Huy Cận

Chiếc võng tơ em tặng


Ngày anh lên đường: em trao anh chiếc võng
Võng đan múi tơ nhẹ tựa thời gian
Tơ quê ta chín bụng tằm vàng óng
Võng theo anh từng giấc ngủ núi ngàn.

Võng treo vào cây nguyên cành nguyên lá
Bỗng hoá cột nhà nhịp võng đung đưa
Võng tơ nhẹ: mạng nhện nào kì lạ
Giăng đôi cành lấp lánh áng trăng thưa.

Võng anh treo đầu Nam đầu Bắc
Hai hồi nhà của đất nước thương yêu
Níu về Nam sợi võng bền dằng dặc
Nhớ về em trăm múi võng đan thêu...

Võng ru anh trưa Trường Sơn nắng biếc
Võng ru anh đêm đèo suối trăng sương
Ngủ với súng trong màng tơ em dệt
Võng mắc lên: trạm ấm giữa đường trường.

Em thương anh đan từng múi chặt
Anh nhớ em giấc ngủ quyện vào tơ
Em bên anh chẳng bao giờ vắng mặt
Tay tơ em, anh áp má những giờ...

Chiếc võng theo anh suốt đường chiến đấu
Ngày hành quân vo giấc ngủ đeo lưng
Chiếc võng quê hương tết bằng nắng ủ
Dành cho anh trăm buổi dậy tưng bừng.



Huy Cận

---

Chiêm bao thỉnh thoảng em về


Chiêm bao thỉnh thoảng em về
Mắt còn toả mộng cuồng mê thuở đầu.
Gặp nhau không ngợ ngàng nhau
Má xuân trời cũ đọng màu ráng xưa
Chiêm bao yêu muộn nhớ thừa
Là nơi họp mặt ngày đưa tiễn rồi
Thân dù sông núi xa xôi
Giấc mơ qua lại lứa đôi tự tình
Yêu nhau nhớ dáng tưởng hình
Chiêm bao em có một mình chăng em?
Đời buồn lạnh gối đêm đêm
Biệt li gì mộng! Nhớ tìm thăm nhau.



Huy Cận

---

Chiều thu quê hương


Chiều thu trong, lá trúc vờn đẹp quá,
Lá mía xanh nhung quạt vào mái rạ
Tiếng lao xao như ai ngả nón chào.
Hoa mướp cuối mùa vàng rực như sao,
Giếng trong lẻo, trời xanh in thăm thẳm.
Chiều thu quê hương sao mà đằm thắm
Tôi bước giữa vườn, bạn với hàng cau
Hút nắng tơ vàng như những đài cao
Đứng lồng lộng, thu tiếng chiều vàng rợi.
Vồng khoai lang xoè lá ra nằm sưởi
Cùng với gà mẹ xoè cánh ấp con.
ở trước sân hà mấy đống gạch son,
Hố vôi trắng nằm đợi ngày xây dựng.
Trời thu trong em bé cười má ửng;
Như cây sai mẹ đứng giữa chùm con.
Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn
Của đất nước đang bồi da thắm thịt.
Gió biển mặn thổi về đây tha thiết;
Những con chim phơi phới cánh, chiều thu
Náo nức như triều, êm ả như ru...



Huy Cận
(Cẩm Phả 9-1958)

---

Chong chóng


Tước lá dừa xanh
Tết làm chong chóng
Em bắt luồng gió
Chạy vòng quanh quanh.

Gió ơi, gió nồng
Vừa quay vừa thở
Gió mở cánh đồng
Bốn phía mênh mông.

Chóng lên chong chóng
Này gió biển về
Chân qua cát bỏng
Gió còn đê mê.

Gió lên vỉa hè
Tìm bóng xoan ngủ
Chỉ còn tiếng ve
Quay chong chóng nhỏ.

Chong chóng cũng ngủ
Lúc nào không hay
Thỉnh thoảng tay trở
Tỉnh bừng lại quay.



Huy Cận

---

Chú tôi


Chú tôi người thấp, béo tròn vai
Học đủ xem thư, thật giỏi cày
Ít nói, khi vui ưa hóm hỉnh
Trong làng, ngoài chợ bậc tài trai.

Tâm hồn tài tử lâng lâng gió
Làm chiếc diều to ba sáo kêu
Thả tự nắng chiều lên quá núi
Sang đêm diều lẫn với trăng sao.

Những buổi trưa hè đi chọi cu
Chim xa nghe tiếng mái chim gù
Chú tôi thiu ngủ, chim dồn gáy
Bên cạnh vườn ai ngẩn ngơ trưa.

Tết đến chú nhồi đôi pháo lói
Buộc chân cau đốt, chó kêu oang
Rễ cau cũng bật lên vài múi
Ấy hiệu mừng xuân cả xóm làng.

