Lý Bạch

Cổ Phong - Kỳ 55

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其五十五 齊瑟彈東吟。 秦弦弄西音。 慷慨動顏魄。 使人成荒淫。 彼美佞邪子。 婉孌來相尋。 一笑雙白璧。 再歌千黃金。 珍色不貴道。 詎惜飛光沈。 安識紫霞客。 瑤臺鳴素琴。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 55 Tề sắt đạn đông ngâm Tần huyền lộng tây âm Khảng khái động nhan phách Sử nhân thành hoang dâm. Bỉ mĩ nịnh tà tử Uyển luyến lai tương tầm Nhất tiếu song bạch bích Tái ca thiên hoàng kim. Trân sắc bất quý đạo Cự tích phi quang trầm An thức tử hà khách Dao thai minh tố cầm.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 55

Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 55

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 56

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其五十六 越客採明珠。 提攜出南隅。 清輝照海月。 美價傾皇都。 獻君君按劍。 懷寶空長吁。 魚目復相哂。 寸心增煩紆。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 56 Việt khách thải minh châu, Đề huề xuất Nam ngung. Thanh huy chiếu hải nguyệt Mĩ giá khuynh hoàng đô. Hiến quân quân án kiếm Hoài bảo không trường hu. Ngư mục phục tương sẩn Thốn tâm tăng phiền hu.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 56

Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 56

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 57

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其五十七 羽族稟萬化。 小大各有依。 周周亦何辜。 六翮掩不揮。 願銜眾禽翼。 一向黃河飛。 飛者莫我顧。 嘆息將安歸。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 57 Vũ tộc bẩm vạn hóa Tiểu đại các hữu y. Chu chu diệc hà cô Lục cách yểm bất huy. Nguyện hàm chúng cầm dực Nhất hướng Hoàng hà phi. Phi giả mạc ngã cố Thán tức tương an quy.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 57

Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 57

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 58

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其五十八 我到巫山渚。 尋古登陽臺。 天空彩雲滅。 地遠清風來。 神女去已久。 襄王安在哉。 荒淫竟淪替。 樵牧徒悲哀。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 58 Ngã đáo Vu sơn chử Tầm cổ Đăng dương thai Thiên không thải vân diệt Địa viễn thanh phong lai. Thần nữ khứ dĩ cửu Tương vương an tại tai Hoang dâm cánh luân thế Tiều, Mục đồ bi ai.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 58

Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 58

Bổ sung sau!

---

Cổ Phong - Kỳ 59

Nguyên tác chữ Hán: 古風 其五十九 惻惻泣路歧。 哀哀悲素絲。 路歧有南北。 素絲易變移。 萬事固如此。 人生無定期。 田竇相傾奪。 賓客互盈虧。 世途多翻覆。 交道方險巇。 斗酒強然諾。 寸心終自疑。 張陳竟火滅。 蕭朱亦星離。 眾鳥集榮柯。 窮魚守枯池。 嗟嗟失權客。 勤問何所規。

Phiên âm: Cổ phong - Kỳ 59 Trắc trắc khấp lộ kì Ai ai bi tố ti Lộ kì hữu nam bắc Tố ti dịch biến di. Vạn sự cố như thử Nhân sanh vô định kì Điền đậu tương khuynh đoạt Tân khách hỗ doanh khuy. Thế đồ đa phiên phúc Giao đạo phương hiểm hi Đẩu tửu cường nhiên nặc Thốn tâm chung tự nghi. Trương trần cánh hỏa diệt Tiêu chu diệc tinh li Chúng điểu tập vinh kha Cùng ngư thủ khô trì Ta ta thất quyền khách Cần vấn hà sở quy.

Dịch nghĩa:

Thơ Cổ phong - Bài 59

Ai có thời gian xin chuyển nghĩa hoặc dịch thơ giùm. Đa tạ!

Các bản dịch thơ:

Thơ Cổ phong - Bài 59

Bổ sung sau!

---

Cung trung hành lạc - Kỳ 1

Nguyên tác chữ Hán: 宮中行樂其一 小小生金屋。 盈盈在紫微。 山花插寶髻。 石竹繡羅衣。 每出深宮裡。 常隨步輦歸。 只愁歌舞散。 化作彩雲飛。

Phiên âm: Cung trung hành lạc - Kỳ 1 Tiểu tiểu sinh kim ốc, Doanh doanh tại Tử Vi. Sơn hoa sáp bảo kết, Thạch trúc tú la y. Mỗi xuất thâm cung lý, Thường tuỳ bộ liễn quy. Chỉ sầu ca vũ tán, Hoá tác thái vân phi.

Dịch nghĩa:

Thú vui trong cung - kỳ 1

Nho nhỏ sống ở trong nhà vàng,
Nhởn nhơ vui đùa trong cung vua.
Hoa núi cài lên búi tóc,
Trúc đá thêu trên áo lụa.
Mỗi khi ra khỏi cung cấm,
Thường đi bộ về cùng với xe vua.
Chỉ buồn rằng khi ca múa hết,
Lại hoá thành mây sớm bay đi.

Các bản dịch thơ:

Thú vui trong cung - kỳ 1

Nho nhỏ trong kim ốc,
Nhởn nhơ tại chốn vua.
Hoa tươi cài tóc búi,
Trúc đá dệt áo tơ.
Mỗi khi dời cung cấm,
Thường về với ngự xa.
Chỉ buồn ca múa vãn,
Lại hoá áng mây ngà.


Người dịch: Điệp Luyến Hoa
Nguồn: http://www.thivien.net

---

Cung trung hành lạc - Kỳ 2

Nguyên tác chữ Hán: 宮中行樂其二 柳色黃金嫩。 梨花白雪香。 玉樓巢翡翠。 金殿鎖鴛鴦。 選妓隨雕輦。 徵歌出洞房。 宮中誰第一。 飛燕在昭陽。

Phiên âm: Cung trung hành lạc - Kỳ 2 Liễu sắc hoàng kim nộn, Lê hoa bạch tuyết hương. Ngọc lâu sào phí thuý, Kim điện toả uyên ương. Tuyển kỹ tuỳ điệu liễn, Trưng ca xuất động phòng. Cung trung thuỳ đệ nhất ? Phi Yến tại Chiêu Dương.

Dịch nghĩa:

Thú vui trong cung - kỳ 2

Liễu mới thay sắc vàng rực rỡ
Hoa lê ngan ngát màu tuyết trắng
Lầu ngọc treo toàn đồ quí hiếm
Điện vàng lại khóa uyên ương.
Các cô gái đã được tuyển chọn theo sau xe vua,
Lời ca đâu đây trong phòng vắng
Nơi cung cấm ai là bậc nhất?
Chính là Phi Yến ở Chiêu Dương.

Các bản dịch thơ:

Thú vui trong cung - kỳ 2

Lá liễu tơ vàng nõn,
Hoa lê tuyết trắng hương.
Lầu vàng treo phí thuý,
Điện ngọc nhốt uyên ương.
Phòng động lời ca vắng,
Xe loan gái múa nương.
Trong cung ai bậc nhất ?
Phi Yến ở Chiêu Dương.


Người dịch: Lê Nguyễn Lưu

---

Cung trung hành lạc - Kỳ 3

Nguyên tác chữ Hán: 宮中行樂其二 盧橘為秦樹。 蒲萄出漢宮。 煙花宜落日。 絲管醉春風。 笛奏龍吟水。 蕭鳴鳳下空。 君王多樂事。 還與萬方同。

Phiên âm: Cung trung hành lạc - Kỳ 3 Lô quất vi Tần thụ, Bồ đào xuất Hán cung. Yên hoa nghi lạc nhật, Ty quản tuý xuân phong. Địch tấu long ngâm thuỷ, Tiêu minh phụng hạ không. Quân vương đa lạc sự, Hoàn dữ vạn phương đồng.

Dịch nghĩa:

Thú vui trong cung - kỳ 3

Lô quất kết quả trên cây điện Tần,
Rượu bồ đào bày tiệc cung nhà Hán.
Khói hoa trong buổi chiều tà,
Đàn ca say ngọn gió xuân.
Tiếng sáo thổi như rồng ngâm nga trong nước,
Tiếng tiêu ngân như phượng hót trên tầng không.
Quân vương có nhiều thú vui,
Mà vẫn cùng với nhân dân vui hoà.

Các bản dịch thơ:

Thú vui trong cung - kỳ 3

Lô quất trong Tần điện,
Bồ đào tiệc Hán cung.
Khói hoa chiều bóng xế,
Ca múa gió xuân nồng.
Sáo tấu, rồng ngâm nước,
Tiêu ngân, phượng hót không.
Quân vương nhiều thú lạ,
Vẫn với dân vui cùng.


Người dịch: Điệp Luyến Hoa
Nguồn: http://www.thivien.net

---

Cung trung hành lạc - Kỳ 4

Nguyên tác chữ Hán: 宮中行樂其四 玉樹春歸日， 金宮樂事多。 後庭朝未入， 輕輦夜相過。 笑出花間語， 嬌來竹下歌。 莫教明月去， 留著醉嫦蛾。

Phiên âm: Cung trung hành lạc - Kỳ 4 Ngọc thụ xuân quy nhật, Kim cung lạc sự đa. Hậu đình triêu vị nhập, Khinh liễn dạ tương qua. Tiếu xuất hoa gian ngữ, Kiều lai trúc hạ ca. Mạc giao minh nguyệt khứ, Lưu trước tuý Thường Nga.

Dịch nghĩa:

Thú vui trong cung - kỳ 4

Trên cây ngọc xuân đã về,
Trong cung vàng nhiều tiệc vui.
Tại sân sau, ánh sáng sớm chưa vào tới,
Trên xe vua, đêm đang trôi qua.
Tiếng cười nói vọng ra từ trong khóm hoa,
Dáng tha thướt hát dưới bụi trúc.
Đừng để cho trăng sáng đi mất,
Hãy giữ lại nàng Hằng Nga đang say.

Các bản dịch thơ:

Thú vui trong cung - kỳ 4

Cây ngọc xuân về lại,
Cung vàng tiệc xếp ra.
Sân sau ngày sắp tới,
Xe ngự đêm đương qua.
Ngọc nữ trong hoa nói,
Mỹ nhân dưới trúc ca.
Chớ cho trăng sáng hết,
Hãy giữ bóng Hằng Nga.


Người dịch: Điệp Luyến Hoa
Nguồn: http://www.thivien.net

---

Cung trung hành lạc - Kỳ 5

Nguyên tác chữ Hán: 宮中行樂其五 繡戶春風暖， 紗窗曙色新。 宮花爭笑日， 池草暗生春。 綠樹聞歌鳥， 青樓見舞人。 昭陽桃李月， 羅綺自相親。

Phiên âm: Cung trung hành lạc - Kỳ 5 Tú hộ xuân phong noãn, Sa song thự sắc tân. Cung hoa tranh tiếu nhật, Trì thảo ám sinh xuân. Lục thụ văn ca điểu, Thanh lâu kiến vũ nhân. Chiêu Dương đào lý nguyệt, La ỷ tự tương thân.

Dịch nghĩa:

Thú vui trong cung - kỳ 5

Gió xuân ấm nơi cửa ngõ nhiều sắc màu,
Màu ngày mới hiển hiện trên tấm lụa che của sổ
Chốn cung hoa mỉm cười mừng ngày vui
Cỏ ao cũng mang sức sống của xuân
Cây xanh chim chóc ca hót vang lừng,
Ở lầu xanh thấy người người múa
Chiêu Dương có trăng, đào, mận,
Lời nói thiêu dệt gần gũi vui chơi.

