Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Dương Khuê Fri Sep 21, 2012 4:45 pm
Dương Khuê (1839-1902)
Vài nét về tác giả:
Dương Khuê (楊奎) hiệu Vân Trì là nhà thơ Việt Nam. Dương Khuê quê ở làng Vân Đình huyện Sơn Minh phủ Ứng Hòa tỉnh Hà Đông (nay thuộc thị trấn Vân Đình, huyện Ứng Hòa, Hà Nội), đỗ Tiến sĩ năm 1868, làm quan đến chức Thượng thư, sáng tác nhiều bài thơ chữ Nôm làm lời cho các bài hát ca trù nổi tiếng.
Dương Khuê thi Hội đỗ cử nhân năm 1864, cùng khoa này Nguyễn Khuyến đỗ Hội nguyên. Năm Mậu Thìn (1868), thời vua Tự Đức, ông dự thi Đình đỗ Đệ tam giáp Tiến sĩ. Sau khi đỗ Tiến sĩ, Dương Khuê được bổ làm tri phủ Bình Giang (Hải Dương), rồi được thăng làm Bố chánh. Nhưng vì dâng sớ lên can vua Tự Đức: không nên nhượng bộ Pháp nữa, nên ông bị điều đi làm Chánh sứ sơn phòng lo việc khai hoang. Sau đó ông lại được cử giữ chức Án sát Hải Phòng, rồi Tổng đốc Nam Định - Ninh Bình, cuối cùng làm Thượng thư cho đến khi xin cáo quan về hưu.
Trong sự nghiệp sáng tác thơ của ông, nổi tiếng là bài Hồng hồng, Tuyết tuyết, đây là bài thơ phổ cập cho những người bắt đầu hát ca trù. Hai anh em Dương Khuê, Dương Lâm, cùng với các tài tử văn nhân như: Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Khuyến, Chu Mạnh Trinh, Vũ Phạm Hàm,..., góp phần làm nghệ thuật ca trù trở nên nổi tiếng. Khi ông mất, Nguyễn Khuyến đã làm bài thơ nổi tiếng nhan đề Khóc bạn để viếng ông.
Dòng họ Dương của Dương Khuê, vốn có nguồn gốc từ Hà Tĩnh, ra định cư ở vùng Vân Đình (Hà Tây) từ thời chúa Trịnh Cương (1709-1725). Từ thời Dương Khuê, dòng họ này trở nên nổi tiếng nhờ tên tuổi ông và người em trai ông là Dương Lâm. Dương Lâm (1851-1920), từng giữ chức Phó Tổng tài Quốc sử quán, rồi được thăng hàm Thái tử Thiếu Bảo (năm 1902), sau xin cáo quan về hưu ở quê để dạy học và viết sách (năm 1903). Các cháu nội của hai ông cũng là những văn nghệ sĩ nổi tiếng như: nhạc sĩ Dương Thiệu Tước, Giáo sư Tiến sĩ Dương Thiệu Tống, nhà thơ Dương Tuyết Lan, Nhà khoa học gia đang làm việc cho Bộ Quốc Phòng Hoa kỳ Dương Nguyệt Ánh
Một số tác phẩm nổi tiếng của ông:
Các bài ca trù: Hồng hồng, Tuyết tuyết, Cô đào Cần, Ái Cúc,..
Các bài thơ vịnh cảnh thiên nhiên: Chơi trăng, Động Hương Tích,...
Nguồn internet
Vân Nhi Đại Ca
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Mon Sep 24, 2012 7:47 am
Ai ơi má đỏ
Ai ơi! má đỏ nên đầu bạc,[1]
Quá ngán! hơi vàng để dạ đen![2]
Công đèo bòng nhận tính bấy nhiêu niên,
Uổng thay! cử giăng đi, tuồng gió lại[3]
Phai, thắm mùi trần ghê khéo quái
Hợp, tan cuộc thế uẩy[4] là xinh!