Gỗ mít hồng nâu như mật ong
Chú cưa chú xe, dựng nhà xong
Đóng luôn giường sập nằm thơm phức
Kể chuyện Kiều - Kim buổi phải lòng.

Chú tôi mất sớm tôi về thăm
Ngọn cỏ xanh rồi đã mấy năm
Chú hỡi trong dòng thơ cháu viết
Còn in bóng dáng chú xa xăm.



Huy Cận
(1983)

---

Chùm hoa núi tặng


Anh đi anh hái chùm hoa núi
Về tặng lòng em yêu nhớ anh
Hoa tím thuỷ chung không có tuổi,
Hoa lan trong trắng khẽ nghiêng mình.

Lại có hồng say gai cũng thơm,
Hoa thia chi chít cánh thuê cườm,
Hoa mua thưở nhỏ làng bên núi.
Anh hái cùng sim ăn bỏ cơm.

Gió núi em ơi thổi vút về.
Nghìn hoa hương lạ sắc say mê
Lòng anh hái cả cho em đó,
Hái cả chùm mây, sợi gió se.

Hoa nhớ hoa thương hoa đợi chờ
Hoa hương da thịt nối hồn mơ
Lòng anh là cả vùng hoa núi
Ấp ủ lòng em muôn cánh thơ.



Huy Cận

---

Chùm thơ viết ở đảo Long Châu


1. Nhìn sao

Đã lâu ta không nhìn sao
Đêm nay ngủ đảo Long Châu biếc ngời
Ta nhìn chi chít đêm vui
Tằm sao ăn rỗi, nong trời vàng tơ.


2. Đèn biển Long Châu

Long Châu nhiều đá ít cây
Lá vông cánh mát những ngày gian lao
Trời Long Châu có nhiều sao
Mọc từ đáy biển mọc vào bờ quê
Giữa trời sao, ngọn đèn khuya^[1]
Làm ngôi sao đất, lửa chia bốn trời.



Huy Cận

---

1. Hải đăng.

Cửa sông


Mặt trời là trái chín cây
Cột buồm san sát, lưới đầy cửa sông
Bão xa chưa tạnh, mây đùn
Thuyền quây đánh lộng, mai hừng ra khơi.
Buồm về rộng mở cánh dơi
Gió chênh khoang cá lườn phơi nắng vàng
Cửa sông nửa cảng, nửa làng
Nửa cồn nửa biển dịu dàng mắt ai
Mênh mông cát mịn bãi dài
Tay người đan lưới nhẹ cài hoàng hôn.



Huy Cận
(Thái Bình 6-1974)

---

Đã rằng nương bóng trăng thanh


Đã rằng nương bóng trăng thanh

Đêm đêm em đến thăm tình có ta.

Ta còn, em cũng chưa xa,

Yêu nhau kẻ thực, người ma, não lòng.




Huy Cận

---

Đàn tơ-rưng


Nứa anh đem phơi nắng
Chính ửng mặt trời hồng
Nứa anh đem hong bếp
óng ánh màu mật ong.

Anh bắc qua năm tháng
Chiếc cầu phao âm thanh
Đời hai đầu mưa nắng
Đàn mắc võng tâm tình

Mỗi câu em đậm đà
Mỗi tiếng lòng anh dội
Câu trầm bổng thiết tha
Võng ru lời rừng suối

Em cùng anh ta nối
Qua trăm núi nghìn đèo
Tiếng quê hương vời vợi
Như dậy rừng nứa reo

Tiếng đá lồng tiếng nứa^[1]
Cung bậc hồn cha ông
Bậc cao như đỉnh núi
Bậc trầm hơn đáy sông.

Đàn nói lòng Đam San
Đàn nói tình Xinh Nhã
Nói ân tình đôi ta
Tựa lửa bền trong đá.



Huy Cận
(14-10-1974)

---

1. Chiếc đàn đá của Tây Nguyên, tiền thân của đàn tơ-rưng, đã có cách đây mấy nghìn năm, là một trong những nhạc cụ cổ nhất của nhân loại.

Đảo


Những đảo mù khơi ai viếng thăm!
Chim con mòn mỏi cánh giam cầm
Rêu vàng nở gượng đôi hoa gió,
Không hạt phương xa đến gởi mầm.


Chỉ có nghìn năm triều sóng động
Mai chiều trải lại nếp vô biên
Mây phiêu lưu cũng không ngừng bóng,
Cát nổi đòi cơn trận tủi phiền.


Tôi nhớ bân quơ những chiếc hồn
Muôn trùng biển rộng, đảo con con.
Thuyền không giao nối đây qua đó,
Vạn thuở chờ mong một cánh buồm.



