Đoạn Trường Tân Thanh

Tiêu đề: Re: Đoạn Trường Tân Thanh Tue Nov 29, 2011 8:19 am

Từ câu 3061 - 3080

Một đoàn về đến công nha

3060. Đoàn viên vội mở tiệc hoa vui vầy

Tàng tàng chén cúc dở say

Đứng lên Vân mới giãi bày một hai

Rằng: "Trong tác hợp cơ trời

Đôi bên gặp gỡ một lời kết giao

3065. Gặp cơn bình địa ba đào

Phải đem duyên chị buộc vào cho em

Cũng là phận cải duyên kim

Cũng là máu chảy ruột mềm chớ sao

Những là rày ước mai ao

3070. Mười lăm năm ấy biết bao nhiêu tình

Bây giờ gương vỡ lại lành

Khuôn thiêng lừa lọc đã dành có nơi

Còn duyên may lại còn người

Còn vầng trăng cũ còn lời nguyền xưa

3075. Quả mai ba bảy đương vừa

Đào non sớm liệu xe tơ kịp thì".

Dứt lời nàng vội gạt đi

"Sự trăm năm cũ kể chi bây giờ.

Chú Thích:

Câu 3061: B-T: QUAN nha.
Câu 3066: B-T: HAI bên.
Câu 3068: B-T: VẬY đem.
Câu 3074: Lừa lọc: theo TT12 là LỪA LỌC đọc chuyển nhanh, nhưng chuyển thanh lại ra một nghĩa khác (lừa đảo). Có lẽ cứ để là LỪA LỌC cũng không làm câu trúc trắc lắm.
Câu 3074: B-T: đã ĐÀNH. TT12 và NTG: đã DÀNH. Chú ý KOM viết "RÀNH" nhưng phải phiên "DÀNH", vì KOM có chú "rành: để RÀNH đã, nhất tác ĐÀNH" (dành là để dành, có sách viết đành).
Câu 3076: B-T: Còn vầng trăng BẠC.
Câu 3080: B-T: MUÔN năm.

Về Mục lục

Tiêu đề: Re: Đoạn Trường Tân Thanh Tue Nov 29, 2011 8:21 am

Từ câu 3081 - 3100

Một lời tuy có ước xưa

3080. Xét mình dãi gió dầu mưa đã nhiều

Nói càng hổ thẹn trăm chiều

Thà cho ngọn nước thuỷ triều chảy xuôi".

Chàng rằng: "Nói khéo lạ đời

Dẫu lòng kia vậy còn lời ấy sao

3085. Một lời đã trót thâm giao

Dưới dày có đất, trên cao có trời

Dẫu rằng vật đổi sao dời

Tử sinh phải giữ lấy lời tử sinh

Duyên kia có phụ chi mình

3090. Mà toan sẻ gánh chung tình làm hai".

Nàng rằng: "Gia thất duyên hài

Chút lòng ân ái ai ai cũng lòng

Nghĩ rằng trong đạo vợ chồng

Hoa thơm phong nhuỵ trăng vòng tròn gương

3095. Chữ trinh đáng giá nghìn vàng

Đuốc hoa chẳng thẹn với chàng mai xưa

Thiếp từ ngộ biến đến giờ

Ong qua bướm lại đã thừa xấu xa.

Chú Thích:

Câu 3082: B-T: DẦM mưa.
Câu 3084: B-T: THÌ cho.
Câu 3085: B-T: nói CŨNG.
Câu 3090: B-T: Tử sinh CŨNG giữ.
Câu 3091: B-T: chi TÌNH.
Câu 3092: B-T: CHIA gánh. Để chữ SẺ vần trắc, thấy ý thơ mạnh hơn.
Câu 3092: Chữ CHUNG này là đúc kết lại, không phải "chung nhau". Ý chỉ tình cảm gắn bó mật thiết như đúc liền.
Câu 3098: KOM có chú MAI XƯA là tiếng Kinh (Huế), tức thuở xưa.

Về Mục lục

Tiêu đề: Re: Đoạn Trường Tân Thanh Tue Nov 29, 2011 8:23 am

Từ câu 3101 - 3120

Bấy chầy gió táp mưa sa

3100. Mấy trăng cũng khuyết mấy hoa cũng tàn

Còn gì là cái hồng nhan

Đã xong thân thế còn toan nỗi nào

Nghĩ mình chẳng hổ mình sao

Dám đem trần cấu dự vào bố kinh

3105. Đã hay chàng nặng vì tình

Trông hoa đèn chẳng thẹn mình lắm ru

Từ rày khép cửa buồng thu

Chẳng tu thì cũng như tu mới là

Chàng dù nghĩ đến gần xa

3110. Đem tình cầm sắt đổi ra cầm cờ

Nói chi kết tóc xe tơ

Đã buồn cả ruột lại nhơ cả đời".