Giời trêu người sao khoảnh độc trăm vành,
Cho có mắt trắng nhiều, xanh lại ít![5]
Thôi từ đây nợ phong lưu giả hết!
Giả tấm lòng cho nước chảy hoa trôi!
Người mà đến thế thì thôi!
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Má đỏ đầu bạc: Câu này có nhiều người biên soạn có ý kiến khác nhau. Theo GS Nguyễn Duy Diễn thì câu này ám chỉ một cô gái xinh đẹp (má đỏ) nhưng lại là con người phụ bạc (đầu bạc; đầu còn có nghĩa là cô đầu). 2. Hơi vàng dạ đen: Lấy ý từ câu "Hoàng kim hắc nhân tâm", tiền bạc làm cho con người sinh bụng dạ đảo điên. 3. Cử giăng đi, tuồng gió lại: ý nói thời gian trôi chảy. Ở đây cũng còn có ý là đi lại khó khăn. 4. Uẩy: thán tự cổ, tỏ sự than vãn hoặc ngạc nhiên 5. Mắt trắng, mắt xanh: Theo tích Nguyễn Tịch đời Tấn khi tiếp khách người này thích ai thì nhìn thẳng tròng mắt màu xanh, còn ghét ai thì nhìn bằn tròng trắng.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Mon Sep 24, 2012 9:05 am
Cái dại (Dại vì tình)
Trăm năm ai chẳng bạc đầu Mười phần ai có hay đâu cả mười. Trông giăng, giăng khéo nực cười, Nhìn hoa, hoa cũng lắm nhời thế ư.
***
Ngồi mà nghĩ mấy năm về trước, Chẳng dại nào giống cái dại nào, Khi giật mình tưởng giấc chiêm bao, Thế mới biết ước ao là truyện lãng![1] Trách con Tạo trêu ngươi không chán, Mà xuôi nhau cái dại vô chừng: Chơi cho phờ râu, cho chớn mắt[2], cho long giải yếm, cho tụt dây lưng, Còn tham tiếc lăn lưng vào cuộc dại. Thôi xin chớ từ đây dại mãi, Chữ "đa tình" là cái "vô tình". Gặp nhau ta sẽ mần thinh!
* Dị bản (Có bản chép khác bản trên xin giới thiệu)
Trăm năm ai chẳng bạc đầu Mười phần ai có hay đâu cả mười. Trông giăng, giăng khéo nực cười, Nhìn hoa, hoa cũng lắm nhời thế ư.
***
Ngồi mà nghĩ mấy năm về trước, Chẳng dại nào giống cái dại nào, Khi giật mình tưởng giấc chiêm bao, Thế mới biết ước ao là truyện lãng! Trách con Tạo trêu ngươi không chán, Còn ao ước, ước ao mà làm dại Dại đâu có dại: Dại cho phờ râu, cho chớn mắt, Cho long giải rút, cho tụt dây lưng! Còn lăn tiếc chen chân vào cuộc dại. Một người dại rủ nhau mà dại, Lại có người cái dại bằng hai, Thôi thôi mặc khách chương đài.
1. Truyện lãng: truyện hão, truyện phím, không ăn thua vào đâu cả. 2. Chớn mắt: mắt trợn to lên.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Mon Sep 24, 2012 9:20 am
Chơi hát ngẫu hứng
Mưỡu
Cái duyên hay cái nợ nần, Đã xa xa lắc lại gần gần ghê. Vết hồng còn ở tuyết nê, Khi bay nào biết đông tê với hồng.