Huy Cận

---

Dạo trên bờ biển


I.

Trăng sáng trên bờ, sông loáng xa
Trăng cao trên biển đẹp mày ngà
Ta đi, chứng kiến tình trăng biển
Nghe vỗ bên lòng nhịp thiết tha.


II.

Sóng nói điều chi mãi chẳng thôi
Tiếng ri6ng tạo hoá nói cùng người
Dạt dào sự sống rằng không mỏi
Trong, mặn làm nên nụ sóng cười.


III.

Sóng xao tiếng lụa, bờ yên ngủ
Sóng đổ liên hồi nhịp thở quen
Như trẻ ngủ con ôm vú mẹ
Đất nằm ôm biển lắng triều đêm.



Huy Cận

---

Đêm trăng mưa


I

Có trăng mà lại có mưa
Như trên lụa bạch thêu thùa kim sa.
Hoàng lan trước ngõ la đà
Cành đưa nét đậm, lá nhoà mực phai.
Những e phí đẹp của trời
Ta nằm không ngủ trông vời mưa trăng.


II

Có mưa mà lại có trăng
Thời gian rất nhẹ đan bằng sợi trong.
Có trăng mưa khỏi lạnh lùng
Có mưa trăng thấm tận cùng cỏ cây
Thiên nhiên ngàn vạn đổi thay
Vẫn nguyên ý đẹp giãi bày cùng ta.



Huy Cận
(Đêm 5-7-1972)

---

Đêm về với biển


Đêm về với biển đêm xanh

Không đen, đêm biển long lanh nghìn trùng.

Ta đi khắp núi khắp đồng

Lại về ngủ biển, nằm trong dạt dào

Ta nằm trên đáy trăng sao,

Nằm chao sóng mặn, nằm chao sóng cồn.

Ta cùng biển hoá chiếc hôn

Mênh mông, hôn bãi bờ, hôn cuộc đời...



Huy Cận
(1974)

---

Đến Tây Hồ nhớ Bạch Cư Dị


Nay cuối thu rồi tôi đến đây,
Se se dáng liễu, nước hồ đầy...
Tầm Dương không phải khuya đưa khách
Mà tưởng tì bà gió chạm dây...

Tôi đi trên đường Bạch Cư Dị,
Người đã khuất mười hai thế kỉ
Nhưng phải chăng người còn bước đâu đây,
Trán còn gợn sóng Tây Hồ suy nghĩ.

Nhớ những khi đất trích người bị đuổi
Thổi véo von tâm sự bến Tầm Dương.
Tôi đọc lại những câu thơ nghìn tuổi
Trẻ như xưa. Cúc lại đón bên đường.

Những người bình dị người hay tả
Đã khổ nghìn năm trong thiên hạ,
Nghìn năm đói rách chỉ may còn
An ủi trong thơ người êm ả.

Ngày nay sự thế đã thay rồi
Những bạn khổ nghèo xưa của người
Đã từng vùng lên nắm vận mệnh,
Cơm no áo ấm với hoa cười.

Hàng Châu thêm đẹp, hồ thêm đẹp,
Đường thủa người đi bóng liễu che,
Có phải bóng người còn lẩn giữa
Nhân dân hôm sớm lúc đi về.



Huy Cận
Tây Hồ (Hàng Châu), 24-11-1957

---

Diệu ơi, Diệu đã về yên tịnh


Diệu ơi, Diệu đã về yên tịnh
Cận hãy còn đây trăm xốn xang,
Cận mới về thăm quê Nghệ Tĩnh
Gặp tuần trăng sáng ngẩn ngơ trăng.

Cận ra Thanh Hoa nằm bên biển
Biển lại dồn xao không phút ngưng.
Diệu đã đi xa về tới bến
Cận đang biển động sóng lừng dâng.

"Hồi kí song đôi" đang viết dở
Hai chương tuổi nhỏ chép xong rồi
Đời ta, trang khép, còn trang mở
Cận viết đầy trang, tay mới xuôi.

Biển lớn băng qua, ấy biển đời
Biển vào vũ trụ, ánh sao mời
Diệu dò thế giới bên kia trước
Khỏi lạ đường khi Cận tới nơi.



Huy Cận
(Sầm Sơn sáng 27-7-1986)

---

Đoàn thuyền đánh cá


Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.

Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!

Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.

Cá nhụ cá chim cùng cá đé,
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé,
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.

Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao,
Biển cho ta cá như lòng mẹ,
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.

Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng,
Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.

Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.



Huy Cận

---

Đời hỏi gì ta


Đời hỏi gì ta trên đảo vắng?
Mắt xanh hiu hắt gió thời gian
Đời hỏi gì ta trên biển nắng?
Hồn xanh cuồn cuộn suối khơi ngàn.