Các bản dịch thơ:

Thú vui trong cung - kỳ 5

Ngõ gấm hơi xuân ấm,
Song sa ánh sáng ngời.
Cỏ ao màu biếc đượm,
Hoa điện vẻ đua cười.
Cây thắm ca chim chóc,
Lầu xanh múa bóng người.
Chiêu Dương đào mận nguyệt,
Gần gũi tiệc vui chơi.


Người dịch: Lê Nguyễn Lưu

---

Cung trung hành lạc - Kỳ 6

Nguyên tác chữ Hán: 宮中行樂其六 今日明光裏， 還須結伴遊。 春風開紫殿， 天樂下朱樓。 艷舞全知巧， 嬌歌半欲羞。 更憐花月夜， 宮女笑藏鉤。

Phiên âm: Cung trung hành lạc - Kỳ 6 Kim nhật minh quang lý, Hoàn tu kết bạn du. Xuân phong khai tử điện, Thiên nhạc hạ chu lâu. Diễm vũ toàn tri xảo, Kiều ca bán dục tu. Cánh liên hoa nguyệt dạ, Cung nữ tiếu tàng câu.

Dịch nghĩa:

Thú vui trong cung - kỳ 6

Hôm nay dưới ánh trăng sáng,
Còn đợi gì hãy kết bạn cùng vui.
Ngọn gió xuân mở cửa điện tía,
Nhạc trời xuống nơi lầu đỏ.
Điệu múa tha thướt, ai cũng khéo léo,
Người đẹp hát, nửa dường như xấu hổ.
Càng tiếc cho đêm trăng vui vầy,
Cung nữ cười chơi trò giấu móc câu.

Các bản dịch thơ:

Thú vui trong cung - kỳ 6

Dưới ánh rằm soi chiếu,
Hãy cùng dạo bước chân.
Điện vàng gió đông mở,
Lầu tía nhạc trời ngân.
Vui múa người người khéo,
Hát ca nửa ngại ngần.
Tiếc đêm trăng sáng rọi,
Cung nữ hé cười xuân.


Người dịch: Điệp Luyến Hoa
Nguồn: http://www.thivien.net

---

Cung trung hành lạc - Kỳ 7

Nguyên tác chữ Hán: 宮中行樂其七 寒雪梅中盡， 春風柳上歸。 宮鶯嬌欲醉， 簷燕語還飛。 遲日明歌席， 新花艷舞衣。 晚來移綵杖， 行樂泥光輝。

Phiên âm: Cung trung hành lạc - Kỳ 7 Hàn tuyết mai trúng tận, Xuân phong liễu thượng quy. Cung oanh kiều dục tuý, Thiềm yến ngữ hoàn phi. Trì nhật minh ca tịch, Tân hoa diễm vũ y. Vãn lai di thái trượng, Hành lạc nê quang huy.

Dịch nghĩa:

Thú vui trong cung - kỳ 7

Gặp cơn tuyết lạnh mai rụng hết
Gió xuân lay cành liễu.
Người đẹp trong cung muốn uống say
Tiếng chim yến trên mái vừa hót vừa bay.
Ngày dài hát bài ca ánh mặt trời muộn,
Áo của người múa và hoa mới đều đẹp
Nhưng khi chiều tàn lại có đánh nhau,
(Vậy thôi) hưởng trọn niềm vui thú khi ánh mặt trời lúc chưa tắt.

Các bản dịch thơ:

Thú vui trong cung - kỳ 7

Tuyết lạnh ngàn mau dứt,
Gió xuân ngọn liễu lay.
Oanh cung say lại đẹp,
Én mái hót vừa bay.
Nắng muộn bàn ca rạng,
Hoa tươi áo múa bày.
Chiều tàn gươm giáo động,
Vui thú trọn hôm nay.


Người dịch: Lê Nguyễn Lưu

---

Cung trung hành lạc - Kỳ 8

Nguyên tác chữ Hán: 宮中行樂其八 水綠南薰殿， 花紅北闕樓。 鶯歌聞太液， 鳳吹繞瀛洲。 素女鳴珠佩， 天人弄彩球。 今朝風日好， 宜入未央遊。

Phiên âm: Cung trung hành lạc - Kỳ 8 Thuỷ lục nam huân điện, Hoa hồng bắc khuyết lâu. Oanh ca văn Thái dịch, Phụng xuý nhiễu Doanh châu. Tố nữ minh châu bội, Thiên nhân lộng thái cầu. Kim triêu phong nhật hảo, Nghi nhập Vị Ương du.

Dịch nghĩa:

Thú vui trong cung - kỳ 8

Nước biếc ở điện phía nam,
Hoa hồng tại cửa lầu bắc.
Tiếng oanh ca ở Thái Dịch cũng nghe thấy,
Phượng hót nhiễu loạn cả Doanh Châu.
Mỹ nữ rung rinh tiếng ngọc bội,
Người trời (chỉ những người thanh tao) đùa giỡn với những quả cầu rực rỡ.
Gió sớm nay mát lành,
Vào cung Vị Ương chơi.

Các bản dịch thơ:

Thú vui trong cung - kỳ 8

Nước biếc bên nam điện,
Hoa hồng tại bắc lầu.
Oanh ca vọng Thái Dịch,
Phượng hót nhiễu Doanh Châu.
Tố nữ ngân vòng ngọc,
Người trời giỡn tú cầu.
Mát lành cơn gió sớm,
Tới Vị Ương vui đùa.


Người dịch: Điệp Luyến Hoa
Nguồn: http://www.thivien.net

---

Cửu biệt ly

Nguyên tác chữ Hán: 久別離 別來幾春未還家， 玉窗五見櫻桃花。 況有錦字書， 開緘使人嗟。 至此腸斷彼心絕。 雲鬟綠鬢罷梳結， 愁如回飆亂白雪。 去年寄書報陽台， 今年寄書重相催。 東風兮東風， 為我吹行雲使西來。 待來竟不來， 落花寂寂委青苔。

Phiên âm: Cửu biệt ly Biệt lai kỷ xuân vị hoàn gia, Ngọc song ngũ kiến anh đào hoa. Huống hữu cẩm tự thư, Khai giam sử nhân ta. Chí thử trường đoạn bỉ tâm tuyệt, Vân hoàn lục mấn bãi sơ kết, Sầu như hồi phiêu loạn bạch tuyết. Khứ niên ký thư báo Dương Đài, Kim niên ký thư trùng tương thôi. Đông phong hề đông phong Vị ngã xuy hành vân sử tây lai Đãi lai cánh bất lai! Lạc hoa tịch tịch uỷ thương đài.

Dịch nghĩa:

Xa cách lâu

Từ chàng ra đi đã mấy xuân không về,
Trước cửa ngọc đã năm lần thấy hoa anh đào nở.
Huống lại có thư chữ gấm,
Mở ra khiến lòng đau xót.
Tóc mây quên bện, tóc mai biếng tết,
Buồn như cơn gió thổi tung tuyết trắng.
Năm trước đã gữi thư nhắn chốn Dương Đài,
Năm nay lại gữi thư giục giã,
Gió đông chừ gió đông!
Hãy vì ta thổi mây bay về tây,
Đợi hoài mà vẫn chưa thấy người về,
Hoa rơi lặng lẽ phủ rêu xanh...

Các bản dịch thơ:

Xa cách lâu

Mấy xuân xa cách chửa về nhà
Năm lần cửa ngọc thấy đào hoa
Huống còn thư chữ gấm
Mở xem dạ xót xa...
Quặn lòng đứt ruột đau khôn xiết
Tóc mây biếng chải, mai thôi kết
Sầu tựa gió về tung bạch tuyết
Năm trước được thư nhắn Dương Đài
Năm nay đưa thư giục giã hoài...
Gió đông chừ gió đông!
Hãy thổi mây bay về tây cho ai...
Hẹn về sao cứ sai ?
Hoa rơi lặng lẽ lớp rêu phai...


Khuyết danh

---

Dạ bạc Ngưu chử hoài cổ

Nguyên tác chữ Hán: 夜泊牛渚懷古 牛渚西江夜 青天無片雲 登舟望秋月 空憶謝將軍 余亦能高詠 斯人不可聞 明朝挂帆席 楓葉落紛紛

Phiên âm: Dạ bạc Ngưu chử hoài cổ Ngưu chử Tây Giang dạ Thanh thiên vô phiến vân Đăng chu vọng thu nguyệt Không ức Tạ tướng quân Dư diệc năng cao vịnh Tư nhân bất khả văn Minh triều quải phàm khứ Phong diệp lạc phân phân...

Dịch nghĩa:

Đêm đậu bến Ngưu nhớ chuyện cũ

Đêm trên bến Ngưu ở sông Tây
Trời xanh không một gợn mây
Lên thuyền ngắm trăng thu
Bỗng nhớ tướng quân Tạ Thượng
Ta cũng có thể cất cao giọng ngâm thơ
Nhưng tiếc rằng người ấy không nghe được
Buổi sớm mai dong buồm ra khơi
Lá phong rụng tơi bời...

Các bản dịch thơ:

Đêm đậu bến Ngưu nhớ chuyện cũ

Bến Ngưu đêm sông Tây,
Trời xanh không gợn mây.
Trăng thu lên thuyền ngắm,
Nhớ Tạ tướng dâng đầy.
Ngâm thơ thừa giọng tốt,
Người xưa cũng chẳng hay.
Buổi mai dong thuyền sớm,
Xao xác lá phong bay.


Bản dịch Ngô Văn Phú

---

Dạ túc sơn tự

Nguyên tác chữ Hán: 夜宿山寺 危樓高百尺， 手可摘星辰。 不敢高聲語， 恐驚天上人。

Phiên âm: Dạ túc sơn tự Nguy lâu cao bách xích Thủ khả trích tinh thần Bất cảm cao thanh ngữ Khủng kinh thiên thượng nhân.

Dịch nghĩa:

Đêm trú ở chùa trên núi

Lầu cao vòi vọi trăm thước
Tay có thể hái được trăng sao tinh tú
Không dám nói lớn tiếng
Sợ làm kinh động đến người trên trời.

Các bản dịch thơ:

Đêm trú ở chùa trên núi

Lầu cao dù trăm thước
Tay hái được trăng sao
Không dám lời to tiếng
Kinh động đến trời cao.


Người dịch: Điệp Luyến Hoa
Nguồn: http://www.thivien.net

---

Dữ Sử lang trung khâm thính Hoàng Hạc lâu thượng xuy địch

Nguyên tác chữ Hán: 與史郎中欽聽黃鶴樓上吹笛 一為遷客去長沙， 西望長安不見家。 黃鶴樓中吹玉笛， 江城五月落梅花。

Phiên âm: Dữ Sử lang trung khâm thính Hoàng Hạc lâu thượng xuy địch Nhất vi thiên khách khứ Trường Sa, Tây vọng Trường An bất kiến gia. Hoàng Hạc lâu trung xuy ngọc địch, Giang thành ngũ nguyệt "Lạc mai hoa".

Dịch nghĩa:

Cùng Sử Lang Trung Sử uống rượu nghe thổi sáo trên lầu Hoàng Hạc

Một lần làm khách đi đày đến Trường Sa
Nhìn về phía Tây thành Tràng An chẳng thấy nhà
Trong lầu Hoàng Hạc nghe tiếng sáo ngọc
Thành Giang Hạ tháng năm nghe khúc "Lạc mai hoa" (hoa mai rụng).

Các bản dịch thơ:

Cùng Sử Lang Trung Sử uống rượu nghe thổi sáo trên lầu Hoàng Hạc

Một làm khách biếm tận Trường Sa,
Tây dõi Trường An chẳng thấy nhà.
Sáo ngọc trên lầu Hoàng Hạc lộng
Tháng năm thành quạnh "Lạc mai hoa".