Hát nói
Ngó lui, ngó tới! Có một người phong nhã nổi thời danh, Bấy lâu nay tình lại gặp tình, Lời nguyện ước vẫn đinh ninh vàng đá. Tiêu lang nhất ngộ tằng tương hứa, Quế điện phiêu hương kim kỷ hồi.[1] Nợ tình rầy lắm chị em ơi! Đã dan díu trót vay thời phải trả, Khi đón gió, khi chờ trăng, khi xem hoa, khi bẻ lá, Điệu đồng tâm nấn ná biết là bao! Một mảnh tơ con Tạo khéo trêu, Đương đầm ấm lại chen vào cay nghiệt. Mặn không mặn mà nhạt thời không nhạt, Gần không gần mà xa cũng không xa, Có chăng ta biết sự ta.
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Chàng Tiêu một gặp dường như hẹn; Điện Quế hương bay đã mấy hồi.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Mon Sep 24, 2012 9:30 am
Chơi trăng
Cao sơn nhất phiến nguyệt! [1]
Đã chơi trăng phải cho biết tình trăng;
Sơn chi thọ, nguyệt chi hằng,[2]
Sơn có nguyệt càng thêm cảnh sắc.
Nguyệt quải hàn sơn thi bán bức,
Sơn hàm minh nguyệt tử thiên tôn. [3]
Trăng chưa già núi hãy còn non,
Núi chưa khuyết trăng vẫn tròn với núi!
Rượu một bầu thơ ngâm một túi,
Góp gió trăng làm bạn với non sông.
Núi kia tạc để chữ đồng,
Trăng kia nhớ mặt anh hùng này chăng?
Xinh thay kìa núi nọ trăng!
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Cao sơn nhất phiến nguyệt: Một mảnh trăng trên núi cao. 2. Sơn chi thọ, nguyệt chi hằng: Núi luôn sống lâu đối với mặt trăng (non và sáng) thượng tuần. 3. Trăng gác sườn non thơ nửa bức; Non ló gương nga rượu nghìn bầu.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Mon Sep 24, 2012 9:32 am
Đánh cờ
Hây hẩy trời xuân lúc mới trưa,
Anh hùng đua chi hội mây mưa.[1]
Ngựa xe giong ruổi quân hùng hổ,
Tượng sĩ nghêng ngang, tướng thẩn thơ.
Trên tiệc tiếng tăm lừng bốn bể,
Trong quân mưu trí tót[2] muôn kỳ.
Cảnh hay trước mắt nào khôn biết,
Thú vị thanh thơi đệ nhất cờ.
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Mây mưa: Tích thần nữ Vu Sơn (rất thường gặp - miễn giải thích). Chỉ cuộc ân ái nam nữ. 2. Tót: vượt hơn hẳn.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Mon Sep 24, 2012 10:27 am
Động Hương Tích
Thú thiên nhiên đâu bằng Hương Tích, Đủ màu thanh, cảnh lịch trăm chiều. Người thời vui sô, lạp, ngư, tiều,[1] Kẻ thời thích yên, hà, phong, nguyệt.[2] Kho vô tận những thế nào chưa biết, Thú hữu tình sơn thuỷ thực là vui! Khi đăng lâm[3] có lối lên trời, Mây dưới gót đủ xanh, đen, vàng, đỏ, trắng. Lúc vào động ngắm sơn quynh, thạch đắng,[4] Bút thần ngoan khôn vẽ cho cùng. Riêng một bầu sắc sắc không không,[5] Đủ mọi vẻ kỳ kỳ quái quái Thơ rằng: "Động chủ hữu linh thần bút tại Hóa nhi vô ý tự nhiên công". [6] Khách trào non ngoảnh lại mà trông, Lòng mến cảnh dời chân đi hoá cứng. Chén vân dịch[7] nghiêng bầu uống gắng, Bức thơ tiên mở túi liền đề Giải Oan[8] ra tẩy tục lại thêm mê Thiên Trù[9] tới vong cơ[10] càng thấy khoẻ Làng thi tửu còn đâu hơn đấy nhỉ? Chẳng Bồng Lai, Nhược Thủy[11] cũng thần tiên! Rõ ràng "Đệ nhất Nam thiên"[12] Mang đi lại sợ quần tiên[13] mất lòng. Thôi thời để đó chơi chung!