Chàng rằng: "Khéo nói nên lời

Mà trong lẽ phải có người có ta

3115. Xưa nay trong đạo đàn bà

Chữ trinh kia cũng có ba bảy dường

Có khi biến, có khi thường

Có quyền, nào phải một đường chấp kinh.

Chú Thích:

Câu 3103: B-T: Còn CHI (nhiều chỗ chúng tôi không chú vì không coi là dị bản).
Câu 3109: B-T: PHÒNG thu.
Câu 3111: B-T: TÌNH xa.
Câu 3114: B-T: MÀ nhơ.
Câu 3118: B-T: ba bảy ĐƯỜNG. Chữ DƯỜNG hay NHƯỜNG có lẽ nghĩa là: ba bảy ĐẤNG. Ngạn ngữ có câu: người ba bảy đấng, của chín vạn loài. TT12 chú đó là chữ DẠNG đọc chệch đi.

Về Mục lục

Tiêu đề: Re: Đoạn Trường Tân Thanh Tue Nov 29, 2011 8:25 am

Từ câu 3121 - 3140

Như nàng lấy hiếu làm trinh

3120. Bụi nào cho đục được mình ấy vay

Trời còn để có hôm nay

Tan sương đầu ngõ vén mây giữa trời

Hoa tàn mà lại thêm tươi

Trăng tàn mà lại hơn mười rằm xưa

3125. Có điều chi nữa mà ngờ

Khách qua đường để hững hờ chàng Tiêu

Nghe chàng nói đã hết điều

Hai thân thì cũng quyết theo một bài

Hết lời khôn nhẽ dứt lời

3130. Cúi đầu nàng những vắn dài thở than

Đoàn viên tiệc mở nhà lan

Hoa soi ngọn đuốc, hồng giăng bức là

Cùng nhau giao bái một nhà

Lễ đà đủ lễ, đôi đà xứng đôi

3135. Động phòng dìu dặt chén mồi

Bâng khuâng duyên mới, ngậm ngùi tình xưa

Những từ trên ngọn đào tơ

Mười lăm năm mới bây giờ là đây.

Chú Thích:

Câu 3124: B-T: chú tan sương đầu ngõ thì thấy hoa, vén mây giữa trời thì thấy trăng, hoa trăng là ở hai câu sau đó vậy.
Câu 3126: Mười rằm tức là "mười LĂM", chữ Nôm LĂM và RẰM viết như nhau, đọc âm nào cũng xuôi.
Câu 3128: Điển xưa: Vợ chàng Tiêu bị bắt đem gả cho kẻ quyền thế, từ đó chàng Tiêu trông thấy vợ mình cứ dửng dưng như khách qua đường.
Câu 3131: B-T: CHỐI lời. Thực ra ở đây chữ DỨT cũng có nghĩa như CHỐI, nhưng dễ bị hiểu theo nghĩa thông dụng là "ngừng lời".
Câu 3133: B-T: NHÀ VỪA MỞ TIỆC ĐOÀN VIÊN. (KOM: bản Kinh, B-T: bản Phường).
Câu 3134: B-T: Hồng CHEN.
Câu 3136: B-T: ĐỦ đôi.
Câu 3139: B-T; SEN NGÓ đào tơ. Thấy hay hơn.

Về Mục lục

Tiêu đề: Re: Đoạn Trường Tân Thanh Tue Nov 29, 2011 8:29 am

Từ câu 3141 - 3160

Tình duyên ấy, hợp tan này

3140. Bi hoan mấy nỗi, đêm chầy trăng cao

Canh khuya bức gấm rủ thao

Dưới đèn tỏ dạng má đào thêm xuân

Tình nhân lại gặp tình nhân

Hoa xưa bướm cũ mười phân chung tình

3145. Nàng rằng: "Phận thiếp đã đành

Có làm chi nữa cái mình bỏ đi

Nghĩ chàng nghĩa cũ tình ghi

Chiều lòng gọi chút xướng tuỳ mảy may

Riêng lòng đã thẹn lắm thay

3150. Cũng đàì mặt dạn mày dày khó coi

Những như âu yếm vành ngoài

Còn toan mở mặt với người cho qua

Lại như những thói người ta

Vét hương dưới đất bẻ hoa cuối mùa

3155. Khéo là giở nhuốc bày trò

Còn tình đâu nữa là thù đấy thôi

Người yêu, ta xấu với người

Yêu nhau thì lại bằng mười phụ nhau.