Người dịch: Đông A
Nguồn: http://www.nhanmonquan.net

---

Dương bạn nhi

Nguyên tác chữ Hán: 楊叛兒 君歌楊叛兒， 妾勸新豐酒。 何許最關人， 烏啼白門柳。 烏啼隱楊花， 君醉留妾家。 博山爐中沉香火， 雙煙一氣淩紫霞。

Phiên âm: Dương bạn nhi Quân ca Dương bạn nhi Thiếp khuyến Tần Phong tửu Hà hứa tối quan nhân Ðiểu đề Bạch môn liễu Ðiểu đề Ẩn Dương hoa Quân tuý lưu thiếp gia Bác Sơn lư trung trầm hương hoả Song yên nhất khí lăng tử hà.

Dịch nghĩa:

Khúc hát Dương bạn nhi

Chàng hát bài "Dương bạn nhi"
Thiếp mời rượu Tần Phong
Hai người thật thắm thiết
Chim hót trong liễu cửa Bạch
Chim hót trong hoa ở Ẩn Dương
Chàng say lưu lại nhà thiếp
Trong lò Bác Sơn, lửa trầm hương
Hai làn khói chung một khí bay lên vượt qua ráng tía.

Các bản dịch thơ:

Cùng Sử Lang Trung Sử uống rượu nghe thổi sáo trên lầu Hoàng Hạc

Chàng hát "Dương bạn nhi"
Thiếp mời Tần Phong tửu
Hai người thật thân tình
Cửa Bạch chim hót liễu
Ẩn Dương chim hót hoa
Chàng say, thiếp nhớ nhà
Trong lò Bác Sơn trầm hương toả
Hai làn một ý vượt ráng pha


Người dịch: Điệp Luyến Hoa
Nguồn: http://www.thivien.net

---

Đại tặng viễn

Nguyên tác chữ Hán: 代赠远 妾本洛陽人， 狂夫幽燕客。 渴飲易水波， 由來多感激。 胡馬西北馳， 香鬃搖綠絲。 鳴鞭從此去， 逐虜蕩邊陲。 昔去有好言， 不言久離別。 燕支多美女， 走馬輕風雪。 見此不記人， 恩情雲雨絕。 啼流玉箸盡， 坐恨金閨切。 織錦作短書， 腸隨回文結。 相思欲有寄， 恐君不見察。 焚之揚其灰， 手跡自此滅。

Phiên âm: Đại tặng viễn Thiếp bản Lạc Dương nhân, Cuồng phu U Yên khách. Khát ẩm Dịch thuỷ ba, Do lai đa cảm kích. Hồ mã tây bắc trì, Hương tung dao lục ti. Minh tiên tòng thử khứ, Trục Lỗ đãng biên thuỳ. Tích khứ hữu hảo ngôn, Bất ngôn cửu ly biệt. Yên Chi đa mỹ nữ, Tẩu mã khinh phong tuyết. Kiến thử bất ký nhân, Ân tình vân vũ tuyệt. Đề lưu ngọc trợ tận, Toạ hận kim khuê thiết. Chức cẩm tác đoản thư, Trường tuỳ hồi văn kết. Tương tư dục hữu ký, Khủng quân bất kiến sát. Phần chi dương kỳ khôi, Thủ tích tự thử diệt.

Dịch nghĩa:

Thay lời, gửi người xa

Thiếp là con gái đất Lạc Dương
Người chồng ngông là khách ở đất U, Yên.
Khát uống sóng nước sông Dịch
Nước sông uống mãi lòng sinh ra nhiều cảm thương
Ngựa Hồ Tây bắc mãi giong ruỗi
Hương tóc (bờm) ngựa lay động cả tơ xanh
Tiếng roi qua lại nhanh nhanh
Biên thuỳ mênh mông đánh đuổi lũ giặc
Nhớ lúc trước có nhiều lời nói tốt
(Nhưng) không nói lời ly biệt
Nay Yên Chi, nhiều gái đẹp
Ngựa chạy nhẹ như gió tuyết
Nhưng nhìn không thấy người
Ân tình đoạn tuyệt theo mây gió
Khóc khô nước mắt, héo hon
Ngồi oán hận cửa vàng món mỏi
(Bèn) dệt gấm, viết thư
Ruột gan cứ trải theo từng đoạn
Nổi thương niềm nhớ cũng theo ấy ghi ra
Sợ chàng chẳng ngó ngàng đến
Đốt cháy thành tro
Những cái mới viết ra đã cháy theo tình chàng.

Các bản dịch thơ:

Thay lời, gửi người xa

Em là con gái Lạc Dương
Chồng em trai đất U Yên ngông cuồng
Dòng xanh Dịch thuỷ sóng tuôn
Nước sông uống mãi nên lòng cảm thương
Ngựa Hồ tây bắc phóng cương
Bờm tung phơ phất những đường tơ xanh
Tiếng roi thét gió theo nhanh
Biên thuỳ đánh đuổi tan tành giặc kiêu
Nhớ xưa ý đẹp bao nhiêu
Không lời ly biệt để chiều lòng em
Nay Yên Chi, gái tình mềm
Ngựa bay vấy nhẹ tuyết êm, cợt cười
Nên chàng đã chẳng nhớ người
Ân tình cũng đoạn tuyệt thôi không còn
Khóc khô nước mắt, héo hon
Tình tha thiết để hận mòn riêng em
Làm thư dệt gấm, kèm thêm
Nỗi lòng kết chữ êm đềm hồi văn
Tương tư, em muốn gửi chàng
Sợ chàng sẽ chẳng ngó ngàng đến cho
Châm vào ngọn lửa thành tro
Chữ em dệt đã cháy theo tình chàng.


Người dịch: Phan Lang

---

Đăng Hoàng sơn Lăng Hiêu đài tống tộc đệ Lật Dương uý Tế sung phiếm chu phó Hoa Âm

Nguyên tác chữ Hán: 登黃山凌歊臺送族弟溧陽尉濟充泛舟赴華陰 鸞乃鳳之族， 翱翔紫雲霓。 文章輝五色， 雙在瓊樹棲。 一朝各飛去， 鳳與鸞俱啼。 炎赫五月中， 朱曦爍河堤。 爾從泛舟役， 使我心魂淒。 秦地無碧草， 南雲喧鼓鼙。 君王減玉膳， 早起思鳴雞。 漕引救關輔， 疲人免塗泥。 宰相作霖雨， 農夫得耕犁。 靜者伏草間， 群才滿金閨。 空手無壯士， 窮居使人低。 送君登黃山， 長嘯倚天梯。 小舟若鳧鴈， 大舟若鯨鯢。 開帆散長風， 舒卷與雲齊。 日入牛渚晦， 蒼然夕煙迷。 相思定何許， 杳在洛陽西。

Phiên âm: Đăng Hoàng sơn Lăng Hiêu đài tống tộc đệ Lật Dương uý Tế sung phiếm chu phó Hoa Âm Loan nãi phụng chi tộc, Cao tường tử vân nghê. Văn chương huy ngũ sắc, Song tại quỳnh thụ thê. Nhất triêu các phi khứ, Phụng dữ loan câu đề. Viêm hách ngũ nguyệt trung, Chu hi thước hà đê. Nhĩ tòng phiếm chu dịch, Sử ngã tâm hồn thê. Tần địa vô bích thảo, Nam vân huyên cổ bề. Quân vương giảm ngọc thiện, Tảo khởi tư minh kê. Tào dẫn cứu quan phụ, Bì nhân miễn đồ nê. Tể tướng tác lâm vũ, Nông phu đắc canh lê. Tĩnh giả phục thảo gian, Quần tài mãn kim khuê. Không thủ vô tráng sĩ, Cùng cư sử nhân đê. Tống quân đăng Hoàng sơn, Trường khiếu ỷ thiên thê. Tiểu chu nhược phù nhạn, Đại chu nhược kình nghê. Khai phàm tán trường phong, Thư quyển dữ vân tề. Nhật nhập Ngưu chử hối, Thương nhiên tịch yên mê. Tương tư định hà hứa, Yểu tại Lạc Dương tê. (tây)

Dịch nghĩa:

Lên đài Lăng Hiêu núi Hoàng tiễn em là Lật Dương uý Lý Tế bận đáp thuyền đi Hoa Âm

Loài chim loan, chim phượng,
Xoè cánh bay lượn tít tầng mây biếc.
Vẻ ngoài lộng lẫy rực rỡ năm sắc,
Cùng đậu lên cây ngọc.
Một sớm đều bay đi,
Phượng và loan cùng kêu.
Tháng năm đang lúc nóng nực,
Nắng đỏ lấp lánh trên đê.
Em lên thuyền đi làm việc,
Khiến lòng ta buồn bã.
Đất Tần không cỏ biếc,
Trống đánh vang tận mây phương Nam.
Đức vua bớt cơm ngự,
Sáng sớm nhớ tiếng gà gáy.
Chở quân theo đường sông đi cứu nơi biên ải,
Người mệt miễn dấn bùn.
Tể tướng làm mưa dầm,
Nhà nông được cày bừa.
Kẻ muốn yên thu mình nơi thôn dã,
Đám có tài đầy cửa nhà quan to.
Tráng sĩ nào lại chịu tay không,
Nơi nghèo khổ khiến con người ta thấp xuống.
Tiễn em lên núi Hoàng,
Kêu to dựa vào thang trời.
Thuyền nhỏ như chim le,
Thuyền lớn như cá kình, cá ngạc.
Mở buồm hứng gió dài,
Cuộn lại khí ngang mây.
Mặt trời đến bến Ngưu thì tối,
Buổi chiều mênh mang đầy những khói mê.
Nhớ nhau định hứa sao đây?
Mất hút ở phía tây Lạc Dương.

Các bản dịch thơ:

Lên đài Lăng Hiêu núi Hoàng tiễn em là Lật Dương uý Lý Tế bận đáp thuyền đi Hoa Âm

Chim phượng cùng với chim loan,
Dang cánh bay tít lên tầng mây xanh.
Sáng trưng năm sắc trên mình,
Cùng nhau đậu ở cây quỳnh ngọc sang.
Sớm nao bay mất vội vàng,
Cất tiếng kêu, phượng cùng loan, dập dồn.
Tháng năm trời tựa lò nung,
Nắng ong rực đỏ đã cồn thân đê.
Lên thuyền em phải xông pha,
Ngậm ngùi lặng ngắt lòng ta buổi này.
Đất Tần cỏ vắng, buồn thay,
Phương Nam trống trận động mây cao vời.
Đứa vua, ngự thiện giảm rồi,
Sớm mai gà gáy bồi hồi nhớ nhung.
Giúp biên ải, đáp thuyền sông,
Những ai mệt mỏi chân không lội bùn.
Chuộng yên, vui với cỏ vườn,
Kẻ tài gần chốn quyền môn sang giàu.
Tay không tráng sĩ chịu sao,
Khi nghèo phận thấp vận vào xưa nay.
Hoàng sơn, ta tiễn em đây,
Than dài, đứng tựa thang trời là ta.
Thuyền con nhẹ cánh nhạn sa,
Như kình, như ngạc, bộn bề thuyền to.
Giong buồm mà đón gió no,
Cuốn buồn khi đã mập mờ trong mây.
Bến Ngưu nắng ngả về tây,
Khói mê chiều đã vương đầy lối xa.
Nhớ nhau chẳng hẹn nổi mà,
Phía Tây mờ khuất chính là Lạc Dương!