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Sô, lạp, ngư, tiều: Người cắt cỏ, người đi săn, người đánh cá, người kiếm củi. 2. Yên, hà, phong, nguyệt: Khói, mây, gió, trăng; Ý nói cảnh thiên nhiên. 3. Đăng lâm: lên rừng (rừng ở núi cao) nghĩa là lên núi. 4. Sơn quynh, thạch đắng: Cửa núi, bậc đá. 5. Sắc sắc không không: Chữ lấy trong kinh nhà Phật. Ở đây chỉ cảnh thực, ảo đan xen nhau làm cho cảnh trí trở nên hư huyền, mộng ảo. 6. Chủ động thực có thiêng nên bút thần vẫn còn đó; Tạo hóa không cố ý không định mà tạo nên một cảnh đẹp tự nhiên. 7. Vân dịch: một thứ rượu của Tiên. 8. Giải Oan: Tên suối, chảy vắt ngang trên lối vào động Hương Tích. Nguời xưa tin rằng nước suối ấy có thể giải oan trái được. 9. Thiên Trù: Tên ngôi chùa ở bên trong đò suối, thường gọi là chùa ngoài với Động là chùa trong, nghĩa đen là bếp trời. 10. Vong cơ: quên đói, vì trông thấy "Bếp trời". Tác giả chơi chữ. 11. Bồng Lai, Nhược Thuỷ: Non Bồng, suối Nhược, chỉ cảnh tiên. 12. Trong động Hương Tích còn có chữ của chúa Trịnh Sâm đề là "Nam thiên đệ nhất động" nghĩa là động đẹp nhất trời Nam. 13. Quần tiên: các chư tiên.
Ca Trù: Hồng Hồng Tuyết Tuyết, Trình bày: NSND Quách Thị Hồ
1. Trong "Văn đàn Bảo giám" do ông Trần Trung Viên biên soạn có 4 câu Mưỡu ghi ở cuối trang, có giải thích là do độc giả gởi đến và quả quyết là do chính Dương Khuê soạn ra. VXTĐ cũng chép thêm 4 câu đó nhưng viết nghiêng và thay màu để phân biệt. 2. Hồng, Tuyết là tên các cô đầu, ở đây chỉ ả đào nói chung. 3. Kỳ tơ liễu: Người con gái đến tuổi dậy thì. 4. Ngã lãng du thời quân thượng thiếu (我 浪 遊 時 君 上 少) Quân kim hứa giá ngã thành ông (君 今 許 嫁 我 成 翁) (Lúc ta còn chơi bời phóng túng thì nàng hãy còn nhỏ; Giờ nàng đã đến tuổi lấy chồng thì ta đã già rồi) 5. Bạch phát: Tóc bạc trắng. (Ý nói già rồi) 6. Hồng nhan: màu sắc đỏ ở giữa mắt và lông mày, chỉ người con gái đẹp. 7. Thanh Sơn: Thanh Sơn thuộc huyện Sơn Lãng, nay thuộc tỉnh phủ Thoanh Oai, tỉnh Hà Đông, quê của tác giả. 8. Dương tranh: Đàn tranh ở Dương Châu, tỉnh Giang Tô (Trung Quốc) có 13 dây tiếng nghe lanh lảnh.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Mon Sep 24, 2012 3:13 pm
Hà Nội tức cảnh[1]
Gió đưa cành trúc la đà,
Tiếng chuông Trấn Võ[2], canh gà Thọ Xương.[3]
Mịt mù khói tỏa ngàn sương,
Dịp chầy Yên Thái[4], mặt gương Tây Hồ.[5]
Đền Quán Thánh ngày xưa