Chú Thích:

Câu 3144: CVT, NTG, và B-T theo chữ DẠNG của KOM, các bản Phường để "tỏ NGHĨA". Còn ĐDA, TT12, Vũ Văn Kính để "tỏ RẠNG" không rõ căn cứ theo bản Nôm nào, chữ này muốn đọc RẠNG nên viết bộ hoả, hoặc bỏ bộ mộc đi.
Câu 3146: B-T: Hoa xưa ONG cũ MẤY phân chung tình.
Câu 3150: B-T: gọi CÓ.
Câu 3156: B-T: VỚT hương, chỉ là âm khác của VÉT. Với mức chính xác của bản khắc thì còn có thể đọc ra NHẶT (thủ bên chữ nhật ) cũng được nên TT12 đã chú dị bản KOM là NHẶT, âm NHẶT có vẻ hay hơn cả.

Về Mục lục

Tiêu đề: Re: Đoạn Trường Tân Thanh Tue Nov 29, 2011 8:31 am

Từ câu 3161 - 3180

Cửa nhà dù tính về sau

3160. Thì còn em đó lọ cầu chị đây

Chữ trinh còn một chút này

Chẳng cầm cho vững nỡ giày cho tan

Còn nhiều ân ái chan chan

Hay gì vầy cái hoa tàn mà chơi".

3165. Chàng rằng: "Gắn bó một lời

Bỗng không cá nước chim trời lỡ nhau

Xót người lưu lạc bấy lâu

Tưởng thề thốt nặng nên đau đớn nhiều

Cùng nhau sinh tử đã liều

3170. Gặp nhau còn thiếu bấy nhiêu là tình

Chừng xuân tơ liễu còn xanh

Nghĩ rằng chưa thoát khỏi vành ái ân

Gương trong chẳng chút bụi trần

Một lời quyết hẳn muôn phần kính thêm

3175. Bấy lâu đáy bể mò kim

Là nhiều vàng đá, phải tìm trăng hoa

Ai ngờ lại họp một nhà

Lọ là chăn gối mới ra sắt cầm".

Chú Thích:

Câu 3164: B-T: LẠI giày.
Câu 3166: B-T: vầy CÁNH.
Câu 3170: B-T: CŨNG.
Câu 3171: B-T: THƯƠNG nhau.
Câu 3172: B-T: CHÚT.

Về Mục lục

Tiêu đề: Re: Đoạn Trường Tân Thanh Tue Nov 29, 2011 8:34 am

Từ câu 3181 - 3200

Nghe lời sửa áo cài trâm

3180. Khấu đầu lạy tạ cao thâm nghìn trùng

"Thân tàn gạn đục khơi trong

Là nhờ quân tử khác lòng người ta

Mấy lời tâm phủ ruột rà

Tương tri dường ấy mới là tương tri

3185. Chở che đùm bọc thiếu chi

Trăm năm danh tiết cũng vì đêm nay".

Thoắt thôi tay lại cầm tay

Càng yêu vì nết, càng say vì tình

Thêm nến giá, nối hương bình

3190. Cùng nhau lại chuốc chén quỳnh giao hoan

Tình xưa lai láng khôn hàn

Thong dong lại hỏi ngón đàn ngày xưa

Nàng rằng: "Vì mấy đường tơ

Lầm người cho đến bây giờ mới thôi

3195. Ăn năn thì sự đã rồi

Nể lòng người cũ vâng lời một phen".

Phím đàn dìu dặt tay tiên

Khói trầm cao thấp, tiếng huyền gần xa.

Chú Thích:

Câu 3185: B-T: tâm PHÚC.

Về Mục lục

Tiêu đề: Re: Đoạn Trường Tân Thanh Tue Nov 29, 2011 8:36 am

Từ câu 3201 - 3220

Khúc đâu đầm ấm dương hoà

3200. Ấy là hồ điệp hay là Trang sinh

Khúc đâu êm ái xuân tình

Ấy hồn Thục đế hay mình đỗ quyên

Trong sao châu nhỏ duềnh quyên

Ấm sao hạt ngọc Lam Điền mới đông

3205. Lọt tai nghe suốt năm cung

Tiếng nào là chẳng não nùng xôn xao

Chàng rằng: "Phổ ấy tay nào

Xưa sao sầu thảm, nay sao vui vầy

Thương vui bởi tại lòng này

3210. Hay là khổ tận đến ngày cam lai".

Nàng rằng: "Vì chút nghề chơi

Đoạn trường tiếng ấy hại người bấy lâu

Một phen tri kỷ mừng nhau

Cuốn dây từ đó về sau cũng chừa".