Đời hỏi gì ta? Hồn ta đây!
Nhìn đêm mắt rụng hay sao bay?
Ta đến đây đất trời hưng thịnh
Đời hỏi gì ta trong ánh ngày?

Ánh sáng thầm vang, ta lắng nghe
Âm binh rên khóc giữa trưa hè
Quay tròn giọt lệ ba nghìn hướng
Đời hỏi gì ta sau bánh xe?

Đời hỏi gì ta trong gió mạnh?
Đời hỏi gì ta trên biển đầy?
Mắt Đời nhìn hỏi nhiều khi lạnh
Thế cuộc vang lừng hạt máu say.



Huy Cận
(Hè 1941)

---

Được tin con tập đi


Được tin con tập đi
Cha mừng không ngủ được
Cha nằm đếm thầm thì
Từng bước chân con bước

Đặt tên con Hà Vũ ^[1]
Ý muốn nói đời con
Sẽ đi vào vũ trụ
Thăm sao sáng trăng tròn

Nhưng con ơi, trước mắt
Sống cuộc đời trái đất
Con tập đi cho ngay
Đất dày chân bám chặt

Bước này con theo mẹ
Bước này con theo cha
Bước này lại bác bế
Bước này cháu theo bà

Con bước, cha cùng bước
Mặt trời cười phía trước
Con chim hót sau lưng
Cánh bướm vờn bên ngực

Đi lên Hà Vũ ơi!
Chân con bước vào đời
Cha chín mùa thơ mới
Tặng con vần thơ vui.



Huy Cận
(Cẩm Phả 21–9–1958)

---

1. Tức Tiến sĩ Luật Cù Huy Hà Vũ, con trai của nhà thơ. Đọc thêm tiểu sử của Cù Huy Hà Vũ ở đây

Em ạ, vườn xoan...


Em ạ, vườn xoan anh ngủ say
Giấc mơ tím trắng giữa ban ngày
Hương xoan thơmm mát chiều hè thịnh
Hương tím hay là mộng cỏ cây?


Giấc xoan trên cỏ; dưới hoa cành
Anh lại nằm mơ hoa lá xanh
Màu lí chiều hè là xứ sở
Lòng em đi tới với lòng anh.


Lòng anh kết một chùm hoa nhớ
Hoa lí trong mơ, hoa tím xoan
Xanh tím gọi nhau mùa gặp gỡ
(Tặng em kỉ niệm cưới mười năm)



Huy Cận

---

Em bé và mặt trăng


Mẹ ơi! Cho con mặt trăng!
Bé nhìn mặt mẹ, tay dang hái trời.
Hoa trăng nở sáng ngời ngời.
Trăng theo bóng mẹ, trăng ngồi bên con.
Mẹ là trăng, con bá cổ hôn;
Con là trăng nở, mẹ ôm vào lòng.


Mẹ đùa con dưới trăng trong,
Trăng cao con với, mẹ bồng lên cao.
Bé đà hái được trăng nào
Mà nghe lòng mẹ rào rào cánh trăng.



Huy Cận

---

Em đi xe tháng


Em mua vé tháng xe vô trường
Tảng sáng lên xe còn đọng sương
Sẫm tối ra xe về gió lạnh
Đi về hai buôi, nghĩ anh thương.

Sương sớm sương đêm chân buốt ngâm
Mãi chưa mua được bốt vừa chân
Đêm về ủ mãi trong chăn chiếu
Mới thấy bàn chân em ấm dần.

Vé tháng em ơi! Em cứ đi!
Đời đi có chuyến, chớ sai kì!
Chân em có buốt về anh ủ
Chân nhẹ thầm như chân ý nhi.

Rồi một ngày, không vé trắng, xanh
Đôi ta lên chuyến xe tốc hành
Đi luôn, đi mãi không về nữa
Nhưng chắc còn lâu, em của anh!



Huy Cận
(Bệnh viện Việt Xô, 11-12-1974)

---

Em ơi! Trời xanh


Em ơi! Trời xanh
Như là tuổi nhỏ
Đôi cây giao cành
Bên đường, vui sao

Giờ đây trưa rồi
Chim đà nghỉ hát
Lá đà nghỉ quạt
Mành hoa bồi hồi.

Đời nằm rất êm
Mây thưa buông rèm
Thời gian rất nhẹ
Qua mảnh tóc em

Mây nghiêng nghiêng bóng
Mi tơ dệt mộng
Em là trời xanh
Nhìn qua cửa động

Trưa nay trong nhà
Ghế bàn yên ngủ
Riêng lòng đôi ta
Nằm trong vũ trụ.