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Đây là một bài thơ quen thuộc mà nhiều người cứ ngỡ đó là ca dao và nó có nhiều dị bản. Ở đây chỉ đưa bài theo Sách đã dẫn. 2. Trấn Võ: hay còn đọc là Trấn Vũ ngày nay gọi là Đền Quán Thánh. Đền có từ đời Lý Thái Tổ (1010 - 1028), thờ Huyền Thiên Trấn Vũ, là một trong bốn vị thần được lập đền thờ để trấn giữ bốn cửa ngõ thành Thăng Long khi xưa (Thăng Long tứ trấn) 3. Thọ Xương: là một huyện của thành Thăng Long xưa, ứng với các quận Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng và một phần quận Đống Đa của Hà Nội ngày nay. Thời Lê, Thọ Xương có tên là huyện Vĩnh Xương, cùng với huyện Quảng Đức hợp thành phủ Phụng Thiên, gồm 18 phường ở phía nam kinh thành Thăng Long đời Lê. Thời Mạc đổi là Thọ Xương. Thời Nguyễn, hai huyện Thọ Xương và Vĩnh Thuận (Quảng Đức cũ) thuộc phủ Hoài Đức, tương ứng nội thành Hà Nội ngày nay. 4. Yên Thái: Có sách ghi là An Thái. Yên Thái vốn từ thời Lý có tên gọi là phường Tích Ma, huyện Quảng Đức, phủ Phụng Thiên. Từ đời Minh Mệnh, phường Tích Ma được đổi thành một đơn vị hành chính mới gọi là xã Yên Thái với ba thôn là An Đông, An Thọ và Yên Thái. Ba thôn, nay là ba khối cụm dân cư thuộc phường Bưởi, quận Tây Hồ, Hà Nội. 5. Tây Hồ: thường gọi là Hồ Tây. Hồ Tây trước đây còn có các tên gọi khác như Đầm Xác Cáo, Hồ Kim Ngưu, Lãng Bạc, Dâm Đàm, Đoài Hồ, là một hồ nước tự nhiên lớn nhất ở nội thành Hà Nội.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Mon Sep 24, 2012 3:33 pm
Hỏi thăm bạn ở Hưng Hóa[1]
Khi xưa bạn cũ dặn rằng:
Xem tranh Đông Phố, đợi trăng Tây Hồ.
Từ vui núi Chúc sông Lô,
Hạc dâng rượu cúc, đàn ru giấc hòe.[2]
Có phen nhắn hỏi đi về,
Có thư Xích tố[3] có chè Thanh xuân.[4]
Có lời hẹn với tình quân,[5]
Nhớ nhau lại có khi gần lại nhau.
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Có ý kiến đây là bài thơ cụ Dương Khuê gởi bạn là cụ Nguyễn Khuyến, vì thời điểm có bài thơ này thì cụ Nguyễn Khuyến đang làm Tổng đốc ba tỉnh Sơn Tây, Tuyên Quang, Hưng Hóa. 2. Giấc hòe: Giấc ngủ dưới gốc cây hòe. Đọc thêm Giấc mộng Nam Kha. Ở bài , câu này có nghĩa giấc ngủ thảnh thơi. 3. Thư Xích tố: Thư viết trên giấy hồng bạch. 4. Chè Thanh xuân: Chè búp xanh. 5. Tình quân: Ở đây có nghĩa là tình bạn bè thân thiết (như là tình vợ chồng đối nhau).
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Mon Sep 24, 2012 3:43 pm
May rủi
Một rủi,[1] một may là máy Tạo,[2]
Dù khôn, dù dại cũng bia trần,[3]
Việc đã rồi nghĩ lắm cũng thêm đần,
Liếc gươm trí,[4] cắt giặc phiền[5] từ đó
Nằm khểnh ngâm thơ cho vợ ngủ.
Ngồi rù uống rượu với con chơi;
Mô phạm[6] con, ba đứa mũi chưa chùi,
Tiêu khiển vẫn mấy cô đào mới nỏi[7]
Ngoài tai ấy tha hồ ai gọi,
Rằng: "Ngựa, trâu" vâng, cũng: "ngựa trâu"
Nào đâu đã hẳn hơn đâu!