3215. Chuyện trò chưa cạn tóc tơ

Gà vừa gáy sáng trời vừa rạng đông

Tình riêng chàng lại nói sòng

Một nhà ai cũng lạ lùng khen lao.

Chú Thích:

Câu 3202: Trang Chu ngày xưa nằm mơ thấy mình là bướm (hồ điệp).
Câu 3205: B-T giải QUYÊN là thuyền quyên, nghĩa bóng là mặt trăng, vậy duềnh nước có bóng trăng soi, nghĩa như duềnh ngân.
Câu 3208: Não nùng ở đây nên hiểu là đẹp não nùng, hay não nùng.
Câu 3211: B-T: TẺ vui
Câu 3215: B-T: CÙNG nhau.
Câu 3216: B-T: từ ĐẤY.
Câu 3218: B-T: ĐÀ.
Câu 3220: LAO tức lao xao (khen rộn lên!).

Về Mục lục

Tiêu đề: Re: Đoạn Trường Tân Thanh Tue Nov 29, 2011 8:38 am

Từ câu 3221 - 3240

Cho hay thục nữ chí cao

3220. Phải người sớm mận tối đào như ai

Hai tình vẹn vẽ hoà hai

Chẳng trong chăn gối cũng ngoài cầm thơ

Khi chén rượu, khi cuộc cờ

Khi xem hoa nở, khi chờ trăng lên

3225. Ba sinh đã phỉ mười nguyền

Duyên đôi lứa cũng là duyên bạn bầy

Nhớ lời lập một am mây

Sai người thân tín rước thầy Giác Duyên

Đến nơi đóng cửa cài then

3230. Rêu trùm kẽ ngạch cỏ lên mái nhà

Sư đà hái thuốc phương xa

Mây bay hạc lánh biết là tìm đâu

Nặng vì chút nghĩa bấy lâu

Trên am cứ giữ hương dầu hôm mai

3235. Một nhà phúc lộc gồm hai

Nghìn năm dằng dặc quan giai lần lần

Thừa gia chẳng hết nàng Vân

Một cây cù mộc, một sân quế hòe.

Chú Thích:

Câu 3230: B-T: KHIẾN.
Câu 3239: Thừa gia: đảm đương việc nhà.

Về Mục lục

Tiêu đề: Re: Đoạn Trường Tân Thanh Tue Nov 29, 2011 9:16 am

Từ câu 3241 - 3256 (-2)

Phong lưu phú quý ai bì

3240. VI xuân một cửa để bia muôn đời

Ngẫm thay muôn sự bởi trời

Trời kia đã bắt làm người có thân

Bắt phong trần, phải phong trần

Cho thanh cao mới được phần thanh cao

3245. Có đâu thiên vị người nào

Chữ tài chữ mệnh dồi dào cả hai

Có tài mà cậy chi tài

Chữ tài liền với chữ tai một vần

Đã mang lấy nghiệp vào thân

3250. Cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa

Thiện căn ở tại lòng ta

Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài

Lời quê chắp nhặt dong dài

Mua vui cũng được một vài trống canh.

Chú Thích:

Câu 3242: B-T, NTG, CVT và cả Đào Duy Anh trong TỰ ĐIỂN TRUYỆN KIỀU đều để là VƯỜN xuân và không hề chú dị bản. Riêng TT12 có chú KOM và QVĐ (bản Phường tiêu biểu) để chữ VI, nhưng không giải nghĩa gì, phần Quốc ngữ thì TT12 vẫn theo chữ VƯỜN. Theo lệ xưa năm trước thi Hương vào mùa thu gọi là Thu vi, năm sau thi Hội vào mùa xuân gọi là Xuân vi, như vậy VI XUÂN (Nôm đọc VÂY XUÂN hay VẦY XUÂN, cũng có ý là hội họp lại) là thi Hội, tương ứng ĐỂ BIA MUÔN ĐỜI nghĩa là đậu Tiến sĩ được khắc tên vào bia đá. Cùng ý đó truyện Kiều còn có BẢNG XUÂN, chú còn VƯỜN xuân thì để cái bia làm gì?
Câu 3243: B-T: Ngẫm HAY muôn sự TẠI trời. (Chữ HAY đọc THAY cũng được).

Hết

Về Mục lục

» Đoàn Phú Tứ
» Đoàn Văn Cừ
» Đoàn Văn Khâm
» Trương Kế
» Thi sĩ đoản mệnh Nguyễn Nhược Pháp