Người dịch: Ngô Văn Phú

---

Đăng Kim Lăng Phụng Hoàng đài

Nguyên tác chữ Hán: 登金陵鳳凰臺 鳳凰臺上鳳凰遊， 鳳去臺空江自流。 吳宮花草埋幽徑， 晉代衣冠成古丘。 三山半落青天外， 二水中分白鷺洲。 總為浮雲能蔽日， 長安不見使人愁。

Phiên âm: Đăng Kim Lăng Phụng Hoàng đài Đài Phụng Hoàng thượng phượng hoàng du, Phượng khứ đài không giang tự lưu. Ngô cung hoa thảo mai u kính, Tấn đại y quan thành cổ khâu. Tam Sơn bán lạc thanh thiên ngoại, Nhị thuỷ trung phân Bạch Lộ châu. Tổng vị phù vân năng tế nhật, Trường An bất kiến sử nhân sầu.

Dịch nghĩa:

Lên đài Phụng Hoàng ở Kim Lăng

Đài Phượng Hoàng cao, chim phượng bay đến chơi,
Phượng đi rồi, đài vắng, sông cứ thế trôi
Ở Cung Ngô cỏ, hoa che phủ đường lối,
Đời Tấn quần áo, mũ nón (cân đai) hoá đồi.
Ba ngọn núi che trời xanh khuất nửa,
Một vùng Bạch Lộ nước chia đôi dòng.
Chỉ vì mây cứ nổi lên che ánh mặt trời,
(Nên) Trường An không thấy người mang sầu.

Các bản dịch thơ:

Lên đài Phụng Hoàng ở Kim Lăng

Đài Phượng Hoàng cao, phượng đến chơi,
Phượng đi, đài vắng, dải sông trôi !
Cung Ngô hoa cỏ che đường lối,
Đời Tấn cân đai hoá núi đồi.
Ba ngọn thanh sơn, trời khuất nửa,
Một vùng Bạch Lộ nước chia đôi.
Chỉ vì mây nổi che vầng nhật,
Chẳng thấy Trường An não dạ người.


Người dịch: Khương Hữu Dụng

---

Đảo y thiên

Nguyên tác chữ Hán: 搗衣篇 閨里佳人年十余， 顰蛾對影恨離居。 忽逢江上春歸燕， 銜得雲中尺素書。 玉手開緘長嘆息， 狂夫猶戍交河北。 萬里交河水北流， 愿為雙燕泛中洲。 君邊雲擁青絲騎， 妾處苔生紅粉樓。 樓上春風日將歇， 誰能攬鏡看愁發。 曉吹員管隨落花， 夜搗戎衣向明月。 明月高高刻漏長， 真珠帘箔掩蘭堂。 橫垂寶幄同心結， 半拂瓊筵蘇合香。 瓊筵寶幄連枝錦， 燈燭熒熒照孤寢。 有便憑將金剪刀， 為君留下相思枕。 摘盡庭蘭不見君， 紅巾拭淚生氤氳。 明年若更征邊塞， 愿作陽台一斷雲。

Phiên âm: Đảo y thiên Khuê lý giai nhân niên thập dư Tần nga đối ảnh hận ly cư Hốt phùng giang thượng xuân qui yến Hàm đắc vân trung xích tố thư Ngọc thủ khai giam trường thán tức : Cuồng phu do thú Giao Hà bắc ! Vạn lý Giao Hà thủy bắc lưu Nguyện vi song điểu phiếm trung châu Quân biên vân ủng thanh ty kỵ Thiếp xứ đài sinh hồng phấn lâu Lâu thượng xuân phong nhật tương yết Thùy năng lãm kính khan sầu phát ? Hiểu xuy huân quản tùy lạc hoa Dạ đảo nhung y hướng minh nguyệt Minh nguyệt cao cao khắc lậu trường Trân châu liêm bạc yểm lan đường Hoành thùy bảo ác đồng tâm kết Bán phất quỳnh diên tô hợp hương Quỳnh diên , bảo ác liên chi cẩm Đăng chúc huỳnh huỳnh chiếu cô tẩm Hữu sứ bằng tương kim tiễn đao Vị quân lưu hạ tương tư chẩm Trích tận đình lan bất kiến quân Hồng cân thức lệ sinh nhân uân Minh niên cánh nhược chinh biên tái Nguyện tác Dương đài nhất đoạn văn

Dịch nghĩa:

Bài ca đập áo

Người đẹp ở phòng khuê đã hơn mười năm
Đổi bóng chau mày giận phải sống một mình
Bỗng gặp én xuân bay về trên sông
Trong mây ngậm bức thư trên lụa trắng
Tay ngọc mở phong thư, miệng thở dài
Anh chồng cuồng còn đi thú ở phía bắc sông Giao
Muôn dặm sông Giao nước chảy về phương Bắc
Nguyện làm đôi chim, cùng bay quanh bãi giữa sông
Bên mình chàng, mây bao phủ, ngựa rủ tơ xanh
Nơi thiếp ở, rêu mọc trên lầu son phấn
Gió xuân thổi trên lầu, ngày đà sắp hết
Ai lòng nào cầm gương, nhìn mái tóc sầu thương
Sớm thổi sáo trúc theo cánh hoa rơi
Đê, giặt áo binh nhung, ngẩng nhìn trăng sáng
Trăng sáng cao vời, giọt đồng hồ kéo dài
Bức rèm trân châu rủ che kín nhà lan
Rủ ngang màn báu kết giải đồng tâm
Pháng phất trên nửa chiếu quỳnh ngát hương tô hợp
Chiếu ngọc màn báu gấm thêu đôi cánh liền nhau
Đèn nến sáng ngời chiếu chỗ nằm trơ trọi
Nếu có người nhắn tin, thiếp sẽ lấy kéo vàng
Vì chàng may để lại chiếc gối tương tư
Hái hết hoa lan trong sân mà chưa thấy chàng
Khăn hồng lau lệ những hoa mờ đôi mắt
Năm sau nếu chàng vẫn lại đi nơi biên tái
Thiếp nguyện làm một đóa mây trôi ở chống Dương Đài.

Các bản dịch thơ:

Bài ca đập áo

Mười mấy buồng xuân gái liễu thơ
Xa chồng ngắm bóng ủ mây tơ
Chợt trông đầu bến xuân về yến
Xa ngậm tin mây lụa một tờ
Mở thơ, não ruột than dài:
Chồng ta đóng mãi đóng hoài sông Giao!
Muôn dặm sông Giao nước ngược chiều
Làm đôi chim bãi lượn vòng theo
Chàng bên cương ngựa lồng mây khói
Thiếp bóng lầu son dấu cỏ rêu
Bóng xế trên lầu thoáng gió xuân
Tóc sầu ai dám ngắm gương chăng ?
Tiếng tiêu buổi sớm theo hoa rụng
Chiếc áo đêm trường đập bóng trăng
Trăng sáng cao vời, giọt điểm canh
Nhà lan châu ngọc thấp buông mành
Đồng tâm giái kết ngang màn liễu
Tô hợp hương chia nửa chiếu quỳnh
Bằng gấm cành giao chiếu lẫn màn
Giường đơn hiu hắt ngọn đèn tàn!
Có ai trao kéo giùm nhau với
Cắt gối tương tư để nhớ chàng
Lan sân hái sạch thấy chàng đâu!
Nước mắt khăn lau đã ố màu
Ngoài ải năm sau còn đóng nữa
Mây thần xin hiện núi chiêm bao.


Người dịch: Khương Hữu Dụng

---

Ðáp Hồ Châu Ca Diệp tư mã vấn Bạch thị hà nhân

Nguyên tác chữ Hán: 答湖州迦葉司馬問白是何人 青蓮居士謫仙人， 酒肆藏名三十春。 湖州司馬何須問? 金粟如來是後身。

Phiên âm: Ðáp Hồ Châu Ca Diệp tư mã vấn Bạch thị hà nhân Thanh Liên cư sĩ Trích Tiên nhân, Tửu tứ tàng danh tam thập xuân. Hồ Châu tư mã hà tu vấn? Kim Túc Như Lai thị hậu thân.

Dịch nghĩa:

Đáp Tư mã Ca Diệp ở Hồ Châu hỏi Bạch là ai

Cư sĩ làng Thanh Liên người vốn là tiên bị đày
Uống rượu thoải mái mai danh đã ba mươi năm
Tư mã Hồ Châu hỏi tới làm gì?
Kiếp sau sẽ là Kim Túc Như Lai đấy.

Các bản dịch thơ:

Đáp Tư mã Ca Diệp ở Hồ Châu hỏi Bạch là ai

Cư sĩ Thanh Liên, tiên đọa trần
Ẩn danh uống rượu ba mươi năm
Hồ Châu, Tư mã sao còn hỏi?
- Hết kiếp, Như Lai sẽ hóa thân!

Người diệt thơ: Ngao_0p

---

Đề Đông Khê công u cư

Nguyên tác chữ Hán: 題東谿公幽居 杜陵賢人清且廉， 東溪卜築歲將淹。 宅近青山同謝朓， 門垂碧柳似陶潛。 好鳥迎春歌後院， 飛花送酒舞前簷。 客到但知留一醉， 盤中秪有水晶鹽。

Phiên âm: Đề Đông Khê công u cư Đỗ Lăng[1] hiền nhân thanh thả liêm, Đông Khê bốc trúc tuế thì yêm. Trạch cận thanh sơn đồng Tạ Diễu,[2] Môn thuỳ bích liễu tự Đào Tiềm. Hảo điểu nghênh xuân ca hậu viện, Phi hoa tống tửu vũ tiền thiềm. Khách đáo đản tri lưu nhất tuý, Bàn trung chỉ hữu thuỷ tinh diêm.

Dịch nghĩa:

Viết về căn nhà ông Đông Khê ở ẩn

Người hiền tài đất Đỗ Lăng đã thanh bạch lại liêm khiết
Dựng nhà bên suối Đông Khê ở ẩn đã lâu
Nhà gần bên núi xanh giống Tạ Diễu
Có dương liễu biếc rủ ngoài cửa giống Đào Tiềm
Chim hải âu hót mừng xuân đằng sau nhà
Trước thềm hoa bay như múa bên bàn rượu
Khách đến đều được giữ lại uống một chầu rượu
Trong mâm có độc một món muối trắng

Các bản dịch thơ:


Viết về căn nhà ông Đông Khê ở ẩn

Người hiền đất Đỗ tiếng thanh liêm,
Ở ẩn Đông Khê sống ấm êm.
Nhà cạnh núi xanh như Tạ Diễu,
Ngỏ trồng liễu biếc giống Đào Tiềm.
Đón xuân chim hót sau vườn tược,
Tiễn rượu hoa bay trước bực thềm.
Khách đến ân cần say chén rượu,
Trên bàn nhâm nhấp muối đưa hèm.


Người dịch: Nguyễn Phước Hậu

---

1. Tên đất ở Đông Nam thành Trường An, Lý Bạch có ở đây.
2. Người đời Lục Triều nổi tiếng làm thơ ngũ ngôn.

Đề Hứa Nghi Bình Am bích

Nguyên tác chữ Hán: 題許宜平庵壁 我吟傳舍詠， 來訪真人居。 煙嶺迷高跡， 雲林隔太虛。 窺庭但蕭瑟， 倚杖空躊躇。 應化遼天鶴， 歸當千歲余。

Phiên âm: Đề Hứa Nghi Bình Am bích Ngã ngâm truyền xá vịnh, Lai phỏng chân nhân cư. Yên lĩnh mê cao tích, Vân lâm cách thái hư. Khuy đình đãn tiêu sắt, Ỷ trượng không trù trừ. Ưng hoá liêu thiên hạc, Quy đương thiên tuế dư.