Huy Cận
(1941)

---

Gà gáy trên cánh đồng Ba Vì được mùa


Gà gáy đầu thôn, gáy giữa thôn
Mưa tinh sương mát tận tâm hồn
Đêm qua tắt gió cây không ngủ,
Mưa sớm hàng cây đứng ngủ ngon.


Gà gáy trong mưa tiếng vẫn trong,
Giọng kim giọng thổ rộn vang đồng.
Được mùa giống mới, gà no bữa,
Tiếng gáy tròn như lúa nặng bông.


Núi Tản như con gà cổ đại
Khổng lồ, mào đỏ thắp bình minh
Mênh mông gọi nắng cho mùa chín
Từ buổi Sơn Tinh thắng Thuỷ Tinh.



Huy Cận
Ba Vì (Hà Tây), 6-1972

---

Gặp chị điên



Chủ nhật qua tôi gặp một người điên
Trên mặt ngây thơ nét nét dịu hiền
Lấp loáng dọi hai mắt đà mờ ảo.
Sự sống thọt, đời không tỉnh táo
Chị cầm roi nhưng nào biết đánh ai.
Các trẻ em bu quanh chị, đùa dai,
Chị vút gió rồi đứng cười rờn rợn.
Người qua phố xem lâu, cũng chán
Bỏ chị đi như chợ vãn chiều hôm.

Chị là ai? Đau khổ lắm? Tay ôm
Bó quần áo rách tươm như giẻ vụn.
Chị đứng đó, thuyền trôi mất hướng
Mà bỗng nhiên biển hoá đá mênh mông.

Hỡi tâm hồn mắc cạn giữa dòng
Có phải chị còn chờ mong hướng gió?
Ai nhìn được trong tâm hồn mờ tỏ,
Trong não cân đã loang loang lổ vùng đêm?
Mắt chị nhìn đâu leo let ngọn đèn,
Tôi bất giác nhớ ngày nhật thực
Bóng tối ăn hoen mặt trời sáng rực.

Đời tôi đã gặp nhiều chết nhiều đau,
Đã thấy những thân người như hoa héo nhựa xàu
Sự sống khô đi như dòng nước cạn
Nhưng nói sao hết lòng tôi đau đớn
Thấy chị đứng, đi, da thịt hồng tươi
Nói năng mà như không sống nữa rồi...
Sương chiều xuống như xoá nhoà cây cỏ.
Trong mắt chị chút hồn còn mờ tỏ
Cũng dường như pha loãng biến trong sương.

Chị về đâu? Mẹ chị đến, yêu thương
Nâng đầu chị như tay già chống chọi
Với trái sắp rơi, với hồn sắp tối.
Chuyện đau thương mẹ chị kể đầu đuôi,
Chuyện gia tài xâu xé, tình nghĩa pha phôi,
Chuyện đời cũ hơi tiền làm lạnh máu...
Chị mất trí, bị "cuộc đời" lừa đảo.
Sau màn sương trắng đục mặt trời chiều
Đỏ bầm như cục máu uất ai treo,
Cả hồn chị đã tím bầm trong đó.
Tôi tưởng nghe trong hồn ai sụp đổ
Rít vang lên cả quá khứ bạo tàn
Trong buổi chiều sương trắng lạnh màu tang.



Huy Cận
(12/54 - 5/59)

---

Giã từ, từ giã...


Giã từ, từ giã hoa ân ái

Một nửa tàn phai, một nửa tươi

Môi cắn máu thâm cho khỏi khóc

Yêu em anh lại ngẩn ngơ cười.




Huy Cận
(1956)

---

Gió chuyển mùa


Đêm nay gió giữa hai mùa

Thổi sao vi vút, mây lùa một bên.

Mùa quê hương, tưởng đã quen,

Nửa đêm gió thổi, nằm yên được nào!




Huy Cận
(1961)

---

Gió đến nửa đêm chưa hết lạ


Có những đêm gió dậy thình lình
Như chợt thức một niềm chi xao xuyến
Như trẻ nhỏ khóc nín rồi, đêm đến
Lại nấc lên cơn tủi tự chiều hôm
-Đến bao giờ, đến bao giờ hỡi lòng
Mới hết dậy những ngọn triều yêu mến?
Trời đất cũng có những giờ thầm kín
Tự xôn xao không biết vì đâu
Tưởng đêm sâu thầm thỉ với đêm sâu
Tưởng gió thổi cũng gữa đường trăn trở,
-Đến bao giờ, đến bao giờ vũ trụ
Mới cho ta nghe hết nỗi niềm xa?
Người đã vào vũ trụ như về nhà
Nhưng gió đến nửa đêm chưa hết lạ
Có phải thân ta có một bề hoa lá
Và một bề gió thổi không ngưng
Và Đất tròn địu ta trên lưng
Đi những bước sâu dày trong bát ngát
Quá nửa thu rồi, trời đêm trong vắt
Gió lại đi không vướng một làn mây
Mở cửa trông: Sao sáng từng bầy
Như xúm xít uống những hồ leo lẻo
Trong những đáy trời xa vạn nẻo
Có những đêm gió dậy thình lình
Như xao xuyến một niềm chi chợt thức
Như sự sống bỗng dài thêm kích thước
Như cuộn thước tròn bỗng mở đo xa...