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Rủi: sự hẩm hiu, không may. 2. Máy tạo: dịch ở chữ "thiên cơ" ra 3. Bia trần: bia phiến đá để ghi tên tuổi, sự nghiệp ai đó. 4. Gươm trí: dùng trí tuệ như lưỡi gươm 5. Giặc phiền: xem buồn bã như một thứ giặc . Kinh Duy Ma Cật có câu: "Dĩ trí tuệ kiếm phá phiền não tặc" 6. Mô phạm: mẫu mực, ở đây nói về giáo dục 7. Mới nỏi: mới vào nghề.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Mon Sep 24, 2012 3:55 pm
Nợ phong lưu
Say mới biết ở đời ai cũng hớ [1]
Vị tài tình [2] nên vướng nợ phong lưu;
Kho trời chung tiêu phí thấm vào đâu,
Chơi là lãi, dẫu chưa giàu nhưng chẳng kiết!
Trả trả, vay vay lâu cũng hết;
Co co, cỏm cỏm, [3] chắc hơn ai .
Chỉ chịu thua tay chú thợ Trời
Khéo tỉ mỉ nặn ra người làm múa rối.
Nào nhục nào vinh nào hiển hối [4]
Mặt ra hề thay đổi mấy mươi phen ....
Chẳng gì hơn rượu thánh với thơ tiên, [5]
Trời đất chẳng dám ghen chi với hắn,
Thế sự phù vân, hà túc vấn[6]
Thiên kim táng tận hoàn phục lai [7]
Hay chơi trời cũng chiều người!
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Hớ: bị lừa, hay bị dại sao đó mới biết 2. Vị tài tình: vì tài năng và vì giàu tình cảm 3. Co co, cỏm cỏm: cắt mót từng đồng 4. Hiển hối: lúc vinh lúc nhục 5. Ý nói: rượu như Lưu Linh, thơ như Lý Bạch 6. Ý: Việc đời trôi nổi như mây, không đủ phải hỏi tới 7. Ý : Ngàn vàng tan hết rồi có lại, câu này lấy trong bài Tương Tiến tửu.
Thà câm từ thưở sơ sanh, Lớn lên nói hớt như ranh làm gì!
Ngó lui ngó tới.
Có một người nói hớt nổi thời danh [2] Hớt truyện người rồi lại hớt truyện mình Ráp môi nói đã rành câu nói hớt.
Hớt đâu có hớt,
Chua như chanh! cay như ớt! dẻo như xôi! Lại pha thêm nửa ngọt nửa bùi, Góp khôn, dại, hờn, vui làm một tiệc! Ai nghe hớt biết chăng chẳng biết? Chuyện nhân tình sao xiết thị phi;
Đừng nghe nói hớt làm chi!
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Mất 2 câu chưa tìm thấy 2. Thời danh: danh tiếng một thời.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Mon Sep 24, 2012 4:35 pm
Tặng cô đào Cúc
Quân phi ẩn dật,[1]
Cớ làm sao Ái Cúc gọi là tên?
Gối Bắc sông[2] xem truyện Đào Tiềm,[3]
Nam sông đỏ bóng rèm coi thấp thoáng.
Mạc hiềm Lão phố thu dung đạm,
Do hữu Hoàng hoa vãn tiếc hương.[4]
Mảnh thu trinh chớ ngại lúc hàn sương,
Năm, năm[5] hẹn trùng dương tống tửu.
