| November 2024 | | Mon | Tue | Wed | Thu | Fri | Sat | Sun |
|---|
| | | | | 1 | 2 | 3 | | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |  Calendar |
|
 feeds | |
|
| | Nguyễn Bỉnh Khiêm |  |
| | |
| Tác giả | Thông điệp |
|---|
Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Join date : 04/11/2011
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Join date : 04/11/2011
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Mon Jun 11, 2012 4:10 pm | |
| Nhân tình thế thái - bài 38 (Cảnh nhàn)Một mai một cuốc một cần câu,
Thơ thẩn dù ai[1] vui thú nào.
Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ,
Người khôn người đến chốn lao xao.[2]
Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao.
Rượu đến gốc cây ta sẽ uống,
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.[3]
Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Mặc cho ai, mặc cho ta. Tiếng ai là tiếng tác giả tự nói mình.
2. Bao hàm ý hơi mỉa mai. Nói "dại" nhưng thực ra tự cho là "khôn", và ngược lại. Giá: thứ rau bằng mầm của hột đậu xanh ngâm ủ, mọc lên. Thơ ca dân gian có câu: "Đậu ngâm nên giá, đãi đằng nhau chi".
3. Tác giả ý dẫn điển Thuần Vu Phần uống rượu say nằm ngủ dưới gốc cây hoè, rồi mơ thấy mình ở nước Hoè An, được công danh phú quý rất mực vinh hiển... Sau bừng mắt tỉnh dậy thì hoá ra đó là một giấc mộng, thấy dưới cành hoè phía Nam chỉ có một tổ kiến mà thôi. Câu chuyện nói lên quan niệm của người xưa cho cuộc đời toàn là chuyện hư ảo, hão huyền. Phú quý chỉ là một giấc chiêm bao. | |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Join date : 04/11/2011
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Join date : 04/11/2011
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Join date : 04/11/2011
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Mon Jun 11, 2012 4:37 pm | |
| Thú nhàn Lẩn thẩn ngày qua lại tháng qua,
Một năm xuân tới một phen già.
Ái ưu[1] vằng vặc trăng in nước,
Danh lợi lâng lâng gió thổi hoa[2].
Án[3] sách vẫn còn án sách cũ,
Nước non bạn với nước non nhà.
Cuộc cờ đua chí dù cao thấp,
Ta muốn thanh nhàn thú vị ta.
Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Do chữ "ưu dân ái quốc", nghĩa là lòng yêu nước thương dân bao giờ cũng trong sáng như vầng trăng in đáy nước. Và đây cũng là một tư tưởng quán triệt trong nhiều bài thơ của tác giả sau này.
2. Danh lợi lâng lâng gió thổi hoa. Coi danh lợi nhẹ thoảng (như gió thổi vào hoa), không đáng kể.
3. Cái bàn dài. Có bản chép sai chữ Án ở câu này là Yên, thứ gối dựa làm bằng gỗ, ở dưới có chỗ để sách; chép như vậy cũng có nghĩa, mà âm điệu câu thơ lại êm hơn. Thật ra, hai chữ án và yên gần giống nhau. | |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Mon Jun 11, 2012 4:56 pm | |
| Tử sự phụ mẫu (Con thờ cha mẹ)Ngẫm đạo làm con ở rất nan[1],
Ở cho trọn đạo mới là ngoan.
Hay khi "ôn sảnh[2]" bề cung dưỡng[3],
Siêng thủa "thần hôn[4]" việc hỏi han.
Dầu giận hờn, càng kính thuận,
Vâng sai khiến, dám phàn nàn?
Chữ rằng: "Chưa dễ đền ơn nặng",
Lọ nỗi riêng tây theo thế gian?
Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Khó khăn.
2. Do chữ: "đông ôn, hạ sảnh", nói về bổn phận kẻ làm con chăm sóc cha mẹ. Khi đông về giá rét thì con lo cho cha mẹ được ấm áp và khi hè đến nóng bức thì con lo cho cha mẹ được mát mẻ. Văn học cổ dịch "ôn sảnh" là: quạt nồng, ấp lạnh.
3. Tìm thức ăn nuôi cha mẹ (cung cấp, phụng dưỡng).
4. Do chữ "hôn định, thần tỉnh", cũng nói về bổn phận kẻ làm con chăm sóc cha mẹ. Hằng ngày, cứ tối đến thì con phải hầu cha mẹ cho yên giấc ngủ, và lúc buổi sớm ngủ dậy thì con phải thăm hỏi xem cha mẹ có được yên giấc ban đêm không. | |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Mon Jun 11, 2012 4:59 pm | |
| Tự thán Gần son thì đỏ, mực thì đen,
Sáng, biết nhờ ơn thuở bóng đèn.
Ăn uống miễn theo nơi phép tắc,
Tới lui cho biết lẽ kinh quyền[1].
Nên chăng, mặc thế[2] người lành dữ,
Tráo trở, khôn ai thói bạc đen[3].
Ở thế có khôn thì có khó[4],
Chữ rằng: "Vô sự tiểu thần tiên[5]".
Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Kinh là đi theo đường thẳng, làm theo lễ thường: quyền là quả cân, cân nhắc theo quả cân, linh hoạt tuỳ điều kiện.
2. Mặc đời.
3. Câu 6 ý nói: ăn ở tráo trở, bạc đen như ai há có phải là khôn ngoan?
4. Dẫu khôn ngoan, cũng chẳng tránh khỏi có lúc gặp khó khăn
5. Nghĩa chung của toàn bài là khuyên người đời nên lánh xa những chốn xấu xa, xử sự đúng đạo đức, hợp lẽ kinh quyền để giữ lấy cuộc sống yên ổn. | |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Tue Jun 12, 2012 8:27 am | |
| B. Vô đềVXTĐ: Các bài thơ Nôm trong Bạch Vân quốc ngữ thi phần lớn không có đầu đề, một số bài có đầu đề là do người đời sau đặt. Để tạm thống nhất ngoài những bài đã được tạm gắn tên thì những bài khác sẽ tạm ghi là Vô đề và đánh số (nếu trùng tựa sẽ chú thích). Một số bài chép lại từ trang: http://vi.wikisource.orgVô đề 01 Xóm tự nhiên, một cái lều,
Qua ngày tháng, lọ là nhiều?
Gió cuốn rèm: thay chổi quét,
Trăng cài cửa; kéo đèn treo!
Cơm ăn chẳng quản dưa muối,
Áo mặc, nài chi gấm thêu!
Tựa gốc cây ngồi hóng mát,
Đìu hiu, ta hãy một đìu hiu!
Nguyễn Bỉnh Khiêm
| |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Tue Jun 12, 2012 8:44 am | |
| Vô đề 02 Người dữ thì ta miễn có lành,
Làm chi[1] đo đắn nhọc đua tranh?
Cửa vương miện, nhân vì vắng,
Thớt quyến ruồi, ấy bởi tanh.
Nhiều khách xuân xanh trường phú quí,
Mấy người đầu bạc hội Kì Anh?[2]
Đã ngoài mọi việc, chăng còn ước,
Ước một tôi hiền, chúa thánh minh[3].
Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Nguyên bản chép "làm cho" có lẽ sai, vì không có nghĩa
2. Nhiều kẻ từ trẻ đến già được phú quí, nhưng hiếm người được hưởng cái lạc thú của "Lạc xã Kì Anh hội" (hội do Văn Ngạn Bắc đời Tống lập ra, tụ tập bạn bè đến hưởng lạc, uống rượu ngâm thơ)
3. Câu này trùng với câu thơ của Nguyễn Trãi. | |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Tue Jun 12, 2012 8:47 am | |
| Vô đề 03 Nước non nào phải của ai đâu?
Nhiều, ít, công, tư, cũng mặc dầu!
Có, chẳng giữ giàng; không, chẳng lụy,
Được, chăng háo hức; mất chăng lo.
Anh hùng, người lấy tài làm trọng,
Ẩn dật, ta hay thú có mầu.
Gẫm ấy ai phò vạc Hán,
Đồng Giang, rủ một cần câu.[1]
Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Nghiêm Tử Lăng khước từ làm quan đời Hán Quang Vũ, đi câu ở Đồng Giang. | |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Tue Jun 12, 2012 8:53 am | |
| Vô đề 05 Lấy chăng ai cấm, mặc ai dùng,
Hễ của tự nhiên, ấy của chung!
Non nước có mầu: lòng khách chứa,
Trúc mai làm bạn, hứng thơ nồng.
Chốn điền viên cũ, dầu thong thả,
Đạo thánh hiền xưa, luống chốc mòng.
Song viết[1] chớ rằng đã hổ,
Đến đâu thì cũng có xuân phong![2]
Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Song viết: cơ ngơi, cơ nghiệp, sản nghiệp, sự nghiệp. Ở đây mang nghĩa "sản nghiệp". Tác giả tự hào: ta nghèo mà không nghèo chút nào!
2. Xuân phong: gió xuân, ý nói về tươi tốt, phong lưu (khi tác giả có mặt) | |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Tue Jun 12, 2012 9:22 am | |
| Vô đề 12 Thảng mảng đã qua, ngày đã rồi,
Hay yên thửa phận, mới nên vui.
Bóng hoa lệ động, am chưa phất,
Măng trúc còn tươi, bếp mới sôi.
Hội áng công danh, nhiều thỏa chí,
Thú nhàn sơn dã, mấy hay mùi!
Làm người chớ thấy tài mà cậy,
Có nhọn bao nhiêu, lại có tùi!
Nguyễn Bỉnh Khiêm
| |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Tue Jun 12, 2012 9:40 am | |
| Vô đề 15 Thức dậy, tay còn sách chửa buông,
Khách nào thăm hỏi sự phao tuông!
Bếp trà hâm đã, xôi măng trúc,
Nương cỏ cày thôi vãi hạt muồng.
Cửa vắng, ngựa xe không quít ríu
Cơm no tôm cá, kẻo thèm thuồng.