Dịch nghĩa:

Đề vách Bình Am ở Hứa Nghi

Ta ngâm bài thơ câu chuyện nơi quán trọ
Lại đến tìm nơi bậc chân nhân hỏi
Khói mờ đỉnh núi, dấu người lạc non cao
Rừng mây chia cách khoảng trời không
Nhìn sân trước những thấy tiêu điều
Đứng dựa vào cây gậy lòng lạc lõng rụt rè
Dường như (chân nhân) biến hóa cưỡi hạc chơi xa
Hơn ngàn năm mới trở lại


Các bản dịch thơ:

Đề vách Bình Am ở Hứa Nghi

Dừng chân truyền xá ngâm thơ
Tìm nơi cao ẩn ngẩn ngơ hướng nào
Xanh mờ khói phủ non cao
Trắng phau mây toả lối vào Thiên Thai
Sân rêu quanh quẩn đứng ngồi
Thảo am nào thấy bóng người vào ra
Dường như cưỡi hạc chơi xa
Ngàn năm tiên mới ghé qua một lần


Bản dịch: Cao Bá Vũ

---

Đinh đô hộ ca

Nguyên tác chữ Hán: 丁都護歌 雲陽上征去， 兩岸饒商賈。 吳牛歂月時， 拖船一何苦！ 水濁不可飲， 壺漿半成土。 一唱都護歌， 心摧淚如雨。 萬人繫盤石， 無由達江滸。 君看石芒碭， 掩淚悲千古。

Phiên âm: Đinh đô hộ ca [1] Vân Dương[2] thướng chính khứ Lưỡng ngạn nhiêu thương cổ Ngô ngưu[3] suyễn nguyệt thì Đà thuyền nhất hà khổ Thủy trọc bất khả ẩm Hồ tương bán thành thổ Nhất xướng Đô hộ ca Tâm tồi lệ như vũ Vạn nhân tạc bàn thạch Vô do đạt giang hử Quân khan thạch Mang, Đãng[4] Yểm lệ bi thiên cổ.

Dịch nghĩa:

Bài ca Đinh Đô Hộ

Ở Vân Dương, ngược dòng lên phía trên
Hai bên bờ bán buôn tấp nập
Trong lúc trâu đất Ngô phì hơi dưới ánh trăng
Kéo thuyền xiết bao khó nhọc!
Nước sông đục, không uống được
Thức uống trong vò nửa lắng thành đất
Mỗi lần hát khúc ca "đô hộ"
Lòng tan nát, lệ trào như mưa
Muôn người đục tảng đá lớn
Không làm sao vần đến bờ sông
Anh hãy nhìn hai núi đá Mang, Đãng
Giấu giọt lệ muôn thuở đau lòng!

Các bản dịch thơ:

Bài ca Đinh Đô Hộ

Đường ngược lên Vân Dương
Đôi bờ buôn trù mật
Tiết trêu Ngô thở trăng
Người kéo thuyền khổ thật
Nước đục uống không trôi
Nửa bầu đọng thành đất
Khúc "đô hộ " cất lên
Lệ trào đau thắt ruột
Muôn người cột vào đá
Cách gì tới được bờ
Mang, Đãng kìa nhìn lên
Muôn thuở buồn lệ nuốt.


Người dịch: Khương Hữu Dụng

---

1. Tên một khúc ca trong nhạc phủ cũ, âm điệu rất đau buồn.
2. Nay ở huyện Đan Dương tỉnh Giang Tô .
3. Thuộc miền Giang Tô, vào thời điểm đó trời nóng bức và trăng rất sáng. Trâu sợ nóng, thấy trăng tưởng mặt trời nên thở phì hơi.
4. Hai ngọn núi thuộc huyện Đãng Sơn tỉnh Giang Tô.

Độ Kinh Môn tống biệt

Nguyên tác chữ Hán: 渡荊門送別 渡遠荊門外， 來從楚國游。 山隨平野盡， 江入大荒流。 月下飛天鏡， 雲生結海樓。 仍憐故鄉水， 萬裡送行舟

Phiên âm: Độ Kinh Môn tống biệt Độ viễn kinh môn ngoại, Lai tòng sở quốc du. Sơn tuỳ bình dã tận, Giang nhập đại hoang lưu. Nguyệt hạ phi thiên kính, Vân sinh kết hải lâu. Nhưng liên cố hương thuỷ, Vạn lí tống hành chu.

Dịch nghĩa:

Tiễn biệt ngoài Kinh Môn

Lại ngoạn du vùng Sở quốc
Núi dài thẳng tắp miền đồng bằng
Sông đổ vào chốn đồng hoang bao la
Trăng chiếu rọi xuống như gương trời bay
Mây kết tụ tạo thành lầu đài trên mặt sông
Vẫn nhớ thương dòng nước chốn quê xưa
Đã đưa tiễn thuyền ta ra đi muôn dặm

Các bản dịch thơ:

Tiễn biệt ngoài Kinh Môn

Vượt Kinh Môn xa xôi
Đến nước Sở dạo chơi
Đồng bằng thẳng tắp núi
Sông chảy vào hoang sơ
Trăng soi gương trời bay
Mây kết tụ lâu đài
Thương quê nhớ dòng nước
Ngàn dặm đưa thuyền trôi.


Bản dịch: Nguyễn Phước Hậu
Nguồn: http://www.hoasontrang.us

---

Đỗ Lăng tuyệt cú

Nguyên tác chữ Hán: 杜陵絕句 南登杜陵上， 北望五陵間。 秋水明落日， 流光滅遠山。

Phiên âm: Đỗ Lăng tuyệt cú Nam đăng Đỗ Lăng thượng Bắc vọng Ngũ Lăng gian Thu thuỷ minh lạc nhật Lưu quang diệt viễn sơn.

Dịch nghĩa:

Bài tuyệt cú làm tại Đỗ Lăng

Phía Nam lên trên bãi Đỗ Lăng
Phía Bắc nhìn xuống khoảng đất Ngũ Lăng
Nước thu sáng soi ánh mặt trời lặn
Dòng nước ánh lên trôi nhoà xoá núi xa xăm.

Các bản dịch thơ:

Bài tuyệt cú làm tại Đỗ Lăng

Nam lên tít Đỗ Lăng
Bắc ngóng khoảng Ngũ Lăng
Nước thu ngâm trời lặn
Ánh mờ núi xa xăm.


Bản dịch: Nguyễn Phước Hậu

---

Đoản ca hành

Nguyên tác chữ Hán: 短歌行 白日何短短， 百年苦易滿。 蒼穹浩茫茫， 萬劫太極長。 麻姑垂兩鬢， 一半已成霜。 天公見玉女， 大笑億千場。 吾欲攬六龍， 迴車挂扶桑。 北斗酌美酒， 勸龍各一觴。 富貴非所願， 與人駐顏光。

Phiên âm: Đoản ca hành Bạch nhật hà đoản đoản, Bách niên khổ dị mãn. Thương khung hạo mang mang, Vạn kiếp thái cực trường. Ma cô thuỳ lưỡng mấn, Nhất bán dĩ thành sương. Thiên công kiến Ngọc Nữ, Đại tiếu ức thiên trường. Ngô dục lãm lục long, Hồi xa quải phù tang. Bắc Đẩu chước mỹ tửu, Khuyến long các nhất trường. Phú quý phi sở nguyện, Dữ nhân trú nhan quang.

Dịch nghĩa:

Khúc ca ngắn

Ngày sao cứ như ngắn lại
Nổi khổ trăm năm cứ đầy ra
Trời cao mênh mang thăm thẳm
Muôn kiếp đất trời hỗn man kéo dài
Ma cô rũ mái tóc hai bên
Một nửa thành sương mai
Thợ trời gặp nàng Ngọc Nữ
Cười lớn khắp muôn nghìn nơi
Ta muốn nắm cả sáu con rồng
Quay xe, treo cây thần
Bắc Đẩu rót rượu quý
Mời rồng dùng chén lớn
Giàu sang không phải ý của ta
Lưu lại dưới gương mặt người

Các bản dịch thơ:

Khúc ca ngắn

Ngày sao cứ ngắn lại
Trăm năm khổ ứ đầy
Trời mênh mang thăm thẳm
Muôn kiếp thái cực dài
Ma cô xoã mái tóc
Một nửa thành sương mai
Thợ trời gặp Ngọc Nữ
Cười lớn muôn nghìn nơi
Sáu rồng ta muốn ngó
Quay xe, treo cây trời
Bắc Đẩu, chuốc rượu quý
Trước rồng, chén lớn mời
Giàu sang ta chẳng ước
Náu dưới gương mặt người


Người dịch: Ngô Văn Phú

---

Độc bất kiến

Nguyên tác chữ Hán: 獨不見 白馬誰家子， 黃龍邊塞兒。 天山三丈雪， 豈是遠行時。 春蕙忽秋草， 莎雞鳴曲池。 風摧寒梭響， 月入霜閨悲。 憶與君別年， 種桃齊蛾眉。 桃今百余尺， 花落成枯枝。 終然獨不見， 流淚空自知。

Phiên âm: Độc bất kiến Bạch mã thuỳ gia tử, Hoàng Long biên tái nhi. Thiên sơn tam trượng tuyết, Khởi thị viễn hành thì. Xuân huệ hốt thu thảo, Sa kê minh khúc trì. Phong thôi hàn thoa hưởng, Nguyệt nhập sương khê bi. Ức dữ quân biệt niên, Chủng đào tề nga mi. Đào kim bách dư xích, Hoa lạc thành khô chi. Chung nhiên độc bất kiến, Lưu lệ không tự tri.

Dịch nghĩa:

Riêng mình chẳng thấy

Con nhà ai cỡi ngựa trắng
Trở thành lính ải Hoàng Long
Núi Thiên Sơn tuyết dày ba trượng
Nào phải lúc đi xa ?
Huệ xuân nay thành cỏ thu
Giun dế kêu kêu dưới ao quanh co
Gió dục chiếc thoi lạnh khua vang
Trăng chiếu vào sương phòng buồn bã
Nhớ năm cùng chàng từ biệt
Trồng cây đào vừa ngang mày ngài
Nay đào đã cao hơn trăm thước
Hoa rụng trơ thành cành khô
Rốt cuộc riêng mình chẳng thấy
Nước mắt rơi, chỉ mình tự biết mình.

Các bản dịch thơ:

Riêng mình chẳng thấy

Trên lưng ngựa trắng kìa ai?
Hoàng Long đi đến cõi ngoài xa xa.
Thiên Sơn tuyết ngập bao la,
Phải đâu là lúc xông pha nẻo này!
Xuân thu hoa cỏ đổi thay,
Rỉ ran tiếng dế kêu đầy bên ao.
Gió xô thoi lạnh ào ào.
Buồn tênh những lúc trăng vào buồng sương.
Nhớ khi thiếp phải xa chàng,
Cây đào trồng mới lên ngang nét mày.
Ðào dư trăm thước rồi đây,
Hoa rơi còn để trơ cây trụi cành
Người đi biền biệt sao đành,
Lệ rơi thiếp biết một mình, ai hay?


Người dịch: Trúc Khê

---

Độc lộc thiên

Nguyên tác chữ Hán: 獨漉篇 獨漉水中泥， 水濁不見月。 不見月尚可， 水深行人沒。 越鳥從南來， 胡鷹亦北渡。 我欲彎弓向天射， 惜其中道失歸路。 落葉別樹， 飄零隨風。 客無所託， 悲與此同。 羅幃舒卷， 似有人開。 明月直入， 無心可猜。 雄劍掛壁， 時時龍鳴。 不斷犀象， 繡澀苔生。 國恥未雪， 何由成名。 神鷹夢澤， 不顧鴟鳶。 為君一擊， 鵬摶九天。

Phiên âm: Độc lộc thiên Độc lộc thuỷ trung nê, Thuỷ trọc bất kiến nguyệt. Bất kiến nguyệt thượng khả, Thuỷ thâm hành nhân một. Việt điểu tòng nam lai, Hồ ưng diệc bắc độ. Ngã dục loan cung hướng thiên xạ, Tích kỳ trung đạo thất quy lộ. Lạc diệp biệt thụ, Phiêu linh tuỳ phong. Khách vô sở thác, Bi dữ thử đồng. La vi thư quyển, Tự hữu nhân khai. Minh nguyệt trực nhập, Vô tâm khả sai. Hùng kiếm quải bích, Thì thì long minh. Bất đoạn tê tượng, Tú sáp đài sinh. Quốc sỉ vị tuyết, Hà do thành danh. Thần ưng mộng trạch, Bất cố si diên. Vi quân nhất kích, Bằng đoàn cửu thiên.