Huy Cận
( "Kiến thức ngày nay" xuân Nhâm Ngọ 2002)

---

Gió lạnh chiều đông


Gió lạnh chiều đông nhớ tuổi thơ
Bầy chim chèo bẻo nấp bên bờ
Mênh mông nước bạc đồng sau gặt
Một nỗi buồn xa như sóng xô.

Chim ở đâu về sà chớp mắt
Chim vương nhựa chết hết bay rồi
Bắt chim nghe lạnh hai đầu cánh
Tưởng mặt trời se rụng đến nơi.

Tuổi nhỏ hắt hiu giữa cánh đồng
Nửa tràn sương núi, nửa hơi sông
Có gì ẩm ướt trong hồi tưởng
Như áo ngày mưa bặn bếp hong.

Gió lạnh chiều đông xui nhớ thuở
Bầy chim chèo bẻo nấp bên bờ
Hôm ta nấp, thơ giăng lưới
Bẫy tháng năm về, bắt tuổi thơ.



Huy Cận
(1974 )

---

Gió một hướng


Gió một hướng, lá buồn năm bảy điệu
Mây một tầng, vạn nẻo đất sầu đen
Em một bước, lòng anh trăm phía héo
Trăm phía rầu vương vấn một dòng tên.


Thôi lòng anh như lá chiều hiu hắt
Rụng đi thôi theo mộng của người xưa
Yên một phận, nằm một bề với đất
Mặc gió ào, và gươm mắt em đưa.


Lá xanh rụng vô biên quanh bến đá
Ban chiều nay khi gió phất tà xuân
Ôi đẹp muôn năm, cánh thần cao cả!
Chim mê say tan tác mộng giai nhân.



Huy Cận

---

Giọng em




Giọng em vang tự trời quê Huế
Nhẹ thoáng, xanh veo, mà xốn xang
Nồng cháy như mồi thông núi Ngự
Giọng em nửa thực, nửa mơ màng


Chỉ một lần nghe đủ nhớ đời
Huống chi anh được đón bao lời
Bâng khuâng em nói trong chiều lạnh
Ngơ ngẩn lòng ta Huế Huế ơi!



Huy Cận

---

Gọi điện thoại


Mấy ngày không gọi cho em,
Tưởng chừng năm tháng nằm im bấy chầy
Nhớ cuồng lại gọi em đây,
Chờ em ra, đợi đầu dây bồn chồn
Cứ chi chớp bể mưa nguồn,ư
Nắng vàng, gió nhẹ cũng buồn tương tư
Tiếng đầu dây thực hay hư?
Nửa bên tai, lại nửa từ xa xăm.
Giọng em khe khẽ, trầm trầm
Anh nghe quen, tưởng nghe thầm trong anh
Bao ngày một thoáng vút nhanh.
Vắng em năm tháng cũng thành chiêm bao.



Huy Cận

---

Gối tay


Tay người ta gối thâu đêm
Mộng về theo mộng, tình êm với tình
Một tay ôm lấy hai mình
Một quai quấn lấy hai bình thanh xuân
Vai nghiêng, đầu ngã sang gần,
Mày tơ soi nét, môi tân đối cười
Đêm thâu gối nhẹ tay người
Ngỡ rằng mùa đẹp khuyên mời yến anh
Mắt hồ liễu rủ mi xanh,
Tóc vương gò má mỏng manh thoáng mày.
Đôi hồn có nhịp cầu tay,
Mộng chung một giấc bên này bên kia.



Huy Cận

---

Gửi bạn người Nghệ Tĩnh


Ai ơi, cà xứ Nghệ
Càng mặn lại càng giòn
Nước chè xanh xứ Nghệ
Càng chát lại càng ngon

Khoai lang vàng xứ Nghệ
Càng nhai kĩ càng bùi
Cam Xã Đoài xứ Nghệ
Càng chín lại càng tươi.

Ông đồ xưa xứ Nghệ
Càng dạy, chữ càng nhiều
Tính tình người xứ Nghệ
Càng biết lại càng yêu.