Cười cợt khách tùng vân cựu thú,[6]
Hỏi ai là trúc hữu, mai thê? [7]
Giai nhân hoài bất vong hề! [8]
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Quân phi ẩn dật: Nàng không phải là người ẩn dật. 2. Gối Bắc song: gối đầu lên song cửa sổ phía Bắc. Ý nói cảnh ẩn dật có khí tượng tiên cốt. 3. Đào Tiềm (365 - 427), hiệu Uyên Minh, tự Nguyên Lượng, biệt hiệu là Ngũ liễu tiên sinh, người đất Tầm Dương, nay thuộc huyện Cửu Giang, tỉnh Giang Tây, là một ẩn sĩ và là một trong những nhà thơ lớn của Trung Quốc. 4. Hai câu này có nghĩa: "Chớ ngại vườn lão vẻ thu nhạt; Còn có hoa vàng tiết muộn xuân". 5. Năm, năm: Hằng năm, từng năm một. 6. Tùng vân cựu thú: Vui thí cảnh cũ. 7. Trúc hữu, mai thê: Người bạn cao quý như cây trúc; người vợ hiền thục trang trọng như cây mai. 8. Nhớ người giai nhân thì không bao giờ quên đi được.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Mon Sep 24, 2012 4:57 pm
Tặng cô đào góa chồng (Cô Hai)
Nghe đàn nhớ lão Chung Kỳ [1] Vợ mi ở đó, mi đi mô chừ? Sớm khuya xe tẩu [2] phụng thờ: Góa chồng cũng thể như chưa có chồng.
Mưỡu:
Lấy ai là kẻ đồng tâm Lấy ai là kẻ tri âm với nàng? Đêm khuya luống những bàng hoàng Người đi đâu vắng mà đàn còn đây?
Hát nói:
Nhân vong cầm tại [3] Nhớ chàng Hai mà gặp lại cô Hai Tiện đây hỏi một đôi lời Đàn bản ấy cùng ai so phím cũ? Hồng phấn kỷ nhân vi quả phụ? Bạch đầu nan lão Trác Văn Quân! [4] Thế thì khi gió gác, lúc trăng sân Chừng "Bạch tuyết", "Dương xuân" còn tưởng nhớ? Hãy ngồi lại hát chơi khúc nữa Có trách chi tang trở xóm Bình Khang [5] Xưa nay nghề nghiệp thế thường!
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Chung Kỳ tức Chung Tử Kỳ người thời Xuân Thu. Xem thêm Tiếng đàn tri âm. Ở đây chỉ chồng cô đầu cũng là một kép đàn. 2. Xe tẩu: dùng để hút thuốc phiện. Chồng cô đầu là người nghiện. 3. Nhân vong cầm tại: Người mất nhưng đàn còn đó. 4. Hai câu này có nghĩa: "Hồng phấn mấy người đành ở góa; Bạc đầu khôn đọ Trác Văn Quân." Xem thêm về Trác Văn Quân. 5. Bình Khang: tên một xóm thanh lâu ngày xưa. Sau tên Bình Khang chỉ chung những nơi mua bán hoan lạc thân xác.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Tue Sep 25, 2012 8:24 am
Tặng cô đào Ngọ
Hốt ức lục, thất niên tiền sự, [1]
Nợ phong lưu chưa trả hương nguyền.
Đến bây giờ lại gặp người quen,
Nỗi lưu lạc sự ghét ghen là thế thế!
Thiếp tự thân khinh, lang vị khí,
Thần tuy tội trọng, đế do liên. [2]
Can chi mà tủi phận, hờn duyên,
Để son phấn đàn em sau khúc khích...
Ý trung nhân chỉ khả tình tương bạch, [3]
Thôi bút, nghiên, sênh, phách cũng đều sai. [4]
Trông nhau nói nói, cười cười!