Dịch nghĩa:

Bài thơ nước thấm

Nước luồn vào trong bùn,
Nước đục không thấy trăng,
Không thấy trăng cũng chẳng sao,
Nhưng nước sâu thì người đi qua chìm.
Chim Việt từ phương nam bay tới,
Chim ưng người Hồ cũng từ phía bắc qua.
Ta muốn giương cung lên trời bắn,
Tiếc rằng đường giữa mất lối về.
Lá rụng lìa cành,
Héo bay theo gió.
Khách không thể gửi gắm,
Những đồng cảm xót thương.
Màn the đã cuốn,
Tựa như có người tới.
Trăng sáng soi vào,
Vô tâm trăng tỏ.
Kiếm hùng treo vách,
Chốc chốc rồng kêu.
Không chém được voi,
Tê giác, kiếm rỉ sét rêu phong.
Nhục nước chưa rửa,
Sao mà thành danh được.
Chim ưng thần mơ đầm lớn,
Đâu đoái hoài đến cú diều.
Vì anh một lần đi đánh,
Trói chim bằng chín tầng trời.

Các bản dịch thơ:

Bài thơ nước thấm

Nước thấm hoà với bùn thanh,
Đục ngầu chẳng thấy trăng thanh chiếu vào.
Không thấy trăng cũng chẳng sao,
Người đi qua gặp nước sâu dễ chìm.
Chim Việt đến tự phương Nam,
Chim ưng về Bắc tìm sang đất Hồ.
Cung giương lăm bắn thừa cơ,
Lại e đường chính khôn dò lối ra.
Lìa cành lá rụng la đà,
Héo bay theo gió phương xa chạnh buồn.
Khách xa đâu tỏ nguồn cơn,
Cảnh buồn người cũng như vương lấy sầu.
Màn the cuốn, người đấy sao!
Vô tâm nên chẳng đoái màu sáng trăng.
Kiếm treo nơi vách lưng chừng,
Đôi khi như có tiếng rồng réo kêu.
Voi, tê chẳng chém nổi nào,
Để lâu sét rỉ, lên rêu xanh rờn.
Nhục nước khi chưa rửa xong,
Thanh danh ai kẻ nỡ lòng ham mơ.
Ưng thần tìm đến vùng hồ,
Cú diều thôi đã bao giờ ngoái trông.
Vì anh một trận oai phong,
Trói chim bằng tít thinh không chín tầng.


Người dịch: Ngô Văn Phú

---

Độc toạ Kính Đình sơn

Nguyên tác chữ Hán: 獨坐敬亭山 眾鳥高飛盡， 孤雲獨去閒。 相看兩不厭， 只有敬亭山

Phiên âm: Độc toạ Kính Đình sơn Chúng điểu cao phi tận, Cô vân độc khứ nhàn. Tương khan lưỡng bất yếm, Chỉ hữu Kính Đình sơn.

Dịch nghĩa:

Ngồi một mình ở núi Kính Đình

Trên từng cao, bầy chim bay đi hết
Còn lại áng mây lẻ bạn lững lờ trôi
Chỉ hai kẻ nhìn theo không biết chán
Đó là ngọn núi Kính đình và ta.

Các bản dịch thơ:

Ngồi một mình ở núi Kính Đình

Trên cao bay hết bầy chim
Áng mây lẻ bạn bay tìm lửng lơ
Kính đình - ngọn núi - nằm trơ ...
Hai ta không chán nhìn hùa, hư không!

(Bản dịch của Lý Minh - trích “Thơ Đường tinh hoa tương tác”)

---

Đối tửu

Nguyên tác chữ Hán: 對 酒 勸 君 莫 拒 杯 春 風 笑 人 來 桃 李 如 舊 識 傾 花 向 我 開 流 鶯 啼 碧 樹 明 月 窺 金 罍 昨 來 朱 顏 子 今 日 白 髮 催 棘 生 石 虎 殿 鹿 走 姑 蘇 臺 自 古 帝 王 宅 城 闕 閉 黃 埃 君 若 不 飲 酒 昔 人 安 在 哉

Phiên âm: Đối tửu Khuyến quân mạc cự bôi Xuân phong tiếu nhân lai Đào lý như cựu thức Khuynh hoa hướng ngã khai Lưu oanh đề bích thụ Minh nguyệt khuy kim lôi Tạc lai châu nhan tử Kim nhật bạch phát thôi Cức sinh Thạch Hổ điện Lộc tẩu Cô Tô đài Tự cổ đế vương trạch Thành khuyết bế hoàng ai Quân nhược bất ẩm tửu Tích nhân an tại ai?

Dịch nghĩa:

Trước rượu

Xin ông chớ từ chối chén rượu mời này
Khi gió xuân đang chào đón người mới tới
Cây đào và cây mận như người quen biết cũ
Cứ hướng về ta mà nở hoa
Chim oanh vừa chuyền vừa hót trên cây xanh
Trăng sáng chiếu trên chén vàng
Hôm qua mặt mũi còn hồng hào
Cây gai dại mọc đầy ở điện Thạch Hổ
Hươu nai chạy trong đài Cô Tô bỏ hoang
Từ xưa tới nay những chỗ đế vương ở
Thành quách phủ trong lớp bụi vàng
Nếu ông không uống rượu
Thì xin hỏi ông người xưa đang ở đâu?

Các bản dịch thơ:

Trước rượu

Khuyên bạn đừng chê rượu
Gió xuân cười cợt người
Ðào lý bạn quen cũ
Nghiêng hoa nở vì ai
Cành biếc chim oanh hót
Chén vàng trăng sáng soi .
Bửa trước mặt non dại
Hôm nay tóc bạc rồi
Gai lan thạch hổ điện
Hươu chạy Cô tô đài
Xưa nay cung vua chuá
Thành khuyết ngập trần ai
Bạn sao không uống rượu
Người xưa nay còn ai ?


Bản dịch: Khuyết danh

---

Đối tửu ức Hạ Giám - kỳ 1

Nguyên tác chữ Hán: 對酒憶賀監其一 四明有狂客， 風流賀季真。 長安一相見， 呼我謫仙人。 昔好杯中物， 翻為松下塵。 金龜換酒處， 卻憶淚沾巾。

Phiên âm: Đối tửu ức Hạ Giám[1] - kỳ 1 Tứ Minh hữu cuồng khách, Phong lưu Hạ Quý Chân. Trường An nhất tương kiến, Hô ngã trích tiên nhân. Tích hảo bôi trung vật, Phiên vi tùng hạ trần. Kim Quy hoán tửu xứ, Khước ức lệ triêm cân.

Dịch nghĩa:

Trước rượu nhớ Hạ Giám - kỳ 1

Tứ Minh có một vị khách rất ngông
Con người phong lưu ấy họ Hạ, tự Quý Chân.
Lần đầu gặp gỡ ở Trường An
Đã gọi ta là Trích tiên.
Chuyện hay lúc xưa như còn trong chén rượu
Vụt cái như bụi ở dưới trần
Kim Quy đổi nơi uống rượu
Lại nhớ, nước mắt chảy ướt cả khăn.

Các bản dịch thơ:

Trước rượu nhớ Hạ Giám - kỳ 1

Tứ Minh một khách rất cuồng
Quý Chân họ Hạ gia môn anh hào
Trường An gặp mặt lần đầu
Kêu mình là trích tiên ôi thân tình
Nhớ xưa rượu trĩu chén xinh
Giờ tan thành bụi quẩn quanh đám tùng
Kim Quy đổi rượu bao lần
Nay nghe nước mắt ướt dần khăn tay


Bản dịch: Phanlang

---

1. Hạ Giám: tức Hạ Tri Chương, tự Quý Chân, vì làm tân khách của thái tử, chức bí thư giám, nên được gọi là Hạ Giám.

Đối tửu ức Hạ Giám - kỳ 2

Nguyên tác chữ Hán: 對酒憶賀監其二 狂客歸四明， 山陰道士迎。 敕賜鏡湖水， 為君台沼榮。 人亡餘故宅， 空有荷花生。 念此杳如夢， 淒然傷我情。

Phiên âm: Đối tửu ức Hạ Giám - kỳ 2 Cuồng khách quy Tứ Minh[1], Sơn Âm[2] đạo sĩ nghinh. Sắc tứ Kính Hồ thuỷ, Vị quân đài chiểu vinh. Nhân vong dư cố trạch, Không hữu hà hoa sinh. Niệm thử yểu như mộng, Thê nhiên thương ngã tình.

Dịch nghĩa:

Trước rượu nhớ Hạ Giám - kỳ 2

Vị khách cuồng về quê Tứ Minh
Nơi Sơn Âm các đạo sĩ ra nghênh đón
Nhờ ông mà ao đài cũng đều được hiển vinh
Nay người mất nhà trờ nên thừa thải hoang vắng
Trong khắp trời chỉ có hoa sen nở
Nghĩ lại qua như giấc mộng
Sự nhạt nhẻo như vết đau của tình ta.


Các bản dịch thơ:

Trước rượu nhớ Hạ Giám - kỳ 2

Tứ Minh, cuồng khách về đây
Sơn Âm đạo sĩ cùng vây đón chào
Được ban vùng nước Kính Hồ
Ao đài cũng được tiếng vào, vẻ vang
Nay người đã mất, nhà hoang
Chỉ hoa sen nở lan tràn khắp nơi
Qua như giấc mộng xa vời
Cố nhân nghĩa cũ một trời buồn tênh.


Bản dịch: Phanlang

---

1 & 2. Sơn Âm, Tứ Minh quê của Hạ Tri Chương nay thuộc Thiệu Hưng, Triết Giang.

Đối tuyết tuý hậu tặng Vương Lịch Dương

Nguyên tác chữ Hán: 對雪醉後贈王歷陽 有身莫犯飛龍鱗， 有手莫辮猛虎鬚。 君看昔日汝南市， 白頭仙人隱玉壺。 子猷聞風動窗竹， 相邀共醉杯中綠。 歷陽何異山陰時， 白雪飛花亂人目。 君家有酒我何愁， 客多樂酣秉燭遊。 謝尚自能鴝鵒舞， 相如免脫鷫鷞裘。 清晨鼓櫂過江去， 千里相思明月樓。

Phiên âm: Đối tuyết tuý hậu tặng Vương Lịch Dương Hữu thân mạc phạm phi long lân, Hữu thủ mạc biện mãnh hổ tu. Quân khán tích nhật Nhữ Nam thị, Bạch đầu tiên nhân ẩn ngọc hồ. Tử du văn phong động song trúc, Tương yêu cộng tuý bôi trung lục. Lịch dương hà dị sơn âm thì, Bạch tuyết phi hoa loạn nhân mục. Quân gia hữu tửu ngã hà sầu, Khách đa lạc hàm bỉnh chúc du. Tạ thượng tự năng cù dục vũ, Tương như miễn thoát túc sương cừu. Thanh thần cổ trạo quá giang khứ, Thiên lý tương tư minh nguyệt lâu.