Ai đi vô nơi đây
Xin dừng chân xứ Nghệ
Ai đi ra nơi này
Xin dừng chân xứ Nghệ

Nghe câu vè ví dặm
Càng lắng lại càng sâu
Như sông La chảy chậm
Đọng bao thuở vui sầu

Ăn, xứ Nghệ ăn đặm
Đã nói, nói hết lòng
Đất này bền nghĩa bạn
Đất này tình thuỷ chung.

Đất này mẹ dạy con
Yêu anh hùng nghĩa khí
Giữ lòng đỏ như son
Nuôi thù sâu tựa bể.

Đất này đất Xô-viết
Đảng mở hội cờ hồng
Tự tuổi vàng đá biết
Mặn mãi tình công nông.

Tình xứ Nghệ không mau
Nhưng bén rồi sâu lắng
Quen xứ Nghệ quen lâu
Càng tình sâu nghĩa nặng.

Ôi xứ Nghệ, xứ Nghệ
Đất cổ nước non nhà
Đã trăm, nghìn thế hệ
Vẫn ưa nhút, ưa cà.

Dân thời đại Bác Hồ
Sống xã hội chủ nghĩa
Vẫn dáng dấp ông đồ
Hay chữ lại hay nghĩa

Ôi tâm hồn xứ Nghệ
Trong hồn Việt Nam ta
Có gì tự ông cha
Rất xưa mà rất trẻ
Giống như Bác của ta
Một con người xứ Nghệ
Một con người xứ Nghệ.



Huy Cận
(Nghệ Tĩnh, 10-1967)

---

Hạt lại gieo


Nửa đêm anh thức dậy bàng hoàng
Nửa vì xuất huyết, nửa vì thương
Thương con, thương vợ, và thương bạn
Và tiếc đời, ôi! nếu dở dang...

Vậy đó em ơi, thường chẳng nói
Tình thương để đó, nói năng chi!
Nhưng khi lâm nạn tâm hồn vói
Mới thấy ân tình nặng thế ni...

Còn tiếc đời, ôi! tiếc lắm, em!
Tiếc mà muốn dậy nửa chừng đêm
Kêu to một tiếng rồi ôm hết
Sự sống trên đời vô trái tim

Anh hoãn làm thơ để máu cầm
Máu ơi, ở lại! chớ ra dầm
Máu là thế giới trong ta đó
Chớ để ta nằm với lặng câm.

Yêu mãi, yêu rồi, đâu hết yêu
Cuộc đời như miếng đất phì nhiêu
Trồng bao nhiêu vụ còn tươi tốt
Hạt gặt xong rồi, hạt lại gieo;

Rồi một ngày kia giã cõi này
Xin cho gieo hết hạt trong tay
Chứ tay còn nắm chưa vơi hạt
Mà phải ra vế cực lắm thay!



Huy Cận
(Viết tại bệnh viện
Việt Xô 11.1974)

---

Hoa đăng


Khi ta đến các người đà đến cả
Có Thiên nhiên, suối chị với rừng anh
Cỏ vạn đại đã quen chiều óng ả
Liễu thiên thu từng thuộc lối buông mành.

Chim siêng hót đã mấy đời ngọt giọng
Bướm chăm bay nhẹ cánh thuở lâu rồi
Đất duyên dáng những vú đồi mơ mộng
Trời xanh sao dưới nước ngọc tuôn trôi.

Chắc vui lắm nên về đông đủ vậy
ánh muôn sao vương mỏng sợi tơ chăng
Ta đang ngủ trong luân hồi tỉnh dậy
Thấy trần gian là một hội hoa đăng.

Hoa nhảy múa nối vòng quanh tháng biếc
Ca ngợi bốn mùa công chúa nguy nga
Và tất cả đã rạng màu yến tiệc
Đủ cả rồi, duy thiếu một mình ta.

Ta hớn hở khoan thai vào nhập cuộc,
Góp vui chung với nhịp máu lòng say
Ta đi tới trong đời hơi chậm bước
Gặp Thiên nhiên như gặp bạn lâu ngày.

Ta ngây ngất thắp cao hồn đuốc rạng
Cuộc vui chung cùng góp ánh muôn sao
Và tự lúc hồn ta qua cửa sáng,
Hội hoa đăng bừng nhạc thắm xôn xao.



Huy Cận
(Hà Nội 1940)

---

Hoa giữa nắng


Hoa chanh cánh tím mùi hương thoảng

Nở góc vườn em anh nhớ dai

Thơ giữa cuộc đời, hoa giữa nắng

Du xuân con bướm quạt hương dài.




Huy Cận

---

Hoa sấu bầy ong


Mấy hôm chiều lại cơn giong

Có lùm hoa sấu trước song, quên nhìn

Chiều nay mây tạnh nắng lên

Đàn ong quen - lại đến tìm lùm hoa.