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Chợt nhớ chuyện đã qua sáu, bảy năm về trước. 2. Hai câu này có nghĩa: Thân thiếp vốn có mong manh chàng cũng chưa nỡ bỏ; Bầy tôi tội dẫu nặng, vua hãy còn thương. 3. Câu này có nghĩa: Nỗi lòng chỉ những những người yêu nhau mới bày tỏ với nhau được. 4. Câu này có ý: Bút nghiên là tác giả còn sênh, phách là cô đào. Hai người đều có phần sai cả nên bỏ qua cho nhau.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Tue Sep 25, 2012 8:34 am
Thăm cô đào ốm
Trông nấp bóng [1] ra chiều liễu yếu, [2]
Bệnh đông phong [3] sao khéo nực cười;
Trộm nghe sương tuyết hơi hơi
Cơm xơi mấy, thuốc xơi dãn mấy?
Thức hay ngủ, cớ sao nằm vậy?
Hãy tung màn gượng dậy làm vui!
Tiện đây hỏi một đôi lời:
Lòng chiều khách đã suôi suôi thế chửa?
Đàn cầm sắt gẩy chơi khúc nữa,
Rượu hoàng hoa [4] còn trứa [5] hay không?
- Nàng vâng xin cũng chiều lòng!
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Trông nấp bóng: trông lờ mờ, không được rõ. 2.Chỉ người phụ nữ. 3. Đông phong: gió từ phương đông thổi đến, tức gió Xuân. 4. Rượu Hoàng hoa: tức rượu hoa cúc. Có câu "Thu ẩm Hoàng hoa tửu; Đông ngâm bạch tuyết thi". 5. Trứa: hay còn viết là "chứa" nghĩa là uống thả cửa giờ là "quắc cần câu".
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Tue Sep 25, 2012 8:53 am
Tiễn đưa sứ thần
Danh thơm lương sứ [1] nẻo xưa còn,
Cừu đái [2] nay nên tạc gấc son.
Khiển khuyển [3] tư ân [4] lòng thế thái,
Ân cần công nghĩa đạo tôi con.
Phượng tiên [5] năm nắm [6] niềm khuya sớm,
Long tiết [7] chăm chăm trải nước non.
Tế sự [8]một mai ca Tứ mẫu,[9]
Công danh hai chữ vẹn vuông tròn.
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Lương sứ: vị sứ thần giỏi giang. 2. Cừu đái: áo cừu, giải mũ, ý nói ông quan. 3. Khiển khuyển: Gắn bó. 4. Tư ân: Nhớ ơn. 5. Phượng tiên: Giấy viết đặc biệt của nhà vua. 6. Năm nắm: nhớ tới luôn luôn. Đồng nghĩa với từ "canh cánh". 7. Cờ của nhà vua. 8. Tế sự: làm nên việc. 9. Tứ mẫu: Thơ Tứ mẫu trong Kinh thi ý nói vua tiễn hoặc đón quan sứ thần.
Tổng số bài gửi : 5654 Points : 5977 Thanks : 35 Join date : 04/11/2011 Đến từ : phan thiết
Tiêu đề: Re: Dương Khuê Tue Sep 25, 2012 9:05 am
Tự vịnh
Mặc ai xe ngựa, mặc ai hèo,[1]
Ngồi tựa hiên mai[2], vắt tréo kheo;[3]
Bầu rót rượu tiên mời bạn cũ,
Tay nâng thuốc thánh chữa dân nghèo.
Thơ ngâm Lương phủ người ngoài núi,
Đàn gẩy cao sơn khách ngọn đèo.
Mấy thuở thái bình nay lại gặp,
Vổ tay đưa nhịp tính tình cao.
Dương Khuê (Nguồn: Dương Khuê - Tác giả: GS Nguyễn Duy Diễn, NXB Nguồn Sống, 1969) 1. Hèo: Cây gậy làm bằng trúc, các quan thường dùng. Ở đây chỉ quyền thế. 2. Hiên mai: Mái hiên nhà có trồng Mai, ý nói nơi thanh nhã. 3. Vắt tréo kheo: Ngồi hai chân vắt lên nhau theo thoải mái như người bình dân, không kiểu cách.
Trang Chính 
Calendar