Dịch nghĩa:

Sau khi say trước tuyết làm thơ tặng Vương Lịch Dương

Bổ sung sau!

Các bản dịch thơ:

Sau khi say trước tuyết làm thơ tặng Vương Lịch Dương

Bổ sung sau!

---

Đồng Vương Xương Linh tống tộc đệ Tương quy Quế Dương - kỳ 1 (Đồng Vương Xương Linh, Thôi Quốc Phụ tống Lý Chu quy Sâm Châu - kỳ 1)

Nguyên tác chữ Hán: 同王昌齡送族弟襄歸桂陽其一（同王昌齡崔國輔送李舟歸郴州其一） 秦地見碧草， 楚謠對清樽。 把酒爾何思， 鷓鴣啼南園。 余欲羅浮隱， 猶懷明主恩。 躊躇紫宮戀， 孤負滄洲言。 終然無心雲， 海上同飛翻。 相期乃不淺， 幽桂有芳根。

Phiên âm: Đồng Vương Xương Linh tống tộc đệ Tương quy Quế Dương - kỳ 1 (Đồng Vương Xương Linh, Thôi Quốc Phụ tống Lý Chu quy Sâm Châu - kỳ 1) Tần địa kiến bích thảo Sở dao đối thanh tôn Bả tửu nhĩ hà tứ Giá cô đề nam viên Dư dục La Phù ẩn Do hoài minh chủ ân Trù trừ tử cung luyến Cô phụ Thương Châu ngôn Chung nhiên vô tâm vân Hải thượng đồng phi phiên Tương kỳ nãi bất tiễn U Quế hữu phương căn.

Dịch nghĩa:

Cùng Vương Xương Linh tiễn em họ tên Tương về Quế Dương - kỳ 1 (Cùng Vương Xương Linh, Thôi Quốc Phụ tiễn Lý Chu về Sâm Châu kỳ 1)

Ở đất Tần xem cỏ xanh
Phong dao nước Sở thích hợp với những hồ rượu
Nâng chén lên uống em suy nghĩ gì thế
Có nghe chim quốc, chim đa đa kêu ở vườn phía nam
Tôi muốn đi ở ẩn núi La Phù
Nhưng còn nặng ân nghĩa của minh chủ
Nên còn lưu luyến nơi cung điện triều đình
Không thể nói những lời của người ở ẩn tại Thương Châu
Nhưng cuối cùng sẽ như những đám mây vô tư
Cùng bay bên nhau trên biển
Gặp nhau có phải là sẽ không tiễn biệt
Tuy nhiên ở Quế Dương u trầm có rất nhiều gốc (quế) thơm.

Các bản dịch thơ:

Cùng Vương Xương Linh tiễn em họ tên Tương về Quế Dương - kỳ 1 (Cùng Vương Xương Linh, Thôi Quốc Phụ tiễn Lý Chu về Sâm Châu kỳ 1)

Đất Tần xem cỏ biếc
Bàn rượu hát Sở ca
Nâng chén em nghĩ gì
Vườn nam chim quốc kêu
Tôi muốn ẩn La Phù
Nhưng lòng còn mến chủ
Chưa muốn rời cung điện
Do dự không nói ra
Rồi như mây vô tư
Cùng trôi dạt trên biển
Gặp nhau để tiễn biệt ?
Về Quế Dương thơm cây.


Người dịch: Khuyết danh
Nguồn: http://www.thivien.net

---

Đồng Vương Xương Linh tống tộc đệ Tương quy Quế Dương - kỳ 2 (Đồng Vương Xương Linh, Thôi Quốc Phụ tống Lý Chu quy Sâm Châu - kỳ 2)

Nguyên tác chữ Hán: 同王昌齡送族弟襄歸桂陽其一（同王昌齡崔國輔送李舟歸郴州其二） 爾家何在瀟湘川， 青莎白石長沙邊。 昨夢江花照江日， 几枝正發東窗前。 覺來欲往心悠然， 魂隨越鳥飛南天。 秦雲連山海相接， 桂水橫煙不可涉。 送君此去令人愁， 風帆茫茫隔河洲。 春潭瓊草綠可折， 西寄長安明月樓。

Phiên âm: Đồng Vương Xương Linh tống tộc đệ Tương quy Quế Dương - kỳ 2 (Đồng Vương Xương Linh, Thôi Quốc Phụ tống Lý Chu quy Sâm Châu - kỳ 2) Nhĩ gia hà tại Tiêu Tương xuyên Thanh toa bạch thạch Trường Sa biên Tạc mộng giang hoa chiếu giang nhật Kỹ chi chính phát đông song tiền Giác lai dục vãng tâm du nhiên Hồn tùy Việt điểu phi nam thiên Tần vân liên sơn hải tương tiếp Quế thủy hoành yên bất khả thiệp Tống quân thử khứ lịnh nhân sầu Phong phàm mang mang cách hà châu Xuân đàm quỳnh thảo lục khả chiết Tây ký Trường An minh nguyệt lâu.

Dịch nghĩa:

Cùng Vương Xương Linh tiễn em họ tên Tương về Quế Dương - kỳ 2 (Cùng Vương Xương Linh, Thôi Quốc Phụ tiễn Lý Chu về Sâm Châu kỳ 2)

Nhà em ở vùng nào tại Tiêu Tương
Ven Trường Sa có nhiều cỏ xanh đá trắng
Giấc mộng hôm xưa muốn mặt trời chiếu lên những hoa trên sông
Bây giờ cây kỹ liễu đã xanh ngoài song cửa phía đông
Tỉnh dậy muốn đi tâm trạng rất an bình
Hồn theo chim Việt bay về phía trời nam
Mây Tần Lĩnh trên nhiều dãy núi tiếp giáp với biển
Sông Quế đầy khói sương khó lội qua
Tiễn em đi như vậy ai cũng buồn
Một cánh buồm bọc gió mờ mờ ra xa khỏi bến sông
Trong đầm mùa xuân cỏ quỳnh thơm có thể hái được
Để gửi về Trường An phía tây trong những đêm trăng sáng bên lầu.

Các bản dịch thơ:

Cùng Vương Xương Linh tiễn em họ tên Tương về Quế Dương - kỳ 2 (Cùng Vương Xương Linh, Thôi Quốc Phụ tiễn Lý Chu về Sâm Châu - kỳ 2)

Nhà em nơi nào vùng Tiêu Tương
Trường Sa đá trắng cỏ xanh đường
Mộng xưa nắng vàng chiếu hoa sóng
Cành dương rũ lá ở ngoài song
Thức dậy muốn đi tâm an nhàn
Hồn theo chim Việt bay về nam
Mây Tần đầy núi liên tiếp biển
Ai lội qua sông Quế khói sương
Tiễn em đi rồi ai cũng buồn
Một cánh buồm xa cách bãi sông
Đầm xuân cỏ quỳnh xanh ai hái
Gửi đến Trường An đêm sáng trăng.


Người dịch: Khuyết danh
Nguồn: http://www.thivien.net

---

Giang Hạ biệt Tống Chi Đễ

Nguyên tác chữ Hán: 江夏別宋之悌 楚水清若空， 遙將碧海通。 人分千里外， 興在一杯中。 谷鳥吟晴日， 江猿嘯晚風。 平生不下淚， 於此泣無窮。

Phiên âm: Giang Hạ biệt Tống Chi Đễ Sở thuỷ thanh nhược không, Dao tương bích hải thông. Nhân phân thiên lý ngoại, Hứng tại nhất bôi trung. Cốc điểu ngâm tình nhật, Giang viên khiếu vãn phong. Bình sinh bất hạ lệ, Ư thử khấp vô cùng.

Dịch nghĩa:

Từ biệt Tống Chi Đễ ở Giang Hạ

Bổ sung sau!

Các bản dịch thơ:

Từ biệt Tống Chi Đễ ở Giang Hạ

Đất Sở, nước lẫn trời cao,
Sông sâu cuồn cuộn đổ vào biển xanh.
Chia tay ngàn dặm ta, mình,
Nhất vui chén chú, chén anh dập dìu.
Hang nào ngày tạnh chim kêu,
Đầu sông tiếng vượn gió chiều vọng sang.
Há đâu rơi lệ dễ dàng,
Mà nay sao bỗng hai hàng chứa chan.


Người dịch: Ngô Văn Phú

---

Giang Hạ hành

Nguyên tác chữ Hán: 江夏行 憶昔嬌小姿， 春心亦自持。 為言嫁夫婿， 得免長相思。 誰知嫁商賈， 令人卻愁苦。 自從為夫妻， 何曾在鄉土。 去年下揚州， 相送黃鶴樓。 眼看帆去遠， 心逐江水流。 只言期一載， 誰謂歷三秋。 使妾腸欲斷， 恨君情悠悠。 東家西舍同時發， 北去南來不逾月。 未知行李游何方， 作個音書能斷絕。 適來往南浦， 欲問西江船。 正見當壚女， 紅妝二八年。 一種為人妻， 獨自多悲淒。 對鏡便垂淚， 逢人只欲啼。 不如輕薄兒， 旦暮長相隨。 悔作商人婦， 青春長別離。 如今正好同歡樂， 君去容華誰得知。

Phiên âm: Giang Hạ hành Ức tịch kiều tiểu tư Xuân tâm diệc tự trì Vi ngôn giá phu tế Ðắc miễn trường tương tư Thùy tri giá thương gia Lệnh nhân khước sầu khổ Tự tòng vi phu tế Hà hội tại hương thổ Khứ niên hạ Dương Châu Tương tống Hoàng Hạc lâu Nhãn khán phàm khứ viễn Tâm trục giang thủy lưu Chỉ ngôn kỳ nhất tải Thùy vị lịch tam thu Sử thiếp trường dục đoạn Hận quân tình du du Ðông gia tây xá đồng thời phát Bắc khứ nam lai bất du nguyệt Vị tri hành lý tại hà phương Tác cá âm thư năng đoạn tuyệt Thích lai vãng Nam Phố Dục vấn Tây giang thuyền Chính kiến đương lư nữ Hồng trang nhị bát niên Nhất chủng vi nhân thê Ðộc tự đa bi thê Ðối kính tiện thùy lệ Phùng nhân chỉ dục đề Bất như khinh bạc nhi Ðản mộ trường tương tùy Hối tác thương nhân phụ Thanh xuân trường biệt ly Như kim chính hảo đồng hoan lạc Quân khứ dung hoa thùy đắc tri.

Dịch nghĩa:

Bài hát Giang Hạ

Bổ sung sau!

Các bản dịch thơ:

Bài hát Giang Hạ

Bổ sung sau!

---

Giang thượng ngâm

Nguyên tác chữ Hán: 江上吟 木蘭之枻沙棠舟， 玉簫金管坐兩頭； 美酒樽中置千斛， 載妓隨波任去留。 仙人有待乘黃鶴， 海客無心隨白鷗。 屈平詞賦懸日月， 楚王臺榭空山丘。 興酣落筆搖五嶽， 詩成笑傲凌滄洲。 功名富貴若長在， 漢水亦應西北流。

Phiên âm: Giang thượng ngâm Mộc lan chi duệ sa đường châu, Ngọc tiêu kim quản toạ lưỡng đầu. Mỹ tửu tôn trung trí thiên hộc, Tái kỹ tuỳ ba nhiệm khứ lưu. Tiên nhân hữu đãi thừa hoàng hạc,[1] Hải khách vô tâm tuỳ bạch âu. Khuất Bình[2] từ phú huyền nhật nguyệt, Sở vương đài tạ không sơn khâu. Hứng hàm lạc bút dao ngũ nhạc,[3] Thi thành tiếu ngạo Lăng Thương châu. Công danh phú quý nhược trường tại, Hán thủy[4] diệc ưng tây bắc lưu.