Ôi hoa đậu trái bao giờ?

Bầy ong ngơ ngẩn một bờ sấu xanh.




Huy Cận

---

Hỡi em yên lặng


Khi anh xin cưới, mẹ em rằng:
"Thu nó hiền thôi, ít nói năng"
Tự đó hai sông hoà một biển.
Nước liền với nước gắn bằng trăng.

Từ đó lòng anh cứ lắng nghe
Lời im trong mỗi bước em về,
Lời thầm trong mỗi câu em nói,
Trong mỗi làn tay em vuốt ve.

Khi anh mệt nhọc, khi anh đau,
Công việc anh lo, lửa nóng đầu
Anh cứ cảm nghe từ ánh mắt
Tình em ôm toả tựa hương ngâu.

Em hỡi, đời ai chẳng nửa thầm
Lặng yên mới có được vang âm
Tóc mềm sợi sợi nằm êm lắng,
Vạn suối lòng anh chảy trở trăn.

Rồi một ngày kia anh với em
Nằm luôn lòng đất giấc im lìm
Tai xương anh sẽ còn nghe ngóng
Hoa lá hồn em trong lặng im.



Huy Cận
(Bệnh viện Việt Xô, 12-1974)

---

Hôm qua ta gặp bạn mai sau


Hôm qua ta gặp bạn mai sau
Ánh sáng hồn hoa thả nhịp cầu
Giữa bạn và ta không khí thở
Niềm hương trong trắng ngại ngùng nhau.


Mà lòng bạn đẹp, lòng ta đẹp
Hai trái mùa xuân đậu nhánh đời
Mắt bạn ta đi vào mộng ngọc
Hồn ta bạn bước đến thiên thai.



Huy Cận

---

Hôn em


Hôn em vị chết trên môi

Ôm em sầu não rơi đôi cánh tình

Yêu em anh thoát hồn anh

Nhớ em anh hẹn để dành mai sau.




Huy Cận

---

Hồn thuở ban sơ


Ảnh tuổi nhỏ ta vẫn còn giữ kĩ
Hồn năm xưa ta để lạc đâu rồi?
Ở đâu rồi những chùm thương, nụ ý?
Tháng năm tàn biết được kẻ trông coi?

Ta than khóc nỗi thời gian rụng héo
Và đời ta rụng lá thắm xuân đầu....
Hồn ta ơi! Sao mà em trong trẻo!
Suối em cười có lộng ánh ngọc châu.

Em đẹp quá bắt ta còn nhớ mãi
Lúc em vui thì sông núi hân hoan
Mỗi sáng sớm em nặn trời đất lại,
Làm ta tin chẳng có độ phai tàn.

Thực có chăng một bàn tay cao cả
Nhận đời ta từng phút một cất đi
Để đến mai sau hơi tàn xương rã
Trả cho ta hồn tươi sáng xưa kia?



Huy Cận

---

Huế vấn vương


Xanh mượt bờ xanh Huế Huế ơi!
Cỏ cây đây đã hoá vườn trời
Người đi bước nhẹ không nghe tiếng
Mà nặng lòng yêu biết mấy mươi.

Huế hoa thiên lí mùi hương thoảng
Huế tím chiều thu dậy ước mơ
Mái đẫy câu hò ngân ánh nước
Sóng không trôi bởi luyến lưu bờ

Tuổi nhỏ đời ta Huế giữ không?
Cho ta xin lại những năm hồng
Cho ta trở lại ngày xưa cũ
Mới hái mùa thơ giữa độ bông.

Tình bạn tình yêu Huế khéo ương
Hoa xuân trái đậu tháng năm trường
Bâng khuâng nay nhên chiều giăng lưới
Bảng lảng lòng ai Huế vấn vương.



Huy Cận
(1978)

---

Hương đất


Chuồng bò bốc ấm mùi phân ủ
Mùi cỏ còn hăng xen cọng rơm
Nắng rọi phên thưa chiều rạo rực
Ngoài vườn luống cải hoa vàng đơm.


Mùi đất mùi phân nhuyễn với nhau
Mùi bùn vừa nạo dưới ao sâu
Chua chua ráp ráp mùi ngâm mạ
Nghe nứt mầm xanh mỗi tế bào.


Quen thuộc trời này với gió này
Chiều đông gió ửng những bàn tay,
Như nghìn ngọn lửa đang nhen nhúm
Cho một mùa xuân nhựa ấm đầy.



Huy Cận
(1972)

---

Hương dậy đất


Chim hót vòm xanh, hương dậy đất,

Hôm nay vũ trụ mở huy hoàng

Đi ra hoa bướm không tin trước,

- Sực nhớ đêm rồi đã ngủ lang.



Huy Cận
(1940)

---