gió mùa xuân thổi Áo đẹp rũ lên đường. Lão nói: gió mùa xuân thổi Gậy trúc cũng lên đường Tiếng hỏi tiếng chào vang lối xóm Pháo từng chiếc một đốt liền tay. Mùa này quyết được hơn mùa trước. Cứ gọi tung trời gậy lão bay ...
Anh con bảo: thằng Nông tồ Nấu nồi cơm chưa chín đã đòi đi bộ đội. Sáu lần con xin đi, sáu lần chưa đủ tuổi Mà sáng sáng con vẫn nhảy xà ngang Nheo mắt con tập bắn lá bên đường... Như nơi thao trường nổ từng viên đạn
Hôm súng thật lên vai mà ngày tháng Chưa đuổi kịp chí con Con ở Chí Linh sáu tháng tròn Một sớm về thăm cha. Hai hôm sau từ biệt Tiễn con đi, cha nhìn theo mải miết Con đi chẳng ngoái lại một lần... Cha dõi ngắm bước chân con Mười bảy tuổi rồi, giờ con đã biết thế nào là vận mất còn Tổ quốc!
Rồi từ trong gian khổ Trường Sơn Con viết thư về cho anh con Lời thư chưa nhòa mưa nắng: "Đất nước mình bao la mà nơi nào cũng bom đạn Tình cảm phải bay trước đôi chân Từ đường dây dẫn đến chiến trường Ngày hôm sau rập theo ngày hôm trước Một tiến trình không chệch bước!" Con lớn lên trong khu phố Ba Đình Cha tìm con giữa thành phố Hồ Chí Minh Tin con đột về mà lòng cha đón trước. Hai phút nổ tan tàu giặc Con đi rồi như một cánh hoa bay... Giờ quê con đó: Vàm Cỏ Tây Chiếc võng dù giờ ru con bên bờ đước Con dậy với bình minh trong tiếng chim bầy "chẽo chẹt" Chiều những gái xóm về rũ áo bên dòng trong... Mùi tóc, mùi rạ ấm nồng... Và đêm quanh mình con, một vùng trăng đồng đội.
Hè, con vẫn nghe đây, tiếng ve đầu Hà Nội Tiếng xe điện chạy trước đường Tiếng Nhi, tiếng Mã ríu rít cầu thang Đông, tiếng tắc kè bên Văn Miếu cũ Như một chuyến đi xa, con lại về. Đêm văn nghệ con có nghe ? Vẫn như hôm nào, tiếng đàn tranh của mạ Bước cha đi lần mò dặm đá, Gió Trường Sơn trên đôi mái tóc bay? Đất của con, đất anh Qui anh Hoà những người đồng đội Nắm đất nhào mưa bùn có ánh sao trời chấp chới Ôi! Nắm đất đã soi ánh mắt con Khi súng con đang giữa lửa căm hờn... Nông ơi! Cha thấy rồi phút giây con ngã. Giờ tìm đến thư con, ngắm từng nét chữ Nét mỏng manh rất đỗi hiền lành Tấm ảnh con cha giấu mãi trong mình Giở ra, mắt con vào cha, nhìn thẳng...
Trời Qui Nhơn, một trời đầy nắng Nhìn Trường Sơn mường tượng bóng con đi" Mũ tai bèo đôi cánh đang bay Vàm Cỏ Tây, kịp tối nay về yên giấc ngủ Nơi Đồng Tháp, có mẹ hiền ngọn gió!
"Cuộc sống đâu chỉ một lần" Của cha, da tóc nửa phần Gửi lại bên mình con đó Và tuổi hoa con, một hòn màu đỏ Cha mang theo nóng hổi một đời ... Cả nước mình giờ về đó! Con ơi.
Vì cánh hoa trong mưa buồn chớm nở Anh nguyện xin làm gió bên đường Lang thang bờ biển cả yêu thương Đến bên nhau chia nỗi buồn cay đắng. Một tiếng đàn khuya hoạ gió lặng Nỗi đau hoà lẫn dưới trăng sao Và hẹn cùng nhau Mây trắng bạc đầu.
II
Hôm ấy xuân vừa bừng hương sứ Hồ Tịnh Tâm vội ngắt sen hè "Rồi một ngày kia anh nhỉ Trên làn tóc chung thuỷ xuân đi" Lời em nói chốc ba mươi năm rồi đó Tóc em chừ nở trắng một vài hoa Vẫn như sớm hôm nào em nhỉ? Trên đầu mây trắng vẫn bay qua.
Tôi nào mơ nhà cao cửa rộng Chỉ xin dăm thước đất Mần cái ao nhỏ Đêm nằm nghe con mè con trắm chơi trăng Thảo lòng, trồng sống được vài cây để năm 2000 chăng chớ Vào tay áo này được đón gió ngàn khơi.
Mình ơi cho tôi hỏi mình Người thợ vườn Trường Cửi[1] Trồng bưởi, mấy thu bưởi mới ra hoa? -"Thu anh dài hơn thu người gấp bội". Mong chút thoảng gió trời Cho khỏi tủi gối sóng đôi Sẵn bút đây ta viết khấn mấy lời Gởi ông vời vợi cao xanh, ông thổ thần cao thẳm.
Ta chỉ xin miếng đất nhỏ mà thôi Nhược bằng, thì thôi, cho ta một vồ ta thoát khỏi trần gian Để ta đến bờ lẩn thẩn chốn sông Ngân Với quạ mực, quạ khoang, ta bắc cầu Ô Thước Trên lưng nghé, giữa trời Ngưu cùng ả Chức Ta hát bài "non xanh nước biếc" Rồi nhớ trần gian, năm bảy bữa ta bay về Ròng giữa đường quê Như xưa ta ngồi đổ ô ăn quan cùng bạn xóm Và trong chập chờn lửa đóm Ta lắng nghe câu hát dặm giạt bờ.
Lưu Trọng Lư
1. Một thôn vườn nổi tiếng bên bờ nam sông Hương (Huế).
1. (Ghi chú của Lưu Trọng Lư: Bài thơ này làm từ 193..., một hôm năm 194... nhân bàn phiếm về cái say của Tản Đà, có bạn đã viết thêm mấy câu cuối, xin chép lại đây cho trọn)
Lang thang chim nội mây ngàn Hình chao, bóng lộn, mây vần, gió xoay Đêm say đèn tắt vẫn ngày Ngày say cúi mặt, nghiêng mày là đêm Đời đau rạch mộng tìm em Dù cho toạc áo, rách xiêm cũng tìm.