Dịch nghĩa:

Khúc ngâm trên sông

Con thuyền bằng gổ sa đường, lái bằng gỗ mộc lan,
Có tiêu ngọc sáo vàng ở hai đầu.
Với ngàn hộc rượu ngon đặt bên trên,
Thuyền chở kỹ nữ, theo sóng tự do trôi đi.
Xưa kia có vị tiên chờ cưỡi hạc vàng bay đi,
Lại có người khách biển vô tâm theo chim âu trắng,
Còn lâu đài của vua Sở ngày nay chỉ còn là núi gò.
Khi cảm hứng sau sưa, hạ ngọn bút làm rung chuyển năm ngọn núi lớn;
Lúc thơ làm xong, tiếng cười cợt, ngạo nghễ vượt qua bãi xanh.
Nếu như công danh, phú quí mà còn tồn tại lâu dài,
Thì dòng sông Hán Thuỷ hẳn phải chạy lên phía Tây bắc.

Các bản dịch thơ:

Khúc ngâm trên sông

Chèo lan, thuyền gỗ sa đường,
Hai đầu, sáo ngọc, tiêu vàng giúp vui.
Ngàn bình rượu đã sẵn rồi,
Chở theo kỹ nữ, mặc trôi con thuyền.
Có người cỡi hạc lên tiên;
Vô tâm, khách biển theo chim quên dời.
Khuất Bình văn rực gương trời,
Lâu đài vua Sở chôn vùi cổ khâu.
Hứng say, bút chuyển núi cao;
Thơ xong, cười cợt rạt rào bãi sông.
Giàu sang còn mãi không cùng,
Thì sông Hán hẳn ngược dòng mà trôi.


Bản dịch: Trần Trọng San

---

1. Hoàng hạc: tương truyền tiên nhân Tử An cưỡi hạc qua chơi ghềnh đá Hoàng Hộc ở huyện Vũ Xương, tỉnh Hồ Bắc; về sau có lầu Hoàng hạc ở đây.
2. Khuất Bình: tức Khuất Nguyên, người nước Sở, thời chiến quốc, là tác giả bài phú Ly tao.
3. Ngũ nhạc: năm núi lớn: Thái Sơn, Hoa Sơn, Hành Sơn, Hằng Sơn và Tung Sơn.
4. Hán Thủy: tên sông, phát nguyên tại tỉnh Thiểm Tây, chảy vào sông Trường Giang ở tỉnh Hoài Bắc.

Há Chung Nam Sơn, quá Hộc Tư Sơn, nhân túc, trí tửu

Nguyên tác chữ Hán: 下終南山過斛斯山人宿置酒 暮從碧山下， 山月隨人歸。 卻顧所來徑， 蒼蒼橫翠微。 相攜及田家， 童稚開荊扉。 綠竹入幽徑， 青蘿拂行衣。 歡言得所憩， 美酒聊共揮。 長歌吟松風， 曲盡河星稀。 我醉君復樂， 陶然共忘機。

Phiên âm: Há Chung Nam Sơn, quá Hộc Tư Sơn, nhân túc, trí tửu Mộ tòng bích sơn há, Sơn nguyệt tùy nhân quy. Khước cố sở lai kính, Thương thương hoành thúy vi. Tương huề cập điền gia, Ðồng trĩ khai kinh phi. Lục trúc nhập u kính, Thanh la phất hành y. Hoan ngôn đắc sở khế, Mỹ tửu liêu cộng huy. Trường ca ngâm tùng phong, Khúc tận hà tinh hy. Ngã túy quân phục lạc, Ðào nhiên cộng vong ki.

Dịch nghĩa:

Xuống núi Chung Nam, ghé qua nhà Hộc Tư Sơn, nhân ngủ đêm, bày cuộc rượu

Chiều xuống theo màu núi biếc,
Ánh trăng trên non ngàn theo người đi về.
Ngoái nhìn lối nhỏ vừa đi qua,
Thấy giăng ngang một màu xanh xanh.
Cầm tay nhau đến nhà trong xóm ruộng.
Con trẻ mở chiếc cổng gỗ,
Trúc xanh dẫn vào lối đi thâm u.
Dây leo phơ phất chạm áo người đi.
Vui mừng nói được chỗ nghĩ ngơi.
Rượu ngon, chén khoan chén nhặt.
Tiếng ca dài hoà tiếng gió thông.
Hết khúc hát, ngân hà, tinh tú đã thưa thớt rời rạc.
Tôi say, anh được vui vẻ.
Hớn hở như nhiên quên hết chuyện đời.

Các bản dịch thơ:

Xuống núi Chung Nam, ghé qua nhà Hộc Tư Sơn, nhân ngủ đêm, bày cuộc rượu

Non xanh chiều tối xuống mau
Theo người trăng núi trước sau cùng về.
Ngoảnh đầu trông lại đường đi
Chắn ngang một bức xanh rì xa xa
Cùng nhau về đến điền gia,
Tiểu đồng mở cửa bước ra đứng chờ.
Đường vào bóng trúc dập mờ
Cỏ xanh lướt áo cạnh bờ lôi thôi
Vui mừng được chỗ nghỉ ngơi
Rượu ngon lại dọn cùng mời uống say.
Ngâm nga Tùng gió điệu hay
Hát xong một khúc sao mây thưa rồi
Ta say anh lại cùng vui,
Đấy đây vui sướng việc đời bỏ quên.

Bản dịch: Trần Trọng Kim


Chiều hôm xuống núi biếc
Trăng núi theo chân người
Ngoảnh đầu trông lối cũ
Hơi núi xanh chơi vơi
Dắt nhau đến trang trại
Trẻ nhỏ mở then mây
Tre xanh vào ngõ thắm
Dây leo chạm áo ai
Vui được nơi nghỉ lại
Rượu ngon cùng nhau say
Hát vang khúc "Gió thông"
Hát xong sao mờ phai
Tôi say bạn cũng vui
Hớn hở cùng quên đời


Bản dịch: Trần Trọng San

---

Há Giang Lăng (Tảo phát Bạch Đế thành)

Nguyên tác chữ Hán: 下江陵（早發白帝城） 朝辭白帝彩雲間， 千里江陵一日還。 兩岸猿聲啼不住， 輕舟已過萬重山。

Phiên âm: Há Giang Lăng (Tảo phát Bạch Đế thành) Triêu từ Bạch Đế thái vân gian, Thiên lý Giang Lăng nhất nhật hoàn. Lưỡng ngạn viên thanh đề bất trú, Khinh chu dĩ quá vạn trùng san.

Dịch nghĩa:

Tới Giang Lăng (Sáng rời thành Bạch Đế)

Buổi sáng từ biệt thành Bạch Đế, ở trong làn mây rực rỡ,
Đi suốt một ngày, vượt qua ngàn dặm về tới Giang Lăng.
Hai bên bờ sông tiếng vượn kêu mãi không thôi,
Thuyền nhẹ đâu ngờ đã vượt qua muôn trùng núi non.

Các bản dịch thơ:

Tới Giang Lăng (Sáng rời thành Bạch Đế)

Sáng rời Bạch đế rực ngàn mây
Nghìn dặm Giang Lăng, tới một ngày
Vượn hót bên sông nghe rỉ rả,
Thuyền qua muôn núi vượt như bay.


Bản dịch: Tương Như

---

Hạ nhật sơn trung

Nguyên tác chữ Hán: 夏日山中 懒搖白羽扇， 裸體青林中。 脫巾挂石壁， 露嵿洒松風。

Phiên âm: Hạ nhật sơn trung Lãn diêu bạch vũ phiến, Loã thể thanh lâm trung. Thoát cân quải thạch bích, Lộ đính sái tùng phong.

Dịch nghĩa:

Ngày hè trong núi

Quạt lông vũ trắng phe phẩy cũng lười,
Cởi trần giữa rừng xanh
Tháo khăn vắt tạm lên vách đá
Đầu trần hóng gió ở rừng thông.


Các bản dịch thơ:

Ngày hè trong núi

Quạt lông phe phẩy cũng lười,
Vào rừng cởi áo hở vai phơi trần.
Tháo khăn vắt tạm lên tường,
Đầu trần hóng gió giữa rừng thông reo.


Bản dịch: Quỳnh Chi
Nguồn: http://amvc.free.fr/Damvc/GioiThieu/QuynhChi/DuongThiMuaHaQuynhChi.htm]

---

Hành lộ nan - kỳ 1

Nguyên tác chữ Hán: 行路難其一 金樽清酒斗十千， 玉盤珍饈值萬錢。 停杯投箸不能食， 拔劍四顧心茫然。 欲度黃河冰塞川， 將登太行雪暗天。 閒來垂釣坐溪上， 忽復乘舟夢日邊。 行路難 行路難， 多岐路 今安在。 長風破浪會有時， 直掛雲帆濟滄海。

Phiên âm: Hành lộ nan - kỳ 1 Kim tôn thanh tửu đẩu thập thiên, Ngọc bàn trân tu trị vạn tiền. Đình bôi đầu trợ bất năng thực, Bạt kiếm tứ cố tâm mang nhiên. Dục độ Hoàng Hà băng tắc xuyên, Tương đăng Thái Hàng tuyết ám thiên. Nhàn lai thuỳ điếu toạ khê thượng, Hốt phục thừa chu mộng nhật biên. Hành lộ nan! Hành lộ nan! Đa kỳ lộ? Kim an tại? Trường phong phá lãng hôi hữu thì, Trực quải vân phàm tế thương hải.

Dịch nghĩa:

Đường đi khó - kỳ 1

Chén quý, rượu ngon mười ngàn một đấu,
Mâm ngọc, món ngon giá vạn tiền,
Bỏ chén, quăng đũa không ăn nổi
Rút kiếm nhìn quanh lòng ngơ ngác!
Muốn vượt sông Hoàng Hà nhưng băng làm tắc sông.
Định lên đỉnh Thái Hàng nhưng bị tuyết che tối trời,
Lúc an nhàn ngồi câu cá trên khe suối
Bổng lại ngồi thuyền mơ về phía mặt trời,
Đường đi khó! Đường đi khó!
Nhiều ngả ba biết đi phía nào?
Gió mạnh rồi có lúc đè ngọn sóng lớn,
Giương buồm mây thẳng tiến vượt vào biển xanh.

Các bản dịch thơ:

Đường đi khó - kỳ 1

Chén rượu quý mười ngàn một đấu
Món ngon mâm ngọc giá muôn tiền
Chén quăng đủa liệng không ăn nổi
Rút kiếm bốn phương vẫn tự nhiên.
Muốn vượt Hoàng Hà sông đóng giá
Định lên đỉnh Thái tuyết triền miên
An nhàn câu cá ngồi bên suối
Mộng tưởng trời mây lướt chiếc thuyền.
Đường đi khó! Đường đi khó!
Nhiều ngỏ lạ! Sao an đây?
Đúng lúc gió vù đè sóng dữ
Biển xanh thẳng tiến cánh buồm mây.

Bản dịch: Nguyễn phước Hậu


Cốc vàng, rượu trong, vạn một đấu,
Mâm ngọc, thức quý, giá mười ngàn.
Dừng chén, ném đũa, nuốt không được,
Rút kiếm nhìn quanh lòng mênh mang.
Muốn vượt Hoàng Hà sông băng đóng,
Toan lên Thái Hàng núi tuyết phơi.
Lúc rỗi buông câu bờ khe biếc,
Bỗng mơ thuyền lướt cạnh mặt trời.
Đưòng đi khó! Đường đi khó!
Nay ở đâu? Đường bao ngả?
Cưỡi gió, phá sóng hẳn có ngày,
Treo thẳng buồm mây vượt biển cả!


Bản dịch: Nguyễn Khắc Phi

---