Sơn tăng trêu khách, xui người bấy:
Sơ nguyệt, kình kình, đã gióng chuông![1]
Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Ai xui sư chùa trên núi trêu ta vậy? Trăng mới hé, ông ta đã gióng chuông "kình kình" (coong coong). Kình còn có nghĩa là chày kình (chày đẽo hình cá kình - cá sấu) | |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Tue Jun 12, 2012 9:54 am | |
| Vô đề 16 Gối lọ vàng mấy lọ đen[1]
Dài dùng, đà mặc của tự nhiên.
Xôi măng trúc đắng, thèm thay thịt,
Đắp áo sô to, lạnh kẻo chiên.
Bạn: có cá tôm dầu được thú,
Cửa chăng xe ngựa, bởi không quyền.
Ngày ngày tiêu sái nhàn vô sự,
Tuy chửa là tiên, ấy ắt tiên!
Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Gối tiếp nhau, không kể thức màu vàng hay màu đen. | |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Tue Jun 12, 2012 9:58 am | |
| Vô đề 17 Ắt đà từng phụ lộc triều quan,
Lại được về nhàn dưỡng tuổi tàn.
Nước tuyết hâm trà dưới bếp,
Bút hoa điểm sách trên yên.[1]
Nương song, ngày tiếc mùi hương lọt,
Nối chén, thêm âu bóng quế tan!
Đến chốn nào vui chốn ấy,
Dầu ta tự tại, có ai han?
Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Yên: bàn nhỏ, dưới có hộc đựng sách. | |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Tue Jun 12, 2012 10:10 am | |
| Vô đề 19 Đạo đức hiền thay, miễn khó khăn,
Quyền môn chốn ấy biếng chen chân.
Say phong nguyệt, trà ba chén,
Thú thanh nhàn, lều một căn.
Quét cửa nho, chờ khách đến,
Trồng cây đức để con ăn.
Được thua, phú quí, dầu thiên mệnh,
Chen lấn làm chi cho nhọc nhằn!
Nguyễn Bỉnh Khiêm
| |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Tue Jun 12, 2012 10:20 am | |
| Vô đề 22 Thuyền phong nguyệt, gánh yên hà,
Mượn lấy, dành làm của cải ta.
Cây tĩnh chim về xanh loáng khói,
Ao thanh cá lội nước tuôn là.
Han chữ cũ, ba thằng nhỏ,
Chực am không, một mụ già.
Bui có một niềm chầu nhớ chúa...
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [1]
Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Thiếu 1 câu. | |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Tue Jun 12, 2012 10:41 am | |
| Vô đề 27 Nhắn khách Tràng An chớ hẹp hòi
Trong say có dại mới nên vui!
Rau không đắng giốt là rau mát,
Cá có tanh tao ấy cá bùi.
Yến: thuở thôi đai nào ai cấm?[1]
Hội: đêm thu mũ, có ai đôi?[2]
Tiệc vàng, đã biết duyên chăng có,
Sơn dã thì làm khách lẻ loi![3]
Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Trong một yến tiệc của Đường Minh Hoàng, anh vua là Ninh Vương Hiến đã mân mó vào đai lưng của nàng Mai phi lúc nàng ta đem rượu đến mời ông. Thế mà Đường Minh Hoàng... cho qua!
2. Trong một đêm hội ở nhà Thần Vũ (thời Nam Bắc triều, Trung Hoa), bỗng mất một chiếc chén vàng. Người ta lột mũ của những người dự hội thì thấy trong mũ của Tổ Đĩnh có chiếc chén vàng ấy. Vậy mà Thần Vũ lờ đi, không đếm xỉa đến!
3. Tôi đã không có duyên dự yến tiệc (để được sờ đai lưng mỹ nhân), cũng không được dự hội (để cuỗm chiếc chén vàng), vậy tôi kiếm nơi sơn dã làm người cô lánh, há không được hay sao?. | |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm Tue Jun 12, 2012 10:52 am | |
| Vô đề 29 Khuyến phu đãi thê (Khuyên chồng đối xử với vợ)Sau ngày đã kể vợ tao khang,
Xin xót cùng nhau, hỡi thế thường!
Lỗi nhỏ, thứ cho, đừng sá giận,
Tình thân, nghĩ đến cũng nên thương...
Chi tuồng bòn của: no, liền phụ,
Mảng nỗi chê già, ghét lại ruồng!
Kìa kẻ sốt giàu...[1]
Chẳng hay nghĩa cả để đầu giường.[2]
Nguyễn Bỉnh Khiêm
1. Câu thiếu mấy chữ.
2. Dẫn chuyện "Ngô Khởi giết vợ cầu làm tướng", chê trách Ngô Khởi quên đạo phu thê - đầu giường mối của tam cương | |
| | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Vân Nhi
Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654
Points : 5977
Thanks : 35
Join date : 04/11/2011
Đến từ : phan thiết
| | | | | Sponsored content
| | Tiêu đề: Re: Nguyễn Bỉnh Khiêm | |
| |
| | | | | | Nguyễn Bỉnh Khiêm | |
|
Similar topics | |
|
| | Permissions in this forum: | Bạn không có quyền trả lời bài viết
| |
| |
